၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေး ဟောပြောသဖြင့် တရားစွဲဆိုခံရခြင်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာပြီဖြစ်၍ တပ်မတော်က ဗျူဟာအရ အချိန်ကိုက်လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု တရားစွဲဆိုခံရသည့် တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးကြီးမြင့်နှင့် ကဗျာဆရာစောဝေတို့က ပြောဆိုလိုက်သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလ ၃ ရက်နေ့က တနင်္သာရီတိုင်း ကော့သောင်းမြို့တွင် ကျင်းပသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး ပူးပေါင်းကော်မတီကို ထောက်ခံဟောပြောပွဲ ဟောပြောချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေဦးကြီးမြင့်၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားဟောင်း ကဗျာဆရာ စောဝေ၊ ဗိုလ်ကြီးဟောင်း ဦးနေမျိုးဇင်တို့ကို တပ်မတော်က ပုဒ်မ ၅၀၅-က တပ်မတော်သားများ တာဝန်မလေးစား ပေါ့လျော့အောင် လုပ်ဆောင်မှုဖြင့် တရားစွဲဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။
ရန်ကုန်မြို့တွင် နေထိုင်သည့် နာမည်ကျော် ရှေ့နေကြီး ဦးကြီးမြင့်က တရားစွဲဆိုခံရခြင်းမှာ တပ်မတော်က သူတို့ဘက်မပါ၍ တရားစွဲဆိုခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုသည်။
“သူတို့က ၂၀၂၀ မှာ အသေအကြေ တိုက်ကြမှာ တည်မြဲ-သန့်ရှင်း အကွဲလို၊ လူသတ်တာတို့ ပိုက်ဆံပေးဝယ်တာတို့ အပြိုင်တိုက်ကြတော့မှာ။ သူတို့ဘက်မပါတဲ့ လူတွေကို ဥပဒေနဲ့ တရားစွဲမယ်။ ဥပဒေပြင်ပနည်းတွေနဲ့ ရှင်းမယ်။ ငွေပေးပြီး စည်းရုံးမယ်ပေါ့ဗျာ။ အဲဒီလိုနဲ့ ကျွန်တော်တို့က အဲဒီဗျူဟာထဲမှာ အထည့်ခံရတာလို့ ထင်တယ်ဗျ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ကဗျာဆရာ စောဝေကလည်း တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် စာပေနယ်မှသူများကို တပ်မတော်၏ တရားစွဲဆိုမှုများ ပိုမိုများပြားလာပြီး တရားစွဲဆိုခံရသူများမှာလည်း အခြေခံဥပဒေကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဝေဖန်သူများသာ ဖြစ်နေသောကြောင့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာ၍ တပ်မတော်က အချိန်ကိုက်လှုပ်ရှားခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
“ဒီလိုဟောပြောတဲ့လူတွေကို ဒီလိုအချိန်မှ ဒီလိုလုပ်ရမယ်ဆိုပြီး စနစ်တကျ စီမံထားတယ်လို့ ကျွန်တော်ကတော့ ယူဆတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ကော့သောင်းမြို့တွင် ဟောပြောပွဲ ပြုလုပ်ပြီး ၆ လအကြာတွင်မှ ထိုအမှုကို တရားရုံးက လက်ခံလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။
ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် တရားစွဲဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တရားရုံးက အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက်နေ့ရောက်မှသာ လက်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု တနင်္သာရီတိုင်းအခြေစိုက် ကမ်းရိုးတန်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်မှ ဗိုလ်မှူးကြီး သန့်ဇင်ဦးက Myanmar Now ကို ဖုန်းဖြင့် ဖြေကြားသည်။
ရှေ့နေ ဦးကြီးမြင့်က ထိုဟောပြောပွဲတွင် မိနစ် ၂၀ ခန့်သာ ဟောပြောခဲ့ပြီး တပ်ကို ဂုဏ်သိက္ခာ ထိခိုက်စေသည့် အချက်များ မဟောပြောခဲ့ဘဲ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးအတွက်သာ ဟောပြောခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။
“ကျွန်တော်က ဥပဒေသမားပဲဗျာ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကြိုးကွင်းစွပ်မယ့် စကားတွေ ပြောမလားဗျ။ အဲဒီလောက်မှ မပါးရင် ကျွန်တော် ရှေ့နေ ဘယ်လုပ်နေတော့မလဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ဗိုလ်မှူးကြီး သန့်ဇင်ဦးက တရားစွဲဆိုရခြင်းမှာ မည်သည့်အထက်ဖိအားမှ မပါရှိဘဲ တပ်မတော်အတွင်း ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းအလိုက် အာဏာခွဲဝေမှုများ ရှိသည်ဟု Myanmar Now ကို ပြောဆိုသည်။
ကဗျာဆရာ စောဝေ၏ ဟောပြောမှုများတွင် အာဏာရှင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ နေထိုင်သည့် ရန်ကုန်ရှိ အိမ်ခြံများမှာ ကျပ်သန်းပေါင်းများစွာ တန်ကြေးရှိပြီး အာဏာရှင်များကို အရေးယူ၍ မရကြောင်း၊၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအရ လွှတ်တော်ထဲတွင် ထိုင်နေသည့် တပ်မတော်သား ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ရွေးကောက်ခံတွေကို ကန့်ကွက်ဖို့လား၊ သူ့တို့အဖေ သူခိုးတွေကို ကာကွယ်ဖို့လား၊ မိစ္ဆာဥပဒေတွေကို မောင်းထုတ် စသည့် အချက်များ ပါဝင်သည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ထို့ဟောပြောမှုများမှာ တပ်မတော်၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်စေပြီး တပ်မတော်အတွင်း အထက်အောက် အမြင်လွဲမှားမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့ ဟောပြောသည့် အချက်များမှာ လွဲမှားနေပြီး တပ်မတော်အတွင်း ရာထူး၊ အဆောင်အယောင်အလိုက် အကျိုးခံစားခွင့် ပေးထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
“ကျွန်တော်တို့ တပ်မတော်ထဲမှာလည်း သူ့ဥစ္စာနဲ့သူ အကုန်လုံးက ခံစားခွင့်တွေဆိုရင် သူ့ဟာနဲ့သူပေါ့ ဘယ်အဆင့်မှာ ဘာတွေခံစားရမယ်။ ဘယ်အဆင့်မှာ ဘာတွေရှိမယ်ဆိုတာ သူ့ဟာသူ ရှိပြီးသားပါ။ ဘယ်သူ့ ဘယ်သူကမှလည်း နည်းတယ်၊ များတယ်ဆိုတာ မရှိပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) မှာ ပြည်ထောင်စုအစိုးရ၏ ကြည်း၊ ရေ၊ လေ တပ် တစ်ခုခုမှ အရာရှိ သို့မဟုတ် တပ်သားအား တာဝန်ဝတ္တရား မလေးစားခြင်း၊ ပျက်ကွက်ခြင်းပြုစေရန် အကြံနှင့်ပတ်သက်၍ ရေးသားဖြန့်ချိမှုဖြစ်ပြီး အမြင့်ဆုံး ထောင်ဒဏ် နှစ်နှစ်အထိ ချမှတ်နိုင်သည်။
ယင်းအမှုတွင် ပူးတွဲတရားစွဲဆိုခံထားရသူ ဦးနေမျိုးဇင်မှာ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေး ထောက်ခံပွဲများတွင် ဟောပြောခဲ့သည့် တပ်မတော်နှင့်ပတ်သက်သော ဟောပြောချက်များကြောင့် တပ်မတော်က တစ်နေရာနှင့်တစ်နေရာ မိုင်ရာချီ ဝေးသည့် မြို့နယ်တရားရုံး သုံးရုံးတွင် တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။
ယင်းအမှုများကို တရားရုံးအသီးသီးက အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ကာ ရန်ကုန်တိုင်း၊ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တရားရုံးက ပုဒ်မ ၅၀၅-က ဖြင့် ထောင်ဒဏ် တစ်နှစ်၊ ဧရာဝတီတိုင်း၊ ဝါးခယ်မြို့နယ်တရားရုံးက ပုဒ်မ ၅၀၅-က အတွက် ထောင်ဒဏ် တစ်နှစ်၊ ပုဒ်မ ၅၀၅-ခ အတွက် ထောင်ဒဏ် တစ်နှစ်တို့ကို တစ်ပေါင်းတည်း ကျခံစေရန် အမိန့်ချခဲ့ကာ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ခင်ဦးမြို့နယ်တရားရုံးက ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ် အသီးသီး ပြီးခဲ့သည့် လပိုင်းအတွင်းက အမိန့်ချခဲ့သည်။
လတ်တလောတွင် အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်၌ ကျခံနေရသူ ဦးနေမျိုးဇင်မှာ တနင်္သာရီတိုင်း ကော့သောင်းမြို့တွင် တရားစွဲဆိုထားမှုအတွက် အမှုရင်ဆိုင်ရဦးမည် ဖြစ်သည်။
ကဗျာဆရာ စောဝေမှာ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)အပါအဝင် နိုင်ငံရေး ပုဒ်မများနှင့် ထောင်ဒဏ် ၄၉ နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရပြီး အင်းစိန်းနှင့် ရမည်းသင်း အကျဉ်းထောင်များတွင် ကျခံခဲ့ရကာ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ လွတ်ငြိမ်းခွင့်ဖြင့် ပြန်လည် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။
၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေး ပူးပေါင်းကော်မတီ၏ အစီရင်ခံစာကို ထောက်ခံသည့် ဆန္ဒပြပွဲများမှာ ယခုနှစ်အတွင်း စတင်ခဲ့ပြီး ယင်းဆန္ဒပြပွဲများနှင့်အတူ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး ပူးပေါင်းကော်မတီကို ထောက်ခံဟောပြောပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းဟောပြောပွဲများတွင် ထည့်သွင်းပြောဆိုသော တပ်မတော်နှင့် ပတ်သက်သည့် ပြောဆိုချက်များအပေါ် တပ်မတော်က တရားစွဲဆိုမှုများ လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်သည်။
သို့သော် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဂျပန်သတင်းဌာန Nikkei Asia Review နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတွင် ပြီးပြည့်စုံသည့် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအဖြစ် အသွင်ကူးပြောင်းရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရန်လိုသော်လည်း လာမည့်နှစ်ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ထိုသို့ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) ပြင်ဆင်ရေး ပူးပေါင်းကော်မတီကမူ ယနေ့အထိ အစည်းအဝေးများ ဆက်လက်ကျင်းပနေပြီး ၅၄/၂၀၁၉ အစည်းအဝေးကို ယနေ့ (နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်) တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် D ဆောင် ဒုတိယထပ်အစည်းအဝေးခန်းမ၌ ကျင်းပခဲ့သည်။
