ခုတလော အတော်ကလေး သတင်းကြီးနေတဲ့ ဦးကိုနီလုပ်ကြံမှုမှာ လုပ်ကြံသူ ဦးကြည်လင်းရဲ့ နောက်ကွယ်က ကွင်းဆက်တစ်ခုအဖြစ် ပစ်မှတ်ထားနေကြတဲ့ ဦးအောင်ဝင်းဇော်ကို စတင် ဖော်ထုတ်ပေးခဲ့သူ ဦးအောင်စိုးဟာ တကယ့် ဟီးရိုးကြီးတစ်ယောက်လို ဖြစ်နေရာက တချို့သော သတင်းစာ၊ ဂျာနယ်၊ မီဒီယာများက “ဖော်ကောင်” ဆိုတဲ့ ဝိသေသနဲ့ ဂုဏ်တင် ချီးပလိုက်ကြတဲ့အတွက် သူဟာ နေရင်းထိုင်ရင်း လူသတ်တရားခံများနဲ့ အတူ ပူးပေါင်းပါဝင်သူ ရာဇဝတ်ကောင်တစ်ဦးဘဝကို ရောက်ရှိသွားရပါတော့တယ်။
ဥပဒေနယ်ပယ်သားများလည်း ဘာမှန်းမသိဘဲ မျက်စိလည်သွားရပါတယ်။
ဖော်ကောင်အောင်စိုး. . . တဲ့။
ဟုတ်မှ ဟုတ်ရဲ့လား။ သေချာပြန်ဖတ်တော့မှ “ စာဖတ်သူများအား ပိုမိုဆွဲဆောင်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်ခြင်းသာ ဖြစ်ပါသည်” ဆိုကိုး။ ဖြစ်မှဖြစ်ရလေ။ နိုင်ငံကျော်လုပ်ကြံမှုကြီးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အရေးကြီးသတင်းကို ဖော်ထုတ်ပေးခဲ့တဲ့ ဦးအောင်စိုးက ဦးကြည်လင်း၊ ဦးအောင်ဝင်းဇော်တို့နဲ့အတူ လုပ်ကြံမှုကြီးကို အတူတကွ ပူးပေါင်းကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်သား ဖြစ်သွားရတာပါကလား။
အဓိကပြဿနာက ဒီသတင်းဆောင်းပါးကို ရေးသားသူ၊ တည်းဖြတ်သူများက “ဖော်ကောင်”ရဲ့ အဓိပ္ပာယ်နဲ့ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို မသိဘဲ ရမ်းကြိတ်လိုက်ကြတာပါပဲ။
“ဖော်ကောင်”ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရကို အင်္ဂလိပ်လို ‘State’s Evidence’ လို့ သုံးနှုန်းပြီး “ဖော်ကောင်လုပ်” ဆိုတဲ့ဝေါဟာရကိုတော့ ‘Turn State’s Evidence’ လို့ သုံးပါတယ်။ အစိုးရသက်သေ၊ ကြံရာပါသက်သေအဖြစ် တရားဝင်ဥပဒေသုံးစကားနဲ့ သုံးနှုန်းကြပါတယ်။ သက်သေခံဥပဒေပုဒ်မ – ၃၃ မှာ ကြံရာပါသက်သေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ် ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်။
အဓိကလိုရင်းအချက်ကတော့ ကြံရာပါသက်သေ (ဝါ) ဖော်ကောင်ဆိုတာ ပြစ်မှုကျူးလွန်ရာမှာ အတူပါဝင်သူ၊ တရားခံနဲ့အတူ တရားစွဲဆိုခြင်းခံရနိုင်သူ၊ ကျူးလွန်တဲ့ပြစ်မှုမှာ တစ်နည်းနည်းနဲ့ ပါဝင်သူကို သက်သေအဖြစ်စစ်တဲ့အခါ ထွက်ဆိုပေးသူကို ဆိုလိုတာပါ။ တရားခံကျူးလွန်သောပြစ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လုံးဝသက်ဆိုင်ခြင်းမရှိသူဟာ ကြံရာပါသက်သေ (ဝါ) ဖော်ကောင် မဟုတ်ပါ။
ကဲ … “ဖော်ကောင်အောင်စိုး” လို့ ပြူးတူးပြဲတဲ လုပ်ချလိုက်ပုံကြီးက အမှားမကြီး၊ တာဝန်မကြီးလွန်းပေဘူးလား။ မသိရင် သိအောင်မေးပြီးမှ ရေးသင့်တဲ့ ဝေါဟာရမျိုးကို လက်လွတ်စပယ် ရမ်းကြိတ်လိုက်တာကြောင့် အကုန်လွဲကုန်ရောဗျ။
“ဖော်ကောင်” ဘာလို့ လုပ်ကြသလဲ။ ပြစ်ဒဏ်လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ရကြလို့ပါ။ ရာဇဝတ်ဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ ၃၃၇ (ခ) မှာ အတိအလင်း ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်။ ကြံရာပါသက်သေ (ဝါ) အစိုးရသက်သေ (ဝါ) ဖော်ကောင်တစ်ဦးက ပြစ်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့၊ ပြစ်မှုကျူးလွန်ရာမှာ အတူပါဝင်ကြသူများနဲ့ ပတ်သက်လို့၊ သူသိသမျှ အကြောင်းခြင်းရာ အလုံးစုံကို မခြွင်းမချန် အမှန်အတိုင်း ဖော်ထုတ်ပြောပြရမယ်ဆိုတဲ့ စည်းကမ်းချက်နဲ့ အစစ်ခံထွက်ဆိုခဲ့ရင် သူ့ကို ပြစ်ဒဏ် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးနိုင်ပါတယ်။
အဲဒီတော့ ဦးအောင်စိုးက “ ဖော်ကောင်အောင်စိုး” မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ရှင်းနေတာပဲမဟုတ်လား။
“ဖော်ကောင်အောင်စိုး”လို့ သတင်းစာ၊ ဂျာနယ်စာမျက်နှာပေါ်ကနေ တလွဲကြီးတွေ ကြိတ်နေကြတဲ့ အတွက် ကိုအောင်စိုးအဖို့လည်း နစ်နာ၊ နောင်အလားတူပြစ်မှုကြီးတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတင်းပေးချင်ပေမဲ့ “ဖော်ကောင်” ဂုဏ်ပုဒ်ကြီးကြောက်လို့ သတင်းမပေးကြရင် အားလုံးနစ်နာကြရမှာပါ။
သတင်းမီဒီယာသမားက အသိကြီး၊ သတိကြီးရပါတယ်။ “မသိမေး မစင်ဆေး” လုပ်ဖို့ မရှက်မကြောက်ရပါဘူး။ ထင်ရာစွတ်မကြိတ်ကြဖို့ လက်တို့လိုက်ပါရစေခင်ဗျာ။ ။
စာရေးသူ ဦးခင်မောင်မြင့် (ခေါ်) ဇေယျမင်းသျှင်သည် အကျဉ်းဦးစီးဌာန ထောင်မှူးကြီးဟောင်းဖြစ်ပြီး၊ ယခုအခါ စာရေးဆရာ၊ ဥပဒေအကြံပေးအနေဖြင့် လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းရေးသားသည့် ထောင်ဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ဖြစ်သော “မျက်ရည်ပွင့်ပုံပြင်” စာအုပ်ကို လွန်ခဲ့သည့်လက ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။