အဂတိကော်မရှင်သည် ဥပဒေပုဒ်မ မပြင်မီကကိစ္စကို နောက်ကြောင်းပြန်တရားစွဲသလို ဖြစ်မနေဘူးလားဟု စွပ်စွဲခံရသူ ဥပဒေအရာရှိဟောင်း မေးခွန်းထုတ်

ရန်ကုန် – အွန်လိုင်းတွင် လူသိများသည့် ဟာသသရုပ်ဆောင်တစ်ဦး အသတ်ခံရသည့်အမှုမှာ လာဘ်ယူသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသည့် တရားရေးဝန်ထမ်းများအမှုတွင် တရားလိုသည် တည်ဆဲဥပဒေကိုဆန့်ကျင်၍ နောက်ကြောင်းပြန် အရေးယူသလို ဖြစ်မနေဘူးလားဟု စွပ်စွဲခံရသူ ခရိုင်ဥပဒေအရာရှိဟောင်းက ပြန်လှန်မေးခွန်းထုတ်သည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဥပဒေချုပ်ဟောင်း ဦးဟန်ထူးအပါအဝင် စွပ်စွဲခံရသူ တရားရေးဝန်ထမ်းဟောင်း ငါးဦးအနက် ခရိုင်ဥပဒေအရာရှိဟောင်း ဦးကိုကိုလေးသည် ရှေ့နေမငှားရမ်းဘဲ ၎င်းတို့ကို တရားစွဲခဲ့သည့် အဂတိလိုက်စားမှုကော်မရှင်မှ အဖွဲ့ဝင် ဦးမိုးနိုင်ကို ယနေ့ရုံးချိန်း၌ ၎င်းကိုယ်တိုင် အထက်ပါအတိုင်း ပြန်လှန်မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အဂတိတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်သည် ယင်းအမှုကို ကျော်စောသတင်းအဖြစ် မှတ်ယူ၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး တရားစွဲကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားရာ ကျော်စောသတင်းအဖြစ် စုံစမ်းစစ်ဆေးနိုင်သည့် ဥပဒေပုဒ်မသည် ၂၀၁၈ ဇွန်လ ၂၁ ရက်နေ့ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေကို စတုတ္ထအကြိမ် ပြင်ဆင်သည့် အခါမှသာ ထည့်သွင်း အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဦးကိုကိုလေးက ထောက်ပြသည်။

ထို့နောက် ဦးဟန်ထူးအပါအဝင် ၎င်းတို့ တရားရေးဝန်ထမ်းများကို အဂတိလိုက်စားကြောင်း အဆိုပြု သတ်မှတ်ခဲ့သော နေ့သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက် ဖြစ်သည်မှာ မှန်ပါသလားဟု ဦးကိုကိုလေးက တရားလို ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးမိုးနိုင်ကို မေးမြန်းရာ တရားလိုက မှန်ကန်ကြောင်း ဖြေကြားသည်။

ကော်မရှင်သည် ၎င်းအပါအဝင် စွပ်စွဲခံရသူများကို တရားစွဲရာ၌ ဥပဒေကို ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း ဦးမိုးနိုင် သိရှိပါသလားဟု ဦးကိုကိုလေးက မေးမြန်းရာ ဦးမိုးနိုင်က ထိုသို့ ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းမျိုး မရှိဘဲ ဥပဒေအတိုင်း ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဖြေကြားသည်။

ယင်းအခြေအနေသည်  ဥပဒေကို နောက်ကြောင်းပြန်၍ အာဏာသက်ရောက်လျက် ရှိသည့် အခြေအနေ၌ ရှိနေကြောင်း အမှုကို စုံစမ်းရန် တာဝန်ပေးခံရသည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် အဆိုပါအခြေအနေကို ကော်မရှင်သို့ တင်ပြခဲ့ခြင်း ရှိပါသလားဟု ဦးကိုကိုလေးက မေးမြန်းသည်ကို တရားလိုကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးမိုးနိုင်က  “မရှိပါ”ဟု ဖြေကြားသည်။

ထိုအခြေအနေသည် ဥပဒေအရ နောက်ကြောင်းပြန်သက်ရောက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ ယူဆခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း ဦးမိုးနိုင်က ထွက်ဆိုသည်။

ကော်မရှင်အနေဖြင့် ကျော်စောသတင်းရှိမှသာ စုံစမ်းနိုင်သည်မဟုတ်ဘဲ ကော်မရှင်ထံသို့ တိုင်ကြားလာသည်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနိုင်ကြောင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးလုပ်ငန်းမှ ပေါ်ပေါက်လာသည်ကို ကော်မရှင်သို့ နှုတ်ဖြင့် တိုင်ကြားခြင်း၊ စာဖြင့် တိုင်ကြားခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ ကော်မရှင်အနေဖြင့် ဥပဒေကို နောက်ကြောင်းပြန်၍ အာဏာသက်ရောက်ခြင်း ရှိသည် မယူဆသည့်အပြင် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေရုံးကလည်း ထိုသို့ မယူဆ၍ ယခု အမှုတွင် စွပ်စွဲခံရသူများကို တရားစွဲရာတွင် ဥပဒေအကြံပေးချက်အတိုင်း ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဦးမိုးနိုင်က ထွက်ဆိုသည်။

၎င်းတို့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့၏ ပေါ်ပေါက်ချက်အရ စွပ်စွဲခံရသူများသည် ၂၀၁၈ ခုနစ် ဇွန်လ ၂၁ ရက် နောက်ပိုင်းတွင် ကျူးလွန်သည့် အဂတိလိုက်စားမှု ရှိသကဲ့သို့ ယင်းမတိုင်ခင်က ကျူးလွန်သည့် အဂတိလိုက်စားမှုကိုလည်း တွေ့ရှိရကြောင်း ထို့ကြောင့် အဂတိလိုက်စားသဖြင့် တရားစွဲဆိုခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးမိုးနိုင်က ပြန်လည် ချေပခဲ့သည်။

၂၀၁၈ ဖေဖော်ဝါရီလက ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သတ်မှတ်ထားသည့် ဖြစ်စဉ်ကို ၂၀၁၈ ဇွန်လ ၂၁ ရက်တွင်မှ အာဏာတည်သည့် ဥပဒေပုဒ်မအရ စုံစမ်းစစ်ဆေးရသည့် သဘောကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်သို့ တင်ပြသော်လည်း ယင်းကဲ့သို့ ဥပဒေနောက်ကြောင်းပြန် အာဏာသက်ရောက်မှု ဖြစ်သည်ဟု ကော်မရှင်က မယူဆဘဲ ဆက်လက်စုံစမ်း စစ်ဆေးစေရသည့်အကြောင်းရင်းကို ဦးကိုကိုလေးက ဆက်လက်မေးမြန်းသည်။

တရားလို အဂတိကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးမိုးနိုင်က ပြန်လည် ဖြေကြားရာတွင် ကော်မရှင်အနေဖြင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်နေ့က တရားခံသုံးဦးကို တရားရှင်လွှတ်ပေးခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်နောက်ပိုင်း လူထုအကြား ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပေါ်လောက်လာသည့် သံသယများ၊ စွပ်စွဲချက်များ စသည့် ကျော်စောသတင်းကို စစ်ဆေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး ထိုသို့ စစ်ဆေးစဉ် တွေ့ရှိခဲ့သည့် အဂတိလိုက်စားမှုများအနက် ၂၀၁၈ ခုနစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ဖြစ်ပွားသည့် အဂတိလိုက်စားမှုအကြောင်း ကော်မရှင်သို့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က တင်ပြခြင်းကို တိုင်တန်းချက်အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ဆက်လက်စစ်ဆေးစေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိသည်။

၁၉၇၃ ခုနစ် စကားရပ်များအနက် အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်များအရ မည့်သည့် ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်ကမှ နောက်ကြောင်းပြန် အာဏာသက်ရောက်ခြင်း မရှိစေရဟု တားမြစ်ထားပြီး ယင်းပြဋ္ဌာန်းချက်ကို တမင်ဆန့်ကျင်ပြီး ပြုလုပ်နေသူမှာ ရာဇသတ်ကြီး ဥပဒေပုဒ်မ ၁၃၀ (က) အရ ရာဇဝတ်မှု မြောက်နေသည်ဟု ဦးမိုးနိုင် သိရှိပါသလား ဟု ဦးကိုကိုလေးက ပြန်လည် မေးမြန်းသည်။

ဦးမိုးနိုင်က သိရှိကြောင်း ဖြေကြားသည်။ ကော်မရှင်အနေဖြင့် တမင်ဆန့်ကျင်သည့် သဘောမဟုတ်ဘဲ “ကျွဲကူးရေပါ” ပေါ်ထွက်လာသည့် အဂတိလိုက်စားမှုကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် သင့်တော်သည့်နည်းလမ်းဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဆက်လက်ဖြေကြားခဲ့သည်။

တရားသူကြီးက နောက်ရုံးချိန်း စစ်ဆေးရန် ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်သို့ ပြန်လည် ချိန်းဆိုလိုက်သည်။

အဂတိကော်မရှင်၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဟောင်း

ဥပဒေကို နောက်ကြောင်းပြန် အာဏာသက်ရောက်စေခြင်းဆိုသည်နှင့် ပတ်သက်၍ အဂတိကော်မရှင်သည် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း၊ ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းနှင့်လည်း ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရဖူးသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်တွင် ၂၀၁၈ အောက်တိုဘာလ ၂ ရက်နေ့က ဆွေးနွေးခဲ့သည့် ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး စာရင်းစစ်ချုပ်အစီရင်ခံစာပါ အချက်အလက်များအရ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ဆောင်ရွက်နေသည့် စီမံကိန်းအချို့ကြောင့် ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာငွေ ကျပ် ၅၈ ဘီလျံခန့် ဆုံးရှုံးနေမှုကို ကျော်စောသတင်းသတ်မှတ်၍ စိစစ်ဖော်ထုတ်ပေးရန် ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်ထံ အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက်တွင် တိုင်ကြားခဲ့သည်။

၎င်း၏ တိုင်ကြားစာအပေါ် အရေးယူရန် မရှိသေးကြောင်း ကော်မရှင်က အကြောင်းပြန်လိုက်သည့် အကြောင်းရင်း နှစ်ချက်တွင် နိုင်ငံတော်၏ ဘဏ္ဍာကို ထိခိုက်နစ်နာ ပျက်စီးဆုံးစေခြင်းသည် အဂတိလိုက်စားမှုဖြစ်ကြောင်း သတ်မှတ်ချက်သည် စတုတ္ထအကြိမ်ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေ၌ ၂၀၁၈ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင်မှ ထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ဒေါ်ညိုညိုသင်း တိုင်ကြားသော ကိစ္စမှာ အဆိုပါ ဥပဒေပုဒ်မ မပြဋ္ဌာန်းမီက ဖြစ်ပွားသဖြင့် အရေးယူ မဆောင်ရွက်နိုင်သေးကြောင်း ကော်မရှင်က သဘောထား ထုတ်ပြန်ခဲ့ဖူးသည်။

အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေကို စတုတ္ထအကြိမ် ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃ (က)(၂) ၌ အဂတိလိုက်စားမှုဆိုသည့် စကားရပ်၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ‘သက်ဆိုင် ရာအစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်း၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း (သို့မဟုတ်) အခြားအဖွဲ့အစည်း၏ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာကို ကိုင်တွယ်စီမံ ဆောင်ရွက်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်တွင်ဖြစ်စေ၊ ယင်းတို့၏ ပိုင်ဆိုင်မှုကို တောင်းခံခြင်း၊ ရယူခြင်း၊ စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ ရှင်းလင်းဖျက်သိမ်းခြင်း ပြုရာတွင်ဖြစ်စေ၊ ယင်းတို့နှင့် သက်ဆိုင်မှုရှိသော သဘောတူ စာချုပ်တစ်ခုတွင် ပါဝင်ခြင်း၊ စီမံဆောင်ရွက်ခြင်းပြုရာတွင်ဖြစ်စေ တည်ဆဲဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်း၊ စည်းကမ်း၊ လုပ်ထုံး လုပ်နည်းတစ်ရပ်ရပ်ကို ဖောက်ဖျက်လျက် နိုင်ငံတော်၏ ငွေကြေး၊ ပစ္စည်းနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုကို ထိခိုက်နစ်နာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးစေ ခြင်း’ ဖြစ်သည်ဟု ဖြည့်စွက်ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

အောင်ရဲထွေးသေဆုံးမှုတွင် လူသတ်တရားခံဟု သံသယရှိသူများကို လာဘ်ယူ၍ အမှုရုပ်သိမ်းခွင့်ပြုကာ တရားရှင် လွှတ်ပေးလိုက်သည်ဆိုရာ၌ ရန်ကုန်တိုင်းဥပဒေချုပ်ဟောင်း ဦးဟန်ထူး၊ တိုင်းဥပဒေအရာရှိ ဦးသိန်းဇော်နှင့် ခရိုင်ဥပဒေအရာရှိ ဦးကိုကိုလေး၊ ဒုခရိုင်ဥပဒေအရာရှိ ဒေါ်သစ်သစ်ခင်နှင့်  ခရိုင်တရားသူကြီး ဦးအောင်ကြည်တို့ကို လာဘ်စားသည်ဆိုကာ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေဖြင့် ၂၀၁၈ ခုနစ် ဇူလိုင်လလယ်မှစ၍  တရားစွဲဆိုထားခြင်း ဖြစ်သည်။

၎င်းတို့သည် အောင်ရဲထွေးသေဆုံးမှုတွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသူ သုံးဦး၏မိဘများထံမှ လာဘ်ယူကာ တရားခံသုံးဦးကို တရားရှင်လွှတ်ပေးခဲ့သည်ဟု အဂတိကော်မရှင်က ဆိုသည်။

တိုင်းဥပဒေချုပ် ဦးဟန်ထူးက ကျပ်သိန်း ၁၅၀၊ Blue Label အရက်တစ်ပုလင်းနှင့် အင်္ကျီတစ်ထည်၊ တိုင်းဥပဒေ အရာရှိ ဦးသိန်းဇော်က ကျပ်သိန်း ၅၀၊ အရှေ့ပိုင်းခရိုင်ဥပဒေအရာရှိ ဦးကိုကိုလေးက ကျပ်သိန်း ၁၃၀၊ ဒုခရိုင်ဥပဒေအရာရှိ ဒေါ်သစ်သစ်ခင်က ကျပ်သိန်း ၃၀ နှင့် ပါတိတ်လုံချည်တစ်ထည်၊ ဒုခရိုင်တရားသူကြီး ဦးအောင်ကြည်က ကျပ်သိန်း ၃၃၀ နှင့် ရန်ကုန်တိုင်း ရွှေပေါက်ကံနယ်မြေ စခန်းမှူး (ယခင် သုဝဏ္ဏစခန်းမှူး) ရဲအုပ်ချစ်ကိုကိုက ကျပ်သိန်း ၃၀ အသီးသီး လာဘ်ယူခဲ့ကြောင်း စစ်ဆေးပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်ဟု အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်က စက်တင်ဘာ ၁၃ ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။