အာဆီယံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြမ်းဖက်မှုများအဆုံးသတ်ရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီပြန်လည်အသက်သွင်းရေးအတွက် အရေးယူဆောင်ရွက်ရန် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကန်က တိုက်တွန်းလိုက်သည်ဟု Reuters သတင်းက ဆိုသည်။
အမေရိကန်သမ္မတသစ် ဂျိုးဘိုင်ဒင်လက်ထက်တွင် အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် ပထမဆုံးအကြိမ် အာဆီယံ − အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့်ပြုလုပ်သော ထိုအစည်းအဝေးတွင် စစ်ကောင်စီ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်လည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။
အာဆီယံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးသံတမန်ခန့်အပ်ရေးအပါအဝင် ဘုံသဘောတူညီချက်များကို ချက်ချင်းအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် ဘလင်ကန်က တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကို ကိုးကားလျက် Reuters သတင်းဌာနက ရေးသားထားသည်။
ထို့ပြင် တရားမျှတမှုမရှိဘဲ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရသူအားလုံးကို ပြန်လွှတ်ပေးကာ ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို ပြန်လည်အသက်သွန်းရန် ကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများနှင့် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များအပါအဝင် စစ်အုပ်စုနှင့် ပတ်သက်ဆက်နွှယ်သူများကို ဆက်တိုက်ဒဏ်ခတ်အရေးယူခဲ့သော်လည်း ဝါရှင်တန်အနေဖြင့် အင်အားကြီး တရုတ်ကို တန်ပြန်ရန် အရှေ့တောင်အာရှဒေသကို အပြည့်အဝအလေးထားခြင်းမရှိကြောင်း အမေရိကန်ဥပဒေပြုအမတ်များက ဝေဖန်ထားသည်။
“မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အမြင်ချင်းဖလှယ် ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့လည်း စင်ကာပူနိုင်ငံက အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကို အပြည့်အဝထောက်ခံကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်” ဟု စင်ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ၎င်း၏ လူမှုကွန်ရက်တွင် ရေးသားထားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းယူခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတကာက အပြင်းအထန်ဖိအားပေးခဲ့ရာ မြန်မာ့အရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီ ၂၄ ရက်တွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဂျာကာတာမြို့၌ အာဆီယံခေါင်းဆောင်များအထူးအစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တက်ရောက်ခဲ့သည့် အဆိုပါအစည်းအဝေးတွင် မြန်မာ့အရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကို အာဆီယံခေါင်းဆောင်များက သဘောတူဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။
အဆိုပါ ဘုံသဘောတူညီချက်များတွင် အကြမ်းဖက်မှုများချက်ချင်းရပ်တန့်ရန်၊ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းအားလုံး ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရန်၊ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမည့် အာဆီယံအထူးသံတမန်ခန့်အပ်ရန်နှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများ ခွင့်ပြုပေးရန်တို့ ပါဝင်သည်။
အာဆီယံ၏ တောင်းဆိုချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ တိုင်းပြည်အခြေအနေ တည်ငြိမ်းအေးချမ်းမှသာ စဉ်းစားမည်ဖြစ်ကြောင်း အာဆီယံအစည်းအဝေးအပြီး နောက်နှစ်ရက်အကြာ ဧပြီ ၂၇ တွင် စစ်ကောင်စီက သဘောထားထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ၏ တောင်းဆိုချက်ကို လျစ်လျူရှုကာ စစ်ကောင်စီက အရပ်သားများကို ဆက်လက်အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ အထူးအစည်းအဝေးတက်ရောက်နေသည့် ဧပြီ ၂၄ ရက်နေ့၌ပင် မန္တလေးမြို့၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း မြောင်မြို့နှင့် မကွေးတိုင်း ရေစကြိုမြို့တို့တွင် အရပ်သားပြည်သူသုံးဦးကို စစ်ကောင်စီက သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။
ဇွန်လဆန်းပိုင်းတွင် အာဆီယံအဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးနှစ်ဦး မြန်မာနိုင်ငံသို့လာရောက်ကာ စစ်ကောင်စီနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သော်လည်း အာဆီယံအနေဖြင့် ယနေ့အချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအထူးသံတမန်ခန့်အပ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးသည့်အပြင် စစ်ကောင်စီအပေါ် တစ်စုံတစ်ရာဖိအားပေးနိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ဝေဖန်ပြစ်တင်ခံနေရသည်။
အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ ဘရူနိုင်း၏ ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးတို့ ဇွန် ၄ ရက်တွင် နေပြည်တော်သို့ လာရောက်ခဲ့ပြီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဦးဆောင်သော စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည့်အပြင် စစ်ကောင်စီ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၊ လူကယ်ပြန်ဝန်ကြီးတို့အပြင် စစ်ကောင်စီက ဖွဲ့စည်းထားသည့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့သည်။
အာဆီယံအရာရှိကြီးများ နေပြည်တော်ရောက်ရှိနေချိန်တွင် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၏ အကြံပြုချက်များကို လက်ခံသဘောတူကြောင်း ထည့်သွင်းပြောကြားထားသည့် တရုတ်သတင်းဌာန Phoenix နှင့် အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းကို စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် ဇွန်လ ၆ မှ ၉ ရက်နေ့အထိ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ကျင်းပသည့် အာဆီယံ − တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများအစည်းအဝေးကို စစ်ကောင်စီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင် တက်ရောက်ခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှ ယနေ့ (ဇူလိုင် ၁၄) အထိ စစ်ကောင်စီလက်ချက်ဖြင့် အရပ်သားပြည်သူ ၉၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရပြီးဖြစ်ကာ ၆၆၀၀ ကျော် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရကာ ၅၂၀၀ ကျော် ထိန်းသိမ်းခံထားရဆဲဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP) က ထုတ်ပြန်ထားသည်။
