ဒေသခံတိုင်းရင်းသားပါတီများ ပူးပေါင်း၍ ပြည်ထောင်စုအဆင့်လွှတ်တော်နှင့် ပြည်နယ်လွှတ်တော်များ၏ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းကို ပြောင်းလဲရန် ကြိုးစားနေသည့် တိုင်းရင်းသားဒေသများအနက် ကချင်ပြည်နယ် လည်းအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် စောင့်ကြည့်ရမည့် ပြည်နယ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။
မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူ တစ်သန်းခွဲခန့်ရှိသော ကချင်ပြည်နယ်တွင် စုစုပေါင်းလွှတ်တော်နေရာ ၇၀ အတွက် နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၇ ခုမှ ကိုယ်စားလှယ်ပေါင်း ၃၉၅ ဦးနှင့် တစ်သီးပုဂ္ဂလ ၁၅ ဦး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။
အာဏာရ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီက မဲဆန္ဒနယ်အပြည့်ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အတိုက်အခံ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP) နှင့် ဒေသခံကချင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ပါတီ (KSPP) တို့မှာ ၆၇ နေရာဖြင့် ဒုတိယအများဆုံးယှဉ်ပြိုင်ကြမည် ဖြစ်သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် လွှတ်တော်နေရာ ၇၀ အတွက် ဒေသခံကချင်ပါတီနှစ်ခုပေါင်း ငါးနေရာသာ အနိုင်ရခဲ့ပြီး NLD က ၄၆ နေရာ၊ ပြည်ခိုင်ဖြိုးက ၁၂ နေရာ အသီးသီး အနိုင်ရခဲ့သည်။
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင်မူ အာဏာရပါတီနှင့် အတိုက်အခံပါတီတို့ကြားသာ လွန်ဆွဲမည့်ပြိုင်ပွဲ မဟုတ်တော့ဘဲ ကချင်လူငယ်ထုကြား ထောက်ခံမှုအားကောင်းနေသည့် ကချင်ပါတီ KSPP ကလည်း လွှတ်တော်အရပ်ရပ်မှတဆင့် နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းကို ပြောင်းလဲစေနိုင်မည့် အလားအလာများ ရှိနေသည်။
ကချင်လူထုထောက်ခံမှု အားကောင်းနေသည့် ကချင်ပါတီ
KSPP သည် ဒေသခံကချင်ပါတီလေးခု ပေါင်းစည်းထားသော ပါတီဖြစ်သည်။ ကချင်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (KDP)၊ ကချင်ပြည်နယ်ဒီမိုကရေစီပါတီ (KSDP) နှင့် စည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီပါတီ-ကချင်ပြည်နယ် (UDPKS) ပါတီခေါင်းဆောင်များသည် ၂၀၁၆ မှစ၍ တစ်ပါတီတည်းအဖြစ် ရပ်တည်ရေးကို တစိုက်မတ်မတ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ နိုဝင်ဘာတွင် ကချင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ပါတီ (KSPP) အဖြစ် တရားဝင်မှတ်ပုံတင်နိုင်ခဲ့သည်။
၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာတွင် အခြားဒေသတွင်း ကချင်ပါတီတစ်ခုဖြစ်သည့် ပြည်ထောင်စုတိုင်းရင်းသားများ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပါတီ (UNFDP) ကလည်း ထပ်မံပူးပေါင်းခဲ့သဖြင့် ပို၍အင်အားတောင့်တင်းလာသည်။
KSPP သည် ပြည်နယ်တွင်းအနိုင်ရရေး အားစိုက်ကြိုးပမ်းနေပြီး ပါတီကိုယ်စားပြု ကိုယ်စားလှယ်များ ရွေးကောက်ခံ ရပါက ဒေသခံတိုင်းရင်းသားအရေး ပိုမိုလုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဟု ထင်မြင်ကြောင်း အစိုးရနှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် (KIA) တို့ကြား ညှိနှိုင်းပေးနေသော မြစ်ကြီးနားမြို့အခြေစိုက် ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးဆောင်အဖွဲ့မှ ဦးလမိုင်ဂွန်ဂျာက သုံးသပ်သည်။
“ဒီတစ်ကြိမ်မှာ ကိုယ့်ဒေသ၊ ကိုယ့်နယ်မြေဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် လွှတ်တော်နဲ့ အစိုးရအဖွဲ့မှာ (KSPP) ပါလာရင် ကိုယ်ဖိရင်ဖိ လုပ်ဆောင်နိုင်မယ့်ပုံစံမျိုး တွေ့တဲ့အတွက် ပြည်သူလူထုက ပိုထောက်ခံတာကို တွေ့ရတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများ၏ အခွင့်အရေးအတွက် လွှတ်တော်တွင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အခွင့်အာဏာ ပိုမိုရရှိလာရေး ပြည်ထောင်စုအဆင့်နှင့် ပြည်နယ်အဆင့် လွှတ်တော်အသီးသီးတွင် နေရာအများစု အနိုင်ရရန် KSPP ခေါင်းဆောင်များက မျှော်မှန်းထားသည်။
အင်အားကြီး ပြည်မနိုင်ငံရေးပါတီများကို ယှဉ်ပြိုင်ရန် စစ်ဘေးရှောင်အရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ များကို ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအဖြစ် ရွေးချယ်ပွဲထုတ်ထားပြီး ကချင်တိုင်းရင်းသားများ၏ အများစု ထောက်ခံမှုဖြင့် အနိုင်ရရှိမည်ဟု KSPP က ယုံကြည်ထားသည်။
“ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ စိတ်အားမငယ်ဘူး။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် နေရာတော်တော်များများနိုင်မယ်” ဟု KSPP ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာမနာမ်တူးဂျာက Myanmar Now ကို ပြောသည်။
ပါတီ၏ ရွေးကောက်ပွဲကတိကဝတ်အနေဖြင့် မြစ်ဆုံစီမံကိန်း ရပ်ဆိုင်းရေး၊ စစ်ဘေးရှောင်များ လုံခြုံစွာနေရပ်ပြန်နိုင်ရေး၊ သိမ်းဆည်းခံလယ်မြေများ ပြန်လည်ရရှိရေး၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဖော်ဆောင်ရေးအပါအဝင် မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေးတို့ကို အကောင်အထည်ဖော်မည်ဟု KSPP က ကြွေးကြော်ထားသည်။
KSPP သည် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များနှင့် ကချင်အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ၏ တောင်းဆိုမှုအရ ပေါ်ပေါက်လာသောကြောင့် ကချင်လူထု၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် ကချင်ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနည်းဆုံး ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် အနိုင်ရန် ခန့်မှန်းထားပြီး အစိုးရအဖွဲ့တွင် ပါဝင်နိုင်ရန် ရည်မှန်းထားသည်ဟု ဒေါက်တာမနာမ်တူးဂျာက ဆိုသည်။
သို့သော်လည်း ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၏ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ တစ်နိုင်ငံလုံး မဲဆန္ဒနယ်နေရာ အများဆုံးအနိုင်ရသည့် နိုင်ငံရေးပါတီက ရွေးချယ်လိုက်သည့် သမ္မတဖြစ်သူကသာ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်း ဝန်ကြီးချုပ်များနှင့် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများကို ခန့်အပ်နိုင်သည်။
ထို့ကြောင့် တိုင်းရင်းသားပါတီများက လွှတ်တော်နေရာ အများအပြား အနိုင်ရခဲ့မည်ဆိုပါက NLD သည် ယင်းပါတီများနှင့် မိတ်ဖက်ပြုမှသာ အတိုက်အခံ ပြည်ခိုင်ဖြိုးနှင့် တပ်ကိုယ်စားလှယ် ၂၅ % ကို လွှတ်တော်တွင် ရင်ဆိုင်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။
ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲနှစ်ခုတွင် NLD နှင့် ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီကို တစ်လှည့်စီ ရွေးချယ်ပေးခဲ့ကြ သော်လည်း တိုးတက်ပြောင်းလဲမှု မတွေ့ရသောကြောင့် ကချင်လူထုသည် အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဒေသတွင်းပါတီများကို နေရာပေးလိုသည်ဟု ၎င်း၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးခရီးစဉ်အတွင်း ပြည်သူများက ပြောဆိုမှုအပေါ် အခြေခံ၍ ဒေါက်တာမနာမ်တူးဂျာက သုံးသပ်သည်။
“အခုအနေအထားက ကျွန်တော်တို့ပါတီက (ကချင်မှာ) မဲအများဆုံးနိုင်တဲ့ပါတီ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ အစိုးရအဖွဲ့မှာ ကျွန်တော်တို့ပါတီလည်း ပါဝင်ဖို့ လိုအပ်လာမှာပါ။ ပြည်နည်တွင်းမှာ ညွန့်ပေါင်းဖြစ်လာရမှာပေါ့။ တစ်ပါတီတည်း အစိုးရအဖွဲ့နိုင်မယ့် အနေအထားမျိုးတွေမရှိတော့ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
KSPP သည် ကချင်လူမျိုးစုများအပြင် ရှမ်း၊ လီဆူ၊ ဗမာကဲ့သို့သော လူမျိုးစုပေါင်းစုံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသောကြောင့် ပါတီလှုပ်ရှားမှုများအပေါ် အားရစရာဖြစ်သလို တစ်ဖက်တွင်လည်း NLD က ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည့် ရည်ရွယ်ချက်များရှိနေသေးသောကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲအောင်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းနေကြသည့် အနေအထားဖြစ်သည်ဟု ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ် (KBC) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာခလန်ဆမ်ဆွမ်က သုံးသပ်သည်။
ရာနှုန်းပြည့်အနိုင်ရရန် မျှော်မှန်းထားသည့် အာဏာရပါတီ
၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ အစိုးရဖြစ်လာခဲ့သည့် NLD ပါတီက ခန့်အပ်ထားသော ကချင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာခက်အောင်ကမူ နှစ်ပေါင်းများစွာ ယိုယွင်းခဲ့သည့်နိုင်ငံ၏ များစွာသော လိုအပ်ချက်များကို အစိုးရ လေးနှစ်တာကာလအတွင်း ပြီးပြည့်စုံအောင် မဆောင်ရွက်နိုင်သည်ကို အားမလို အားမရ ဖြစ်ရကြောင်း ဆိုသည်။
ပြည်သူများ၏ မပြီးပြတ်သေးသော ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်ရန် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အောက်တိုဘာ ၁၀ တွင် ၎င်း၏ Facebook လူမှုကွန်ရက်ပေါ်တင်ထားသော မဲဆွယ်မိန့်ခွန်းတွင် ပြောဆိုထားသည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာခက်အောင်သည် ယခုရွေးကောက်ပွဲတွင် မြစ်ကြီးနားမြို့ ပြည်နယ်လွှတ်တော် အမှတ် (၁) မဲဆန္ဒနယ်တွင် NLD ကိုယ်စားပြု ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဦးမည်ဖြစ်သည်။
“ပြည်နယ်အစိုးရအနေနဲ့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ပြည်နယ်ဖွံ့ဖြိုးရေး၊ ပြည်သူ့အကျိုးပြုလုပ်ငန်းတွေ မပြီးပြတ်သေးပါဘူး။ ကျန်နေသေးတဲ့ ကဏ္ဍတွေကို ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ပြည်သူများဆက်လက်တာဝန်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း” ဒေါက်တာခက်အောင်က ယင်းမဲဆွယ်မိန့်ခွန်းတွင် ပြောဆိုထားသည်။
တိုင်းရင်းသားများ ကိုယ့်ကြမ္မာကိုယ် ဖန်းတီးခွင့်၊ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးအတွက် NLD ကို မဲပေးရန် လိုအပ်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။
၂၀၁၅ တွင် ရွေးကောက်ခံရသည့် ကိုယ်စားလှယ်အများစုကို ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ပြန်လည်ရွေးချယ်ထားပြီး ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း အနိုင်ရရှိရန် ရည်မှန်းထားသည်ဟု မြစ်ကြီးနားမြို့နယ် NLD အတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်ဦးက Myanmar Now ကို ပြောသည်။
“အရင်တုန်းက ကျွန်တော်တို့ပါတီ အားမကောင်းခဲ့တဲ့ ဇခုန်တိန့်ယိန်းနယ်ထဲမှာတောင် ပါတီဝင်တွေ တိုးလာတယ်။ အဲဒီနေရာက အရင်တုန်းက အလံတောင် မထောင်ရဲတဲ့နေရာ၊ အခု အနီတွေဝတ်ပြီး သွားလာနေကြပါပြီ။ အရင်ကထက် မဲရလဒ် ပိုရလာနိုင်ပါတယ်” ဟု ဦးကျော်ဦးက ပြောသည်။
ကချင်တွင် ၂၇ နေရာ အနိုင်ရရန် ပြည်ခိုင်ဖြိုးရည်မှန်း
ကချင်ပြည်နယ်တွင် မဲဆန္ဒနယ် ၆၇ နေရာဖြင့် ဒုတိယအများဆုံး ကွင်းဖြည့်ထားသည့် ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီသည်လည်း အာဏာရ NLD နှင့် ကချင်ပါတီ KSPP တို့ကို ကျော်၍ ပြည်နယ်လွှတ်တော်နှင့် အစိုးရသစ်ဖွဲ့စည်းရေးတွင် ပါဝင်နိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားသည်။
၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီသည် ပြည်သူ့လွှတ်တော် သုံးနေရာနှင့် ကချင်ပြည်နယ်လွှတ်တော်နေ ရာ ၉ ခု အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။
ကချင်ပြည်နယ် နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းတွင် အာဏာရပါတီ NLD နှင့် အင်တိုက်အားတိုက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် ဒေသခံကချင်ပါတီ KSPP ပေါ်ပေါက်လာချိန်တွင် ပြည်ခိုင်ဖြိုးက ၎င်း၏ အမာခံမဲဆန္ဒနယ်များနှင့် မဲဒုတိယအများဆုံးရခဲ့သည့် နေရာများကို ပစ်မှတ်ထားကာ အောင်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေသည်။
လွှတ်တော်နေရာ စုစုပေါင်း ၇၀ အနက် ဒုတိယမဲအများဆုံးဖြင့် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည့် မဲဆန္ဒနယ် ၅၀ ကျော်ကို အဓိကပစ်မှတ်ထား ယှဉ်ပြိုင်သွားမည်ဖြစ်သည်။
“ကျွန်တော်တို့ ကချင်ပြည်နယ်မှာ ပြောင်းလဲမှုဖြစ်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ တုန်းက မဲထောင်ဂဏန်းနဲ့ ရှုံးခဲ့တာမဟုတ်ဘူး။ ဆယ်ဂဏန်း၊ ရာဂဏန်းလောက်နဲ့ ရှုံးခဲ့တာ။ ကျွန်တော်တို့ပါတီရဲ့ အမာခံအင်အားက ရှိပြီးဖြစ်တဲ့အတွက် အရင်ကထက် အနိုင်ရတဲ့ ရာခိုင်နှုန်းတက်လာမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်”ဟု ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီ၏ ကချင်ပြည်နယ် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးချန်တန်ခင်က ပြောသည်။
၂၀၁၅ တွင် ရရှိခဲ့သော မဲအရေအတွက်နီးပါးရလျှင်ပင် ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကို ဦးဆောင်နိုင်မည့် အခြေအနေ ရှိသည်ဟု ၎င်းက သုံးသပ်သည်။ လီဆူ၊ ရဝမ်၊ ရှမ်းစသည့် လူမျိုးစုများနေထိုင်ရာဒေသများတွင် ဒေသခံများ ကြိုက်နှစ်သက်သူကိုသာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ရွေးချယ်ထားကြောင်းလည်း ဦးချန်တန်ခင်က ဆိုသည်။
“ကချင်ပြည်နယ်မှာ အများကြီး (မဲ) ပြိုကွဲသွားတယ်။ အဲဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ပါတီက လက်ရှိအင်အားနဲ့ ကြိုးစားလိုက်ရင် Majority (အများစု) ကတော့ ရရှိမယ်လို့ ရည်မှန်းထားတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
လာမည့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကချင်ပြည်နယ်၌ ပူတာအိုခရိုင်ရှိ မြို့နယ်ငါးခု၊ မြစ်ကြီးနားခရိုင် မြို့နယ်ခြောက်ခုတို့၏ ပြည်နယ်လွှတ်တော်နေရာများနှင့် တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး လေးနေရာတို့ အပါအဝင် အနည်းဆုံး ၂၇ နေရာ အနိုင်ရနိုင်ခြေရှိသည်ဟု ဦးချန်တန်ခင်က ဆိုသည်။
ကချင်ပြည်နယ် မဲဆန္ဒနယ်များထဲတွင် ပြည်ခိုင်ဖြိုး ရွေးကောက်ပွဲဝင်မပြိုင်သည့်နေရာ သုံးခုသာ ရှိသည်။ ချီဖွေ၊ ဆော့လော်၊ အင်ဂျန်းယန်မြို့နယ် ၃ ခု ပေါင်းထားသည့် အမျိုးသားလွှတ်တော် အမှတ် ( ၂)၊ ဆော့လော်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ချီဖွေမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်အမှတ် (၂) တို့ဖြစ်သည်။
အဆိုပါမဲ နယ်မြေများမှာ ကချင်နယ်ခြားစောင့်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဇခုန်တိန့်ယိန်းနှင့် မိသားစုဝင်များ ဩဇာလွှမ်းမိုးသည့် နယ်မြေများဖြစ်သလို ၎င်းက နာယကအဖြစ်နှင့် သားဖြစ်သူက ဒုဥက္ကဋ္ဌတာဝန်များ ယူထားသည့် ဒီမိုကရေစီပါတီသစ် (ကချင်) ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် လွှတ်တော်နေရာများလည်း ဖြစ်သည်။
၂၀၁၉ တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည့် ဇခုန်တိန့်ယိန်း၏ ဒီမိုကရေတီပါတီသစ် (ကချင်) သည် ကချင်အထူးဒေသ (၁) ရှိ ချီဖွေ၊ ဆော့လော်၊ ဝိုင်းမော်၊ အင်ဂျန်းယန် မြို့နယ်များတွင် မဲဆန္ဒနယ် ၁၅ ခု ရှိသည့်အနက် ရှစ်ခုတွင် ဝင်ပြိုင်မည်ဖြစ်သည်။
ပါတီနာယက ဇခုန်တိန့်ယိန်းသည် ချီဖွေ၊ ဆော့လော်၊ အင်ဂျန်းယန်မြို့နယ်များ ပါဝင်သည့် အမျိုးသားလွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ်၌ တစ်သီးပုဂ္ဂလကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ၂၀၁၀ နှင့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ပြီး အနိုင်ရခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင်မူ ဇခုန်တိန့်ယိန်းသည် ပြိုင်ဘက်ပါတီများအပေါ် တရားမဲ့ပြုကျင့်မှုများကြောင့် အနိုင်ရပြီးနောက် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်မှ ပယ်ဖျက်ခံခဲ့ရသည်။
သားဖြစ်သူ ဇခုန်ယိန်းဆောင်သည် ချီဖွေ၌ ၂၀၁၀ နှင့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲ နှစ်ခုစလုံးတွင် ကချင်ပါတီတစ်ခုဖြစ်သည့် စည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီပါတီ (ကချင်ပြည်နယ်) ကိုယ်စားပြု အနိုင်ရရှိထားသည့် လက်ရှိ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။
ယခု ၂၀၂၀ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဇခုန်တိန့်ယိန်း ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်းမရှိသော်လည်း သားဖြစ်သူ ဇခုန်ယိန်းဆောင်က စည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီပါတီ (ကချင်ပြည်နယ်) ကိုယ်စားပြုကာ ချီဖွေမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်မဲဆန္ဒနယ် အမှတ် (၂) နေရာတွင်ပင် ထပ်မံယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်သည်။
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင်သာ မဟုတ်ဘဲ ၂၀၁၀ နှင့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲများတွင်လည်း ဇခုန်တိန့်ယိန်းတို့ သားအဖနှစ်ဦး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သည့် မဲဆန္ဒနယ်များတွင်လည်း ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီက ဝင်ရောက်မယှဉ်ပြိုင်ခြင်းမှာ ဒေသခံပါတီများ အားကောင်းသောကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ကချင်ပြည်နယ် ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဦးချန်တန်ခင်က ဆိုသည်။
“ဒေသခံပါတီတွေက အားကောင်းတဲ့နေရာလည်း ဖြစ်တယ်။ အဲဒီကနေ ဝင်ပြိုင်မယ့်သူတွေကလည်း ဒေသအတွက် အထောက်အကူပြုတဲ့သူတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ မပြိုင်တာပါ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
မဲကွဲသွားနိုင်သည့် အလားအလာ
ကချင်ပြည်နယ်တွင် အာဏာရပါတီ NLD၊ ပြည်ခိုင်ဖြိုးနှင့် KSPP တို့အပြင် လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပါတီမှာလည်း လူမျိုးစုအလိုက် အားကောင်းသည့် ပါတီတစ်ခုဖြစ်သည်။
၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီသည် ပြည်သူ့လွှတ်တော် နှစ်နေရာ၊ ပြည်နယ်လွှတ်တော် နှစ်နေရာ အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမျိုးသားလွှတ်တော် နှစ်နေရာ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ရှစ်နေရာ၊ ပြည်နယ်လွှတ်တော် ၁၂ နေရာနှင့် လီဆူတိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးနေရာ စုစုပေါင်း ၂၃ နေရာတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်သည်။
ကချင်ပြည်နယ်ရှိ မဲဆန္ဒနယ်များအနက် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ မြို့၊ ရွာ ဖွဲ့စည်းမှုစာရင်းတွင် ကျေးရွာအမည်ပေါက် ရှိနေသော်လည်း မြေပြင်တွင်မရှိတော့သော ရွာပျက်များ၊ စစ်ဘေးရှောင်များ၏ ရွာဟောင်းများ၊ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ စိုးမိုးထားသည့်ကျေးရွာများနှင့် ဥပဒေစိုးမိုးမှုမရှိသည့် ရွာများ ပါဝင်သည့် ကျေးရွာအုပ်စု ၁၉၂ ခုတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
သို့သော်လည်း ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း ရွေးကောက်ယှဉ်ပြိုင်ရမည့် လွှတ်တော်နေရာ လျော့ကျသွားမည်မဟုတ်ပေ။
ကချင်ပါတီနှင့် ပြည်ခိုင်ဖြိုးတို့က ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်များကို သုံးသပ်၍ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအောင်နိုင်ရေးကို စနစ်တကျ ပြင်ဆင်နေသည့်အတွက် အာဏာရ NLD အတွက် အကျပ်ရိုက်နိုင်သည့် အခင်းအကျင်းမျိုး ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည်။
ထို့အပြင် နှင်းဆီပါတီ ခေါ် ညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (UDP) သည် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း လွှတ်တော်နေရာ ၇၀ စလုံးတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့သည့်အတွက် ပါတီဖျက်သိမ်းခံရပြီးနောက် ယင်းပါတီဝင်များ၏ ပြောင်းလဲရပ်တည်မှုသည် ကချင်ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိလာနိုင်သည်။
ထို့အပြင် ဆွမ်ပရာဘွမ်၊ တနိုင်းနှင့် အင်ဂျန်းယန်မြို့နယ်များတွင် ဩဂုတ်လအတွင်း ရွှေ့ပြောင်းလာသည့် တပ်မတော်သား ၁,၀၀၀ ခန့် ရှိနေပြီး ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိမည်ကို ကချင်ပါတီနှင့် NLD ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများက စိုးရိမ်နေကြသည်။
KBC ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာခလန်ဆမ်ဆွမ်ကလည်း ပြည်နယ်အတွင်း လူထုထောက်ခံမှုများသည့် KSPP နှင့် NLD အားပြိုင်မှုကြား မဲကွဲမှု ဖြစ်ပေါ်လာမည်ကို စိုးရိမ်သည်ဟု ဆိုသည်။
“စိုးရိမ်မိတဲ့အထဲ မဲကွဲသွားမယ့် ကိစ္စမျိုးတွေ ပါတယ်။ စစ်တပ်က မဲက မဲရုံမှာ ထည့်ရမယ်ဆိုပေမယ့် စစ်တပ်ထဲမှာလည်း မဲရုံတွေလည်း ရှိတယ်။ အဲဒီမဲတွေကလည်း လျှော့တွက်လို့မရဘူး။ အဲဒါဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ နည်းနည်းစိုးရိမ်တာပေါ့။ စစ်တပ်ရှိတဲ့နေရာတွေမှာ KSPP က အားသိပ်မရှိဘူး” ဟု ဒေါက်တာခလန်ဆမ်ဆွမ်က ပြောသည်။
ဒီမိုကရေစီပါတီများ ပိုမို၍ အင်အားကောင်းစေရန် NLD သည် တိုင်းရင်းသားပါတီများနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက သုံးသပ်သည်။
“ကချင်ပြည်နယ်မှာ NLD၊ KSPP၊ USDP ကတော့ ထောက်ခံမှု ညီမျှနေတဲ့ အနေအထားလို့ မြင်တယ်။ စိုးရိမ်စရာကတော့ ရှေ့တန်းမှာ ရှိတဲ့ စစ်သားတွေ မဲထည့်ရင် USDP အားကောင်းသွားမယ့် အနေအထားကိုလည်း စဉ်းစားရမှာပါ။ ရိုးရိုးသားသားဆန္ဒကတော့ စစ်အာဏာရှင်အရိပ် ပြီးသွားစေချင်တာပေါ့” ဟု ဒေါက်တာခလန်ဆမ်ဆွမ်က ပြောသည်။
