၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ နံနက်စောစောပိုင်း သြစတြေးလျနိုင်ငံသား စီးပွားရေးအကြံပေး ပါမောက္ခ ရှောင်တာနယ်ကို ရန်ကုန်ရှိ သူနေထိုင်ရာ ဟိုတယ်မှ ဝန်ထမ်းတစ်ဦးက ကျောရိုးစိမ့်စရာ သတင်းတစ်ခုလာပေးသည်။
“ညကတည်းက လုံခြုံရေးစနစ်နဲ့ လုံခြုံရေးကင်မရာတွေအားလုံးကို စစ်တပ်က ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီ” လို့ ထိုအမျိုးသားဝန်ထမ်းက ပြောပါသည်။
“ကင်မရာတွေကို ကျွန်တော့် တံခါးပေါက်တည့်တည့်ကို လှည့်ထားတာပဲ”
ဒီမိုကရေစီနဲ့အညီ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားသည့် နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းဖမ်းဆီးပြီး သုံးရက်ကြာသည်အထိ မစ္စတာ တာနယ်က မြန်မာပြည်မှ ထွက်ခွာရန် ကြိုးစားဆဲ ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း သူ့အတွက် အချိန် သိပ်မကျန်တော့ပေ။
ချက်ထရီယမ်ဟိုတယ် ဧည့်ကြိုကောင်တာတွင် သူအခန်းခ ရှင်းနေစဉ် သူ့ထံ လျှောက်လာနေသည့် ရဲများကို တွေ့လိုက်ရသည်။
“ရဲတွေ အယောက် ၂၀၊ ၃၀ လောက်ရှိမယ်။ သူတို့ကို တွေ့လိုက်ရတာနဲ့ ကျွန်တော်တော့ သွားပြီဆိုတာ သိလိုက်ပါတယ်” ဟု သူက ဆိုသည်။
သြစတေးလျအစိုးရက အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ၏ အချုပ်အနှောင်မှ ရှောင်တာနယ်ကို လွတ်မြောက်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးပြီး ရှစ်ရက်အကြာတွင် မစ္စတာ တာနယ်က လွတ်မြောက်လာသည့်အတွက် “ကျေးဇူးတင် ဝမ်းမြောက်ကြောင်း” ဆစ်ဒနီရှိ ABC သတင်းချယ်နယ်၏ ည ၇.၃၀ အစီအစဉ်တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။
အသက် ၅၈ နှစ် ရှိပြီဖြစ်သည့် ရှောင်တာနယ်သည် ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခံနေရဆဲ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ စီးပွားရေးအကြံပေးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါသည်။
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက သူ့ကို အစိုးရလျှို့ဝှက်ချက် ပေါက်ကြားမှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ် ချခဲ့သည်။ “ကျွန်တော့်ကို သူလျှိုလို့ စွပ်စွဲပါတယ်” ဟု သူက ပြန်ပြောင်း ပြောပြသည်။ “ကျွန်တော် ဘာအမှားမှ မလုပ်ခဲ့ဘူးဆိုတာ ကျွန်တော် သိပါတယ်”
မြန်မာအကျဉ်းထောင်များတွင် ရက်ပေါင်း ၆၅၀ ကြာ ပိတ်လှောင်ခြင်းခံခဲ့ရသော ရှောင်တာနယ်နှင့်အတူ အခြားနိုင်ငံခြားသား သုံးဦးကို လွှတ်လိုက်သည်။ စစ်ကောင်စီကမူ “လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအရ လည်းကောင်း … အခြားနိုင်ငံများနှင့် မိတ်ဝတ်မပျက် ဆက်ဆံရေးအရလည်းကောင်း” လွှတ်ပေးခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
အခန်းကျဉ်းထဲ ‘တိုက်ပိတ်’ ခံရသည့်ဘဝ
ရှောင်တာနယ်သည် ထောင်ရောက်ပြီး ပထမနှစ်လတွင် အခန်းကျဉ်းထဲ တစ်ကိုယ်တည်း နေခဲ့ရသည်။ ထိုအခန်းတွင် ပြတင်းပေါက်မရှိ၊ အိပ်ရာလည်း မရှိပါ။ အခန်းအလယ်တွင် အသေတပ်ဆင်ထားသည့် ကုလားထိုင်တစ်လုံးသာ ရှိပါသည်။ လက်ကောက်ဝတ်နှင့် ခြေချင်းဝတ်တွင် သံကြိုးများ ခတ်ခံရပြီး စစ်ကြောခံရသည်။
“ပထမဆုံး လုပ်မိတဲ့အရာကတော့ ခေါက်တုံ့ခေါက်ပြန် လမ်းလျှောက်နေမိတာပါပဲ။ အဲဒီလို လမ်းလျှောက်ပြီး ခြေလှမ်းတွေကို ကျွန်တော်ရေတွက်နေမိတယ်။ ထူးထူးခြားခြား စိတ်သက်သာရာတော့ ရသားဗျ။ ရေတွက်နေရင်းနဲ့ ရှိသမျှ နည်းဗျူဟာတွေကို တွေးတောမိတယ်။ သမ္မတအားလုံးရဲ့ နာမည်တွေ… သြစတြေးလျဝန်ကြီးချုပ်အားလုံးရဲ့ နာမည်တွေ… တခြားဘာအကြောင်းအရာပဲဖြစ်ဖြစ် အားလုံးကို ကြိုးစားပြီး စဉ်းစားတယ်။ စိုးရိမ်ထိတ်လန့်မနေရအောင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အလုပ်ပေးရတာပေါ့” ဟု သူက ဆိုပါသည်။
သို့သော်လည်း စိုးရိမ်ကြောက်လန့်မိသည့် အချိန်များ ရှိခဲ့ကြောင်း သူဝန်ခံပါသည်။
“ကျွန်တော်တွေးနေခဲ့မိတာက သြစတြေးလျက လူကောင်သေးသေးနဲ့ ခပ်အေးအေးနေတတ်တဲ့ ပါမောက္ခတစ်ယောက်ဟာ ဒီလိုနေရာမျိုးကို ဘယ်လိုလုပ်ပြီးများ ရောက်နေရလဲဆိုတာပေါ့… အရှေ့တောင်အာရှရဲ့ နာမည်အကြီးဆုံး ထောင်တွေထဲမှာလေ” ဟု သူက ချယ်နယ် ၇.၃၀ ကို ပြောသည်။
“ဒါပေမဲ့လည်း ကျွန်တော့်ကိုယ်ကျွန်တော် ပြန်အားတင်းရပြန်တယ်။ အပြင်ကနေ အကူအညီရောက်လာမယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိတယ်။ ‘ဒါကို ဖြတ်ကျော်ဖို့ပဲ လိုတယ်။ အဲဒီနောက် အဆင်ပြေသွားလိမ့်မယ်’ … လို့ ကျွန်တော် တွေးတာပဲ”
သူ့ကို မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြန်လွှတ်လိမ့်မည်ဟု “အလွန် အကောင်းမြင်ပြီး” ထင်ခဲ့မိကြောင်း သူက ပြောပါသည်။
“ကျွန်တော့်လို အတော်အသင့် လူသိများတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတစ်ယောက်ကို အဆင်ပြေတဲ့ နေရာမျိုးမှာပဲ ထားလိမ့်မယ်လို့ ထင်နေခဲ့မိသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့ကတော့ တခြားစီပါပဲ။ တခြားအကျဉ်းသားတွေလိုပဲ ကျွန်တော့်ကို ဆက်ဆံကြပါတယ်။”
“အဲဒီကာလအတွင်း တွေ့ဆုံခွင့်ရခဲ့တဲ့ လူသားဆိုလို့ အချိန်အခါမဟုတ် ရောက်ရောက်လာတတ်တဲ့ စစ်ကြောရေးအရာရှိတွေပါပဲ… ကျွန်တော်ထင်တာကတော့ သူတို့တွေ တမင်သက်သက် ညသန်းခေါင်အချိန်တွေမှာ ရောက်လာပြီး ကျွန်တော့်ကို မေးခွန်းတွေ မေးပါတယ်။ ဦးဆုံးမေးတဲ့ မေးခွန်းတွေက ကျွန်တော် ကြောက်ရွံ့ပြီး စိတ်ဓာတ်ကျအောင် ရည်ရွယ်ပြီး မေးတဲ့ မေးခွန်းတွေလို့ ထင်တယ်။ အဖြေမရှိတဲ့ အတော့်ကို တုံးတဲ့ မေးခွန်းတွေပါပဲ”
“အဲလိုမေးခွန်းတွေကို နည်းနည်းကြာကြာမေးပြီးရင်တော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဒါမှမဟုတ် တခြားတစ်ယောက်ယောက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တစ်ခုခု ထုတ်ပြောမိလာအောင် ကလိန်ကကျစ် ဉာဏ်ဆင်ထားတဲ့ မေးခွန်းတွေ ဆက်မေးပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက ကျွန်တော်လူတွေနဲ့ ဆက်ဆံထိတွေ့ရတာဆိုလို့ အဲဒီလိုအချိန်ပဲ ရှိပါတယ်”
‘အင်းဆက်၊ ကြွက်၊ ကင်းမြီးကောက်’ များ နှင့် စာအုပ်များ
မစ္စတာ တာနယ်ကို နောက်ပိုင်းတွင် ရန်ကုန်၊ အင်းစိန်ထောင်သို့ ရွှေ့လိုက်သည်။
“နေထိုင်ရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်က အရမ်းကို ဆိုးရွားပါတယ်” ဟု သူက ဆိုသည်။
“သံချေးတက်နေတဲ့ သံချောင်းတွေနဲ့ ကာထားပြီး အင်္ဂတေကိုင်ထားတဲ့ အခန်းကျဉ်းဆိုတော့ ပတ်ဝန်းကျင်ဒဏ်တွေ အကုန်ခံရတာပါပဲ။ ရန်ကုန်ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဒဏ်၊ ရာသီဥတုဒဏ်တွေကို အခန်းကျဉ်းက ကာကွယ်ပေးနိုင်စွမ်း မရှိပါဘူး။ မုတ်သုံရာသီဆို အခန်းထဲမှာ အရမ်းကို ပူပါတယ်။ အင်းဆက်တွေ၊ ကြွက်တွေ၊ အရမ်းဆိုးရွားတဲ့ ကင်းမြီးကောက်အကောင်ကြီးတွေလည်း အခန်းထဲကို ဝင်လာလေ့ရှိပါတယ်။
“ကောင်းတဲ့ တစ်ချက်ကတော့ လူတွေနဲ့၊ တခြား နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေနဲ့ တူတူ အကျဉ်းကျခွင့် ရတာပါပဲ။ လူငယ်နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတစ်ယောက် ကျွန်တော့်ဆီလာပြီး ‘ရှောင်..ခင်ဗျားအခုလုံခြုံပြီ။ ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားနဲ့အတူရှိတယ်’ လို့ပြောလာတဲ့အချိန်ကို ကျွန်တော် ဘယ်တော့မှ မေ့မှာမဟုတ်ပါဘူး။”
Macquarie တက္ကသိုလ်၏ ပညာရေးဝန်ထမ်းတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဇနီးဖြစ်သူ ဟာဗူ ပို့လာသည့် ပါဆယ်ထုတ်များကို ရက်သတ္တပတ်တိုင်းနီးပါး မစ္စတာတာနယ် လက်ခံရရှိခဲ့ပါသည်။
“ကျွန်တော့်ဇနီးက ANZAC ကွတ်ကီတွေ (ပထမကမ္ဘာစစ်အတွင်း သြစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန် တပ်ပေါင်းစုဖြစ်သော ANZAC တပ်သားများအတွက် ရည်ရွယ်ပြုလုပ်သည့် ကွတ်ကီချိုတစ်မျိုး)၊ အုတ်ဂျုံ စပျစ်သီးခြောက် ကွတ်ကီတွေ၊ အရမ်းကောင်းမွန်တဲ့ သစ်သီးကိတ်တွေကို ဆစ်ဒနီမှာ ဖုတ်ပြီး၊ လေလုံတဲ့အိတ်တွေထဲ အသေပိတ်ပြီးတော့ ကင်ဘာရာမြို့တော်ကို ပို့ပါတယ်။ ကင်ဘာရာမှာ မုန့်တွေကို သံတမန်သီးသန့်အိတ်တွေထဲ ထည့်ပြီး ရန်ကုန်ကို ပို့ပါတယ်။ အဲဒီကတစ်ဆင့် ကျွန်တော့်ဆီ ရောက်ပါတယ်။ ပုပ်သိုးပြီးရောက်လာတဲ့ မုန့်တွေတစ်ခုမှ မရှိခဲ့ပါဘူး” ဟု သူက အပြုံးလေးနှင့် ဆိုသည်။
“ကျွန်တော်အိတ်တွေကို ဖွင့်လိုက်တဲ့ အခါတိုင်း ဝေ့ပျံ့လာတဲ့ မုန့်နံ့သင်းသင်းလေးကို ရှုရှိုက်ရတဲ့ ခဏတာဟာ အရမ်းကို ကောင်းမွန်တဲ့ အချိန်ပါပဲ”
မုန့်များကဲ့သို့ အလွန်တန်ဖိုးရှိသည့် လက်ဆောင်ကတော့ ပါဆယ်အိတ်များအတွင်း ပါသည့် စာအုပ်များပင် ဖြစ်ပါသည်။ “စာအုပ်တွေသာ မရှိခဲ့ရင် ကျွန်တော်ဘယ်လိုမှ ရှင်သန်နိုင်ခဲ့မှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု မစ္စတာ တာနယ်က ဆိုသည်။
ပထမဦးဆုံးရရှိခဲ့သည့် စာအုပ်မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ပထမဆုံးဘဏ္ဍာရေးအတွင်းဝန်ဖြစ်သူ အလက်ဇန်းဒါး ဟာမင်တန်၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိ ဖြစ်ပါသည်။ လပိုင်းအတွင်းမှာပင် မစ္စတာ တာနယ်သည်လည်း မှတ်တမ်းစာအုပ်တစ်အုပ် စတင်ရေးသားပါတော့သည်။ ဦးနှောက်ထဲတွင် စာစီလိုက်၊ အခန်းထဲတွင် သိမ်းထားသော စာအုပ်များ၏ ဘေးအနားသားများတွင် ခဲတံဖြင့် ချရေးလိုက်ဖြင့် အလုပ်ရှုပ်နေပါတော့သည်။
‘လက်ထပ်သစ္စာဆိုတဲ့ အထဲ မပါဘူး’
မစ္စတာ တာနယ်၏ အကျဉ်းစံကာလတစ်လျှောက် မပျက်မကွက် တစ်သမတ်တည်း တည်မြဲခဲ့သည် အရာမှာ ဇနီးသည်၏ အားပေးထောက်ပံ့မှုပင် ဖြစ်ပါသည်။ ဇနီးဖြစ်သူသည် သူအကျဉ်းထောင်မှ လွတ်မြောက်နိုင်ရန် “အောချရလောက်အောင် စွမ်းစွမ်းတမံအားထုတ်ခဲ့သည်” ဟု သူက ဆိုသည်။
“ကျွန်တော်အိမ်ပြန်ရောက်ပြီး တွေ့တဲ့, လူအားလုံး၊ နောက်ပြီး ကမ္ဘာအနှံ့က လူအားလုံးဆီက ထပ်ခါထပ်ခါကြားခဲ့ရတာကတော့ ကျွန်တော့ဇနီး ဘယ်လောက် တမူထူးခြားပြီး ရဲစွမ်းသတ္တိ ရှိတယ်… သြစတြေးလျ၊ အမေရိကား၊ ဗီယက်နမ်၊ စင်ကာပူ စတဲ့ နေရာအနှံ့မှာ ဘယ်လို မဟာမိတ်အဖွဲ့တွေ စည်းရုံးနိုင်ခဲ့တယ် ဆိုတာပါပဲ” ဟု သူက ချန်နယ် ၇.၃၀ ကို ပြောခဲ့သည်။
“ချားစ်ဘုရင်… ဘုရင်မင်းမြတ်အသစ် ချားစ်တောင် ဒီအရေးထဲ ဝင်ရောက်ကူညီလာခဲ့ပါတယ်။
“ဒါတွေအားလုံးဟာ ‘ဟာ’ ကြောင့် ဖြစ်လာတာပါ။ အသက် ၂၈ ရောက်မှ သြစတြေးလျကို ခြေချနိုင်ခဲ့တဲ့ သာမန်မိန်းကလေးတစ်ဦးက ရာထူးအကြီးဆုံး သြစတေးလျအစိုးရအရာရှိတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော်အမတ်နဲ့လည်း ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်”
ဇနီးသည်၏ ခွန်အားသတ္တိကို ချီးကျူးပြောဆိုနေသော မစ္စတာ တာနယ်သည် ၎င်းအကျဉ်းကျနေစဉ်အတွင်း ဇနီးဖြစ်သူ စိုးရိမ်ပူပန်ခဲ့ရမှုအတွက် “အလွန်အမင်း အပြစ်ရှိသလို ခံစားရကြောင်း” ဆိုလာပါသည်။
“ကျွန်တော် တွေးနေခဲ့မိတာက ‘ကျွန်တော်တို့ လက်ထပ်တဲ့အတွက် နှစ်ဦးသဘောတူညီထားတဲ့အထဲမှာ ဒါတွေမပါဘူးလေ။ လက်ထပ်သစ္စာဆိုတဲ့အထဲ မပါဘူးလေ။
“အပြင်မှာရှိတဲ့ တခြားလူတွေ နာကျင်ခံစားရတာက ပိုပါတယ်။ ကျွန်တော်က ကိုယ်တိုင် နာကျင်ဒုက္ခခံစားနေရတာတော့ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော့်မှာ ဘာတွေဖြစ်ပျက်နေလဲဆိုတာ ကျွန်တော်သိခွင့်ရှိတယ်၊ သိတယ်လေ” ဟု သူက ဆိုသည်။
“မြန်မာအကျဉ်းထောင်’ လို့ ပြောလိုက်တာနဲ့ ဘယ်သူကမှ ကောင်းတာတွေ တွေးမိကြတာ မဟုတ်ပါဘူး။”
သာမန်မဟုတ်သော အခြေအနေနှင့် အကွာအဝေးများကြား၊ ဆက်သွယ်ရန် အခွင့်အလမ်းအလွန်နည်းပါးသည့် ကြားတွင်ပင် ဇနီးမောင်နှံနှစ်ဦး နေ့စဉ် သြစတြေးလျစံတော်ချိန် မနက် ၁၀ နာရီနှင့် ကိုက်ညီသော မြန်မာစံတော်ချိန် မနက် ၅ နာရီခွဲအချိန်တွင် ခဏတာ ဆက်သွယ်ခွင့် ရရှိခဲ့ပါသည်။
“ပထမဆုံးဖုန်းဆက်ခွင့်ရတဲ့ အချိန်တွေတုန်းက ကျွန်တော်တို့နှစ်ဦး ဘယ်အချိန်မှာ တစ်ယောက်အကြောင်း တစ်ယောက်တွေးမယ်ဆိုပြီး အချိန်းအချက်လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်” ဟု သူက ဆိုသည်။
“တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက် မကြားနိုင်ဘူးဆိုတာကတော့ ပြောနေစရာ မလိုပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ချိန်းထားတဲ့ အချိန်မှာ သူက ကျွန်တော့်ကို နက်နက်နဲနဲ သတိရနေမယ်၊ ကျွန်တော်ကလည်း သူ့အကြောင်း တခုတ်တရ တွေးတောနေမယ်ဆိုတဲ့ အသိကပဲ လုံလောက်ကောင်းမွန်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မျိုးမှာ ကျွန်တော်တို့နှစ်ဦး ဆက်သွယ်နေတယ်လို့ ခံစားရတယ်။
“ ‘ဒါလင်… မင်းရောက်နေပြီလား’ လို့တောင် ကျွန်တော် ထုတ်မေးမိပါတယ်။ ကျွန်တော်ပြောတာ သူကြားနိုင်တယ်လို့ ကျွန်တော် အခိုင်အမာ ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။
“ကျွန်တော် အခက်အခဲကြုံတိုင်း တွေးမိတဲ့ စကားစုကတော့ ‘ဟာသာဆိုရင် ဘာလုပ်လိမ့်မလဲ။ အထူးသဖြင့် လက်တွေ့ကျကျ နေထိုင်တာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အခြေအနေတွေ၊ ဒါမှမဟုတ် ဘယ်လို တုံ့ပြန်သင့်တယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ… ဟာသာဆိုလျှင် ဘယ်လိုလုပ်လိမ့်မလဲ’ ဆိုတာပါပဲ။
“အဲ့လိုအချိန်မျိုးမှာ ကျွန်တော် ဟာ့အကြောင်း တွေးတယ်၊ စိတ်ထဲမှာ သူ့နဲ့ စကားပြောနေမိတယ်… အကြောင်းအရာတစ်ခုခုအကြောင်း သူပြောတဲ့အခါ တခြားလူနဲ့မတူတဲ့ စကားပြောပုံမျိုးရှိတယ်၊ အဲဒီတော့ ကျွန်တော့်ခေါင်းထဲ ရောက်လာတဲ့ စကားသံဟာ သူ့အသံစစ်စစ်ပါပဲ”
‘မြန်မာပြည်ကို ဘယ်တော့မှ မမုန်းနိုင်ပါ’
သူ၏လွတ်မြောက်ရေးအတွက် မောရစ်ဆင်အစိုးရက ကြိုးပမ်းအားထုတ်ခဲ့သော်လည်း အယ်လ်ဘနိစ်အစိုးရ အာဏာရလာသောအခါ အခြေအနေ ပိုမိုတင်းမာလာသည်ကို သတိထားမိကြောင်း မစ္စတာ တာနယ်က ဆိုသည်။
“ပြောင်းလဲမှုကတော့ တော်တော်သိသာပါတယ်… တွေ့ခွင့်ရဖို့၊ ဖုန်းခေါ်ဖို့ စတဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေတောင် ပြောင်းလဲလာပါတယ်” ဟု သူက ပြောသည်။
ထိုအချိန်တွင် မစ္စတာ တာနယ်၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေလည်း ဆိုးရွာလာနေပြီဖြစ်ပြီး၊ တရားရင်ဆိုင်ရန် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော် နေပြည်တော်ရှိ အကျဉ်းထောင်သို့ ရွှေ့ပြောင်းရောက်ရှိပြီး ဖြစ်သည်။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုလည်း ထိုအကျဉ်းထောင်၏ အခြားအဆောင်တစ်ခုတွင် အကျယ်ချုပ်ချထားသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် သူ အကျဉ်းကျပြီးနောက် ပထမဆုံးအကြိမ် စကားပြောခွင့်ရသောအခါ၊ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်ဟောင်းက သူ့ကို တောင်းပန်စကားဆိုပါသည်။
“ ‘ရှောင်… ကျွန်မတို့ရဲ့ ပြဿနာတွေထဲ ရှင့်ကို၊ ရှင့်ဇနီး ဟာ ကို၊ ရှင့်အဖေနဲ့ တစ်မိသားစုလုံးကို ဆွဲထည့်ခဲ့မိတဲ့အတွက် တောင်းပန်ပါတယ်’ လို့ သူက ကျွန်တော့်ကို ပြောပါတယ်”
စက်တင်ဘာလတွင် မစ္စတာ တာနယ်ကို တရားရုံးက ထောင် ၃ နှစ် ချသည်။ သို့သော် ရက်သတ္တပတ် ၇ ပတ်အကြာတွင် မထင်မှတ်ဘဲ သူလွတ်မြောက်လာသည်။
သူလွတ်မြောက်ကြောင်းသတင်းကို ထောင်စောင့်များက ပြောလာသည့်အခါ သူ့ကို နောက်ပြောင်နေသည်ဟု မစ္စတာ တာနယ် ထင်မိသည်။ သို့သော်လည်း သူ့ပစ္စည်းများထုတ်ပိုးရန် အချိန် မိနစ်အနည်းငယ်ရပါသည်။ တန်ဖိုးကြီးသည့် စာအုပ်များကို သူတစ်ခဏတာ နှမြောမိသော်လည်း အခြားအကျဉ်းသားများ ဖတ်နိုင်ရန်အတွက် စာအုပ်အတော်များများကို သူချန်ရစ်ခဲ့ပါသည်။ အကျဉ်းထောင်မှ လေဆိပ်သို့ သူ့ကို ကားနှင့် ခေါ်လာပါသည်။ လေဆိပ်တွင် သြစတြေးလျအာဏာပိုင်များနှင့် တွေ့ပြီး သြစတြေးလျသို့ ပျံသန်းမည့် လေယာဉ်ပေါ် သူရောက်ရှိခဲ့ရပါတော့သည်။ မဲဘုန်းလေဆိပ်တွင် သူ့ကို စောင့်ကြိုနေသော ဇနီးသည်နှင့် ပြန်လည်ဆုံတွေ့ခဲ့ရပါသည်။
“အရမ်းကို ပဉ္စလက်ဆန်တဲ့ အခိုက်အတန့်လေးပါပဲ… ရုပ်ရှင်ထဲကလိုပဲ ကျွန်တော်တို့ တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက် ပြေးဖက် ထွေးပွေ့မိပါတယ်” ဟု သူက ဆိုသည်။
ဒုက္ခအဖုံဖုံကြုံခဲ့ရသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့် မြန်မာလူမျိုးတို့အပေါ် မေတ္တာ မပျက်ပါဟု မစ္စတာ တာနယ်က ဆိုသည်။
မြန်မာနိုင်ငံမှထွက်ခွာလာစဉ် လဝကအရာရှိကြီးတစ်ဦးက သူ့ကို “ကျေးဇူးပြုပြီး မြန်မာပြည်ကို မမုန်းပါနဲ့” ဟု ပြောခဲ့သည်။ သူတုံ့ပြန်ခဲ့သည်မှာ “မြန်မာပြည်ကို ကျွန်တော်ဘယ်တော့မှ မမုန်းနိုင်ပါ” ဟူ၍ပင် ဖြစ်သည်။
“မြန်မာလူမျိုး ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဟာ အရမ်းကို ကောင်းမွန်တဲ့ လူတွေဖြစ်ပါတယ်… အဖော်ရွေဆုံး၊ ချစ်စရာအကောင်းဆုံး၊ သနားကြင်နာတတ်ဆုံး လူမျိုးတွေပါပဲ”
“မြန်မာလူမျိုးတွေအနေနဲ့ တောင်းပန်စရာ ဘာမှမရှိပါဘူး။”
လွတ်မြောက်သည့်အရသာနှင့် မစ္စတာ တာနယ် အသားကျလာချိန်တွင်၊ သူလွတ်မြောက်ရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုအားလုံးအတွက် အလွန်အမင်း ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ဆိုလာပါသည်။
“ဒီကျေးဇူးတရားတွေဟာ ကျွန်တော့်ကို နှိမ့်ချ ရိုကျိုးစေပါတယ်။ ဒီလိုဂရုစိုက်မှုမျိုးဟာ ကျွန်တော်နဲ့ မထိုက်တန်ဘူးလို့တောင်… ခံစားမိပါတယ်… ဘာလိုလဲဆိုတော့ သိတယ်မလား… ကျွန်တော့်ရဲ့ အတွင်းသဏ္ဌာန်ကို ကျွန်တော်သိပါတယ်၊ ကျွန်တော် သတ္တိကြောင်ပြီး ကြောက်ရွံ့မိတဲ့ အချိန်တွေ၊ အိမ်ပဲပြန်ချင်နေခဲ့တဲ့ အချိန်တွေကို ကျွန်တော်သိပါတယ်။ ကျွန်တော် အိမ်ကိုသာ ပြန်လာချင်တာပါပဲ”
(ABC သတင်းဌာန အွန်လိုင်းစာမျက်နှာတွင် ဖော်ပြထားသော Sean Turnell says he ‘could never hate Myanmar’ despite spending 650 days in ‘horrible’ prisons ဆောင်းပါးကို ဘာသာပြန် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်)
(လွတ်လပ်သည့် မီဒီယာအဖြစ် ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်ရေး သင်တို့အကူအညီလိုအပ်နေပါသည်။ ဤနေရာတွင် https://www.userroll.com/site/register/m1f6pen နှိပ်၍ လှူဒါန်းနိုင်ပါသည်။)
