“မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးရှုံးမှု အရမ်းကို များနေပြီ” (အင်တာဗျူး)

မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဒေါ်ဗေဒါရီသည် တက္ကသိုလ်ကထိက ရာထူးမှ အငြိမ်းစားယူပြီးနောက် နိုင်ငံခြား တက္ကသိုလ်များ၊ ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံတကာကျောင်းများတွင်လည်း ပို့ချသင်ကြားပေးခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

၂ဝ၁ဝ တွင် “မြန်မာနိုင်ငံ မွတ်စလင်အမျိုးသမီးများအဖွဲ့” ကို ခေတ်ပညာတတ် မွတ်စလင် လူငယ်များနှင့် အတူ စတင် တည်ထောင်ခဲ့ပြီးနောက် စာသင်နေသည့်ဆရာမ တစ်ဦးဘဝမှ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်း (CSOs) အသိုင်းအဝိုင်းသို့ အချိန်ပြည့်လုပ်ဆောင်သူတစ်ဦးအဖြစ် ကူးပြောင်းခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဒေသတချို့တွင် လူငယ်ဦးဆောင်မှု သင်တန်းများ ၊ ငြိမ်းချမ်း ရေးဆိုင်ရာသင်တန်းများ ၊ ဘာသာ ပေါင်းစုံ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူနေထိုင်နိုင်ရေး သင်တန်း များနှင့် အမျိုးသား အမျိုးသမီးကြား တန်းတူညီမျှရေး၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှု လျော့နည်းပပျောက်ရေးဆိုင်ရာ လူငယ် သင်တန်းများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ဒေါ်ဗေဒါရီသည် မြန်မာနိုင်ငံ မွတ်စလင်အမျိုးသမီးများအဖွဲ့၊ မေငြိမ်းချမ်း အဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌတစ်ဦး တာဝန်ထမ်းဆောင်နေပြီး အမျိုးသမီးများ၊ အထူးသဖြင့် လူနည်းစု မွတ်စလင်အမျိုးသမီး များ၏ အခွင့်အရေး၊ ဘဝတိုးတက်မြင့်မားရေးအတွက် ဆောင်ရွက်အကြံပေးနေသည့်် ပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ မွတ်စလင်အမျိုးသမီးများ၏ အိမ်ထောင်ရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများနှင့် ပတ်သက်၍ Myanmar Now က ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း ရန်ကုန်၊ မင်္ဂလာတောင်ညွန်မြို့နယ် ရှိ ၄င်း၏ နေအိမ်သို့ သွားရောက်ပြီး တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့သည်။

မေး- မြန်မာနိုင်ငံမှာ မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အိမ်ထောင်ရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲတွေမှာ အများဆုံးက ဘာတွေလဲ။

ဖြေ– မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေရဲ့အိမ်ထောင်ရေး ပြဿနာတွေကို တိုင်ပင်ဆွေးနွေးတဲ့အတွက် ဖြေရှင်းပေး ခဲ့ရတာတွေ ရှိတယ်။ အများစု ကြုံနေရတဲ့ ပြဿနာကတော့ မိန်းကလေးတွေကို လွယ်လွယ်လေးနဲ့ သုံး “တွလားက်”(ခင်ပွန်း၏ ဆန္ဒအရကွာရှင်းခြင်း) တစ်ခါတည်းပေးပြီးတော့ ချန်ခဲ့တဲ့ ပြဿနာပဲ။

တစ်ထိုင်တည်း သုံးတွလားက်ပေးခြင်းကို မိန်းကလေးတွေဘက်က “မပိုင်ဘူး” လို့ပြောတဲ့ ဖတ္တာဝါ (ဓမ္မဆရာ များ၏ မှန်ကန်ကြောင်း ထောက်ခံချက်) တွေ ပြနိုင်ရဲ့သားနဲ့ အစိုးရအသိ အမှတ်ပြုထားတဲ့ မွတ်စလင်အဖွဲ့ အစည်း နှစ်ခုလောက်က ထုတ်ပေးတဲ့ ဓမ္မသတ်မှူးတွေရဲ့“ပိုင်ပါတယ်” ဆိုတဲ့ ဖတ္တာဝါကို ရည်ညွှန်းပြီး ယောက်ျားလေးဘက်က တုံ့ပြန်ကွာရှင်းတာတွေ ကြုံနေရတယ်။ ကျွန်မတို့ မွတ်စလင် အသိုင်းအဝိုင်းထဲမှာကိုပဲ ကွဲပြားမှုတွေ ရှိနေတယ်။ “တွလားက်” ဆိုတဲ့ ဘာသာတရားက ပြဋ္ဌာန်းထားသော၊ ပြောထားသော အချက်ကို အမျိုးသားတွေက သုံးတယ်။ ဒါပေမယ့် တလွဲ သုံးနေတာမျိုး ကြုံနေရတယ်။

မေး- ဘယ်လို တစ်လွဲသုံးတာလဲ။ မှတ်တမ်းတွေရှိလား။

ဖြေ – အိမ်ထောင်တစ်ခု အလွယ်တကူပြိုကွဲရင် စဉ်းစားစရာ နောက်ဆက်တွဲတွေ အများကြီးရှိတာ အလ္လာရှင်မြတ် သိတယ်။ ဒါကြောင့် အိမ်ထောင်တစ်ခုတည်ထောင်ဖို့အတွက် မလွယ်ကူတဲ့ စည်းတွေ ဘောင်တွေနဲ့ ချည်နှောင်ထားသလို ကွာတဲ့ အခါမှာ လည်း စည်းတွေဘောင် တွေနဲ့ ကွာရှင်းရပါမယ်။ ဘဝနှစ်ခု ပေါင်းစပ်တဲ့ လက်ထပ်တဲ့အချိန်မှာ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အသံကို ကြားတဲ့သက်သေ လိုသလို၊ ကွာရှင်းတဲ့ အခါမှာလည်း နှစ်ဖက်စလုံးရဲ့သက်သေ လိုပါတယ်။ ဘယ်အရာကိုမှ သက်သေမထူဘဲ လုပ်လို့ မရပါဘူး။

ဒီခေတ် မိန်းကလေးတွေက လှတာတွေ၊ လိုချင်စရာတွေပေါပါတယ်။ ယောက်ျားလေးတွေက အာရုံကျသွား၊ ငြိသွားတာနဲ့ပဲ ပထမတစ်ယောက်ကို အဝတ်စုတ်ပစ်သလို တိခနဲ ပစ်လိုက်လို့ မရပါဘူး။ ဖန်ဆင်းရှင်က ဒီလို ဒုက္ခမျိုးကို ဘယ်တော့မှ ခွင့်မပြုထားပါဘူး။ တကယ့်ကို ကျွန်မတို့ လိုက်နာရမယ့် ကျမ်းတော်မြတ် ကုရ်အာန်ထဲမှာ အဲဒီလိုအလွယ်တကူ ကွာလို့ရတယ်လို့ မဖော်ပြထားဘူး။ ဒါကြောင့် ဒေါသနဲ့ပြောလိုက်လို့ အိမ်ထောင် တစ်ခုကို တစ်ခါတည်း ပြတ်သွားလောက်အောင် အစ္စလာမ်က မညွှန်းဆိုထားပါဘူး။

အလွယ်တကူ ကွာရှင်းခံရခြင်းက အယူအဆမှားလို့ မသိဘဲ လက်ခံထားရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ အများကြီးပါ။ နောက်တစ်ခုကတော့ ‘ငါက တိုင်လိုက်ရင် ငါ့ဆီ ငါ့ယောက်ျား ဘယ်တော့မှ ပြန်လာတော့မှာမဟုတ်ဘူး’ ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေနဲ့ ဥပဒေအကာအကွယ် ယူဖို့ တွန့်ဆုတ်ကြရင်း နောက်မိန်းမကို လက်ထပ်သွားတာကို ထိုင်ကြည့်နေရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ အများစုပါပဲ။

လူသိမှာ စိုးရိမ်တဲ့ မိဘဆွေမျိုးအသိုင်းအဝိုင်းကြောင့် ဖုံးကွယ်နေထိုင်နေကြရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ၊ ပညာရေး အခြေခံ နည်းပါးတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတွေက အသက်ငယ်ငယ်အရွယ် အမျိုးသမီးတွေက အိမ်ထောင်ရှိ အမျိုးသားတွေရဲ့လူလွတ်လို့ လိမ်လည်တောင်းရမ်း လက်ထပ်ခံရပြီး ဘဝပျက်သွားတာတွေ နဲ့ မခံနိုင်လွန်းလို့ ရှေ့ထွက်လာပေမဲ့ တရားစရိတ်မတတ်နိုင်လို့ မိသားစု ပြိုကွဲခံလိုက်ရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ အစစအရာရာ ဆုံးရှုံးနေကြတယ်။

ဒါတွေက ကိုယ်တိုင်မြင်ခဲ့ရသလို ကူညီညှိုနှိုင်းတိုင်ပင်ပေးခဲ့တယ်။ ရှေ့နေတွေဆီ ကိုယ်တိုင်လိုက်ပို့ခဲ့ရတာတွေလည်း ရှိတယ်။ ကျွန်မတို့က ထောက်ပံ့မှု ရရှိတာ နည်းပြီး ကိုယ်ထူကိုယ်ထ လုပ်ဆောင်ရတာများတဲ့ အဖွဲ့ အစည်း ဖြစ်တာကြောင့် အချက်အလက် ကိန်းဂဏန်း အတိအကျကို စာရင်းပြုစုထားနိုင်မှု မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေ ဆုံးရှုံးမှု အရမ်းကို များနေပြီ။

ပြီးတော့ ဒီဆုံးရှုံးမှုက မိန်းကလေးတစ်ယောက်တည်း ခံရတာမဟုတ်ပါဘူး။ လူ့အသိုင်းအဝိုင်း တစ်ခုလုံးပါ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုရှိနေတာပါ။

မေး – လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံး ဆုံးရှုံးနစ်နာတယ်လို့ ဆရာမက ဘာကြောင့် အခိုင်အမာပြောနိုင်တာလဲ။

ဖြေ– တစ်လင်တစ်မယား စနစ်ကို ဦးစားပေးတဲ့၊ အပျိုစင်ကို တန်ဖိုးထားတဲ့ မြန်မာ့လူမှုနယ်ပယ်မှာ နေထိုင်ကြတာကြောင့် မွတ်စလင်မိန်းကလေးတွေက အိမ်ထောင်တစ်ခု တည်ထောင် ကြရာမှာ ဖိအားတွေ ပိုရှိပါတယ်။ တူနှစ်ကိုယ်အိမ်ထောင်တစ်ခု ဘယ်လို ပုံစံတည်ထောင်မလဲ ဆိုတာ နှစ်ယောက်စလုံးမှာ လူမှုရေးဆိုင်ရာ ကတိကဝတ် တွေရှိတယ်။ ပြီးတော့ အမျိုးသမီး တွေက အိမ်ထောင်ကျပြီးသွားရင် ဘဝကို ပုံအပ်လိုက်ကြတာများတယ်။ အဲဒီလိုအချိန်ကျမှ ယောက်ျားလုပ်သူက “နင်နေခဲ့တော့၊ ငါမပေါင်းနိုင်တော့ဘူး” ဆိုပြီး ကွာရှင်းခံရရင် စိတ်ပိုင်း ဆိုင်ရာလည်း ထိခိုက်တယ်။ ယောက်ျားတစ်ယောက်ကို ထိန်းမထားနိုင်ဘူး၊ “သူ့ယောက်ျားသူ့ကို ပစ်သွားတယ်” ဆိုပြီး ပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်း အရှက်ရတဲ့ဒဏ်ကို ခံစားရတယ်။ သူခံစားရတဲ့ ဒဏ်ကို သူ့သားသမီးတွေ ခံစားရပါတယ်။

သူ့သားသမီးတွေ ခံစားရတဲ့ဒဏ်ရဲ့အကျိုးဆက်က စာသင်ခန်းတွေအထိ ရောက်တယ်။ မိသားစုပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ကလေးတစ်ယောက်က ဘယ်လိုပုံစံပြုမှုတတ်တယ်ဆိုတာကို ဆရာမ တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကောင်းကောင်း သိတယ်။ ကလေးတစ်ယောက်ကို မိဘနှစ်ယောက်က လက်ပြပြီး ကျောင်းကားပေါ် တင်ပေးလိုက်တာနဲ့ အိမ်မှာ အရှုပ်အထွေးတွေကို အမေလုပ်သူက ငိုပြီးကျန်ခဲ့တာကို မြင်ခဲ့ရတဲ့ ကလေးတစ်ယောက် ကျောင်းလာရတဲ့ ခံစားမှုက လုံးဝကွဲပြားပါတယ်။

မိဘ အိမ်ထောင်ရေးအဆင်မပြေတာကို မြင်တွေ့ ခံစားရတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ဘဝက အင်မတန်ကို ထိခိုက်ပါတယ်။ ဒီကလေးရဲ့အပြုအမူက ကျောင်းကို ရောက်လာပြီးဆိုရင် အဲဒါ society (လူ့အသိုင်းအဝိုင်း) တစ်ခုလုံးကိုပါ ထိခိုက်တော့မှာပါ။

မွတ်စလင်အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ နောက်အိမ်ထောင်ပြုဖို့၊ ပြေလည်ဖို့ဆိုတာ ခက်ခဲပါတယ်။ နောက်အိမ်ထောင် ထူထောင်လိုက်ရင်လည်း ရိုက်ခတ်မှုတွေဆိုတာ လာတာပဲ၊ အများကြီး အနှောင့်အယှက်တွေရှိတယ်။

ဒါကြောင့် ပညာတော်သော၊ ဗလငါးတန်ပြည့်စုံသော ကလေးတွေနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို တည်ဆောက်ဖို့ဆိုရင် Broken Famaily (ပြိုကွဲနေသော မိသားစု) နည်းအောင် လုပ်ရမယ်။ ဒါကြောင့် broken family တစ်ခုဖြစ်အောင် အားမပေးပါနဲ့။ ညှိပေးကြပါ။

မေး – မွတ်စလင်အိမ်ထောင်ရေးတစ်ခုမှာ ဒီလိုဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေက ဘာတွေကြောင့် ဖြစ်နေတာလဲ။ ကိုးကွယ်တဲ့ ဘာသာတရားကြောင့်များလား။

ဖြေ– ဘာသာတရားက အဲလိုမဟုတ်ပါဘူး။ ဘာသာတရားကိုအသုံးပြုတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေက ပုံဖျက်တာကို ခံနေရ တယ်။ ဘာသာတရားကို လွဲမှားစွာ ဘာသာပြန်တာကြောင့် ကိုယ်တိုင်သိနား လည်မှု လွဲတယ်၊ အဲဒါကို ပြန်ပြီးတော့ မျှဝေမိတဲ့အခါမှာ လွဲမှားတဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေ ပေးသလို ဖြစ်နေတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ အိမ်ထောင်တစ်ခုမှာ စည်းနှောင်မှုအား သုံးခုရှိ ပါတယ်။

တစ်ခုကတော့ ဘာသာရေးအရ မဖြစ်မနေ “နေကာရ်” ဆိုတဲ့ လက်ထပ်စာချုပ်တစ်ခုကို အစ္စလာမ်ဘာသာအရ လုပ်တဲ့အခါမှာ စနစ်တကျ ခိုင်မာတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း စည်းနှောင်မှု ပြည့်စုံမှ လက်ထပ်မှု ပြီးမြောက်တယ်။ အဲလိုစည်းနှောင်မှုတွေ လုပ်ထားပြီးတော့မှ ရုတ်တရက် မပေါင်းနိုင်တော့တဲ့အခါမှာ တစ်ဦးတည်း ဆုံးဖြတ်ခွင့်မရှိဘူး။ မိန်းကလေးဘက်က ကွာရှင်းခွင့်တောင်းခံရင်လည်း သက်သေတွေနဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေက ခိုင်လုံရပါမယ်။

နောက်တစ်ခုကတော့ နိုင်ငံတော်က မိသားစုအနေနဲ့ အသိအမှတ်ပြုလိုက်တဲ့ စည်းနှောင်းမှုပါ။ အိမ်ထောင်တစ်ခုဖြစ်သွားပြီ၊ ကလေးရပြီဆိုရင် “မွေးစားရင်း”ဆိုတာ ထည့်ရပြီ၊ အိမ်ထောင်စုဇယားဆိုတဲ့အရာကို ဖြည့်ရပါပြီ၊ ဒါက ကိုယ်နေတဲ့ နိုင်ငံရဲ့စည်းနှောင်မှုပါ။

နောက်ဆုံး တတိယတစ်ခုကတော့ ဘယ်သူ့မှ အလွယ်တကူ မမြင်နိုင်တဲ့ နှလုံးသားချင်းစည်းနှောင်မှုပါ။ ကုရ်အာန်ထဲမှာ ‘နေကာရ် ဖတ်ပြီးရင် အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသားကြားမှာ ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို ငါထည့်ပေးတော်မူတယ်’ လို့ ပါတဲ့အတွက် လင်ရယ်၊ မယားရယ်လို့ သတ်မှတ်လိုက်တာနဲ့ “ချစ်ခြင်းမေတ္တာ”က အလိုလို ဖြစ်တည်ပါတယ်။ သန်းခေါင်စာရင်းတို့ လက်ထပ်စာချုပ်တို့ဆိုတာ ဒေါသအလျောက် ဆွဲဖြဲလိုက်လို့၊ ဖျက်ဆီးလိုက်လို့ ရတယ်။ နှလုံးသားချင်း စည်းနှောင်မှုကိုတော့ အလွယ်တကူ ‘ဆွဲဖြဲ’ လိုက်လို့မရပါဘူး။

အိမ်ထောင်တစ်ခုမှာ ဒေါသအလျောက် မကျေနပ်ချက်အရ ရုတ်တရက် လူဆိုတာ ဦးနှောက်ကို မသုံးနိုင်ခဲ့လို့ ပြောထွက်တာတွေ ရှိနိုင်ပေမယ့် အချိန်လေး တစ်ခုခြားတာနဲ့ ဦးနှောက်ကို ပြန်သုံးတော့တယ်။ ဒေါသပြေရင် ဆွေမျိုးအသိုင်းအဝိုင်း၊ သိက္ခာ၊ ချစ်ခြင်း မေတ္တာ၊ ကလေး ရှိရင် မိသားစုတွယ်တာမှု ဆိုတာတွေကို ပြန်ပြီးတော့ စဉ်းစားကြပါတယ်။

ဒီလောက်တောင် ခိုင်ခိုင်မာမာ ချည်နှောင်ထားတဲ့ အရာတွေကို နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေ မစဉ်းစားလိုက်မိဘဲ မဆင်မခြင်နဲ့ ဒေါသအလျောက် “တွလားက်”ဆိုတဲ့ စကားသုံးခွန်းကို ပြောလိုက်တာနဲ့ စက္ကန့်ပိုင်း အတွင်းမှာ ဒီစည်းနှောင်မှုတွေက ပြတ်နိုင်သလား၊ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဘယ်လို့မှ မဖြစ်နိုင်တဲ့ အရာပါ။

ဒါပြင် ကုရ်အာန်ကျမ်းတော်မြတ်ထဲမှာ ကွာရှင်းမယ်ဆိုရင် စဉ်းစားနိုင်အောင် အချိန်ကာလဆိုတာ “လိုတယ်” လို့ အတိအလင်းပြဋ္ဌာန်းထားတယ်။

မေး – ဘာသာရေးကြောင့် အိမ်ထောင်တွေ အလွယ်တကူ ကွဲနေတာ မဟုတ်ဘူးဆိုရင် ဘာကြောင့်ဆိုတာ သေချာရှင်းပြပေးနိုင်ပါလား။

ဖြေ – ဒီမေးခွန်းကို ဖြေရင် ကျွန်မအသိုင်းအဝိုင်းက ကျွန်မကို ဝိုင်းဝန်းပြစ်တင်ကြမယ်ဆိုတာ သိပေမဲ့ မေးမေးလာတဲ့အတွက် ကျွန်မဖြေမယ်။

ယောက်ျားဘက်က ရင်ထဲက ပြတ်တာမဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒေါသအလျောက် အလွယ်တကူ “တွလားက်”ပေးတာကို ပိုင်ပါတယ်လို့ ကြားက ထောက်ခံလိုက်တဲ့၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ပေးလိုက်တဲ့ အဖွဲ့တွေ ရှိနေခြင်းကြောင့်လည်း အိမ်ထောင်ပြိုကွဲမှုတွေ ဖြစ်နေတယ်။ အဲလိုဆုံးဖြတ်ခံထားရတော့ ဘာသာရေးအရလို့ ထင်ပြီးတော့ အပြစ်ဖြစ်မှာ စိုးတာကြောင့် ရှေ့လည်း ဆက်မတိုးရဲဘူး။ ဒီနေရာမှာ ဒေါသအလျောက်ပေးလိုက်တဲ့ “တွလားက်” ဆိုတာ အပေါ် “အထမြောက်”ပါတယ်လို့ ဖသတ္တာဝါ (ဓမ္မသတ်ဆရာတွေပေးတဲ့ မှန်ကန်ကြောင်း ထောက်ခံချက်) ပေးတဲ့ ဆရာသခင်တွေမှာလည်း တာဝန်ရှိပါတယ်။

ဓမ္မဆရာတွေအနေနဲ့ အမျိုးသားတစ်ယောက်က သုံးတွလာက်းပေးတယ်လို့ လာပြောတာနဲ့ အဲဒီ အမျိုးသား မလိမ်တတ်၊ မညာတတ်ဘူးလို့ လက်ခံလိုက်တာလား။ မိန်းကလေးဘက်ကော ခေါ်မေး၊ စုံစမ်းမှုတွေ လုပ်ပါသလား။ လင်နဲ့မယား လျှာနဲ့သွားလို ဖြစ်တဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေ ၊ စည်းနှောင်နေတဲ့ အချက်တွေကို ထည့်တွက်ကြပါသလား။ အဲလိုတွေ မစဉ်းစားဘဲ ထုတ်ပေးလိုက်တဲ့ “ဖတ္တာဝါ” ဆိုတဲ့ စာရွက်တစ်ရွက်ဆိုရင် မိန်းမတစ်ယောက်ရဲ့ဘဝကို သတ်လိုက်တာနဲ့ အတူတူပါဘဲ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အလွယ်တကူ ကွဲချင်နေတဲ့ ယောက်ျားလေး တွေက ဘာသာရေးကို အကြောင်းပြပြီး ဒီထောက်ခံချက် ယူမယ် ဆိုတာတွေ ဖြစ်လာမယ်။ ဒါက မိန်းကလေးတွေကို ဖျက်ဆီးတာ၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကို ပြဿနာတွေ များအောင် လုပ်နေတာလို့ ကျွန်မ ပြောချင်တယ်။

စိတ်မထိန်းနိုင်လို့ တွလားက် ပေးလိုက်မိပေမဲ့ ပြန်ပေါင်းချင်လို့ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ လင်မယားတွေလည်း ကျွန်မကြုံဖူးပါတယ်။ ဒီလို အချိန်နည်းနည်းခြားလို့ ဒေါသငြိမ်းပြီး နှစ်ဖက်စလုံးက ပြန်ပေါင်းချင်တဲ့အချိန်၊ လင်မယား အချင်းချင်း ပြေလည် ပြီး မိသားစုတစ်ခု ပြန်တည်ဆောက်ချင်တဲ့ သူတွေအတွက် “ပိုင်ပါတယ်”လို့ ပေးလိုက်တဲ့ ဆရာသခင် တွေ၊ ဆရာကြီးတွေရဲ့ဖတ္တာဝါက နှောင့်ယှက်လိုက်သလိုပဲ။

ဒါကြောင့် ဒေါသအလျောက်ပေးတာက အပြီးအပိုင်းကွဲတာမဟုတ်ဘူးလို့ တရားနည်းလမ်းတကျ ညွှန်ပေးတဲ့ ဆရာအရှင်များဆီ ရောက်သွားရင် မိသားစုတွေလည်း ဒီလိုဒုက္ခခံစားရမှာ မဟုတ်ဘူး။ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ အိမ်ထောင်စုတစ်ခုကို ဆက်တည်ဆောက်သွားလို့ရမယ်။ လင်ဖြစ်ခဲ့၊ မယားဖြစ်ခဲ့တဲ့ လူနှစ်ယောက် ပြန်ပေါင်းစည်းနိုင်တယ် ဆိုတာ မင်္ဂလာတစ်ပါးပဲ။
ကျွန်မတို့ အစ္စလာမ်ဘာသာမှာ ကောင်းသောနည်းနဲ့ အိမ်ထောင်တစ်ခုကို ပြုပေးခြင်းက “ဗလီ”တစ်လုံးဆောက် တဲ့ ကုသိုလ်နဲ့ ညီမျှတယ်ဆိုတဲ့ အဆိုအမိန့် ရှိပါတယ်။ အဲဒီလိုပဲ ချစ်ချစ်ခင်ခင် စုစည်းနေတဲ့ လူနှစ်ယောက်ကို သွေးထိုး၊ သံသယဖြစ်အောင်၊ ကွဲအောင်လုပ်တာကတော့ အင်မတန်ကို အပြစ်ကြီးပါတယ်။

ဒါကြောင့်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အိမ်ထောင်ပြိုကွဲ ပျက်စီးသွားတာတွေက နမူနာကောင်းတွေမဟုတ်ဘူး၊ နမူနာဆိုးတွေ ပေးနေတာဆိုတာ ဆရာသခင်တွေ အနေနဲ့ ဟောပြောလမ်းညွှန်ပေးကြ ပါ။ အဲဒီလိုနမူနာဆိုးတွေ ဖြစ်သွားအောင် ဦးမဆောင်ပေးကြပါနဲ့လို့ တရားဟောဆရာတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေကို မေတ္တာရပ်ခံချင်တယ်။

နောက်ပြီး တစ်ထိုင်တည်း သုံးတွလားက်ပေးတာက လွဲမှားနေတဲ့ အယူအဆဆိုတာကို သိရဲ့သားနဲ့ အမုန်းမခံနိုင်လို့ ပါးစပ်ပိတ်၊ ခေါင်းရှောင်နေတဲ့ သူတွေဆီမှာလည်း တာဝန်ရှိပါတယ်။
လွဲမှားနေတာကို တာဆီးဖို့ မရပ်တည်ပေးဘဲ လုပ်ခွင့်ပြုထားရင် တစ်ချိန်ချိန်မှာ အဲဒီအယူအမှားတွေက ကိုယ့်သမီး၊ ကိုယ့်မြေးမဆီ အလှည့်ရောက်လာရင် ဘယ်လိုခံစားကြမလဲ။

မေး – ဥပဒေတွေနဲ့ တားဆီးဖို့ လိုနေပြီလား။

ဖြေ – အိမ်ထောင်တစ်ခု ပြိုကွဲတယ်ဆိုတာ မိန်းကလေးပဲ အရှက်ရတာမဟုတ်ပါဘူး၊ အိမ်ထောင်တစ်ခုကို တည်မြဲအောင် မထိန်းသိမ်းနိုင်တဲ့ ယောက်ျားလေးအတွက်လည်း ရှက်စရာဆိုတာ သိရပါမယ်။

နိုင်ငံအခြေအနေအရတော့ ဥပဒေနဲ့ တားမြစ်တဲ့ အဆင့်တော့ မသွားနိုင်လောက်သေးဘူး။ အစ္စလာမ်ဘာသာကို နားလည်တဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ယောက်လောက်က ဒီလိုအခက်အခဲတွေ ကြုံနေ ရတယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိတဲ့ လူ့အရင်းအမြစ်တွေ ထိခိုက်နေတယ်ဆိုတဲ့ ရှုထောင့်မျိုးကို တင်ပြပေးနိုင်ရင် ကောင်းပေမယ့် မဖြစ်နိုင်သေးဘူး၊ ဖြစ်နိုင်တာ ကတော့ အိမ်ထောင်တစ်ခုပြုရင် အစ္စလာမ်နည်းအရ စာချုပ်ချုပ်သလို၊ တရားရုံးကိုသွားပြီးတော့ ဥပဒေအရလည်း လုပ်ဆောင်ပါ။ အဲဒီလိုပဲ ကွာရှင်းတဲ့အခါကျရင်လည်း မိသားစုထဲမှာပဲ တိုးတိုးလုပ်၊ အစိုးရ အသိအမှတ်ပြုတဲ့ မွတ်စလင်အဖွဲ့တွေက ထုတ်ပေးတဲ့ စာနဲ့ပဲ မပြီးဘဲ၊ တရားရုံးမှာရှိသေးတဲ့ နည်းလမ်းကိုလည်း သွားပါ။ အဲလိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် အစ္စလာမ်ဘာသာ အရ တွလားက်ပေးလိုက်လို့ ပေါင်းခွင့်မရှိတော့ရင်တောင် မြန်မာ့ဥပဒေအရ လက်ထပ်ထားရင် ပေါင်းသင်းခွင့်ရှိတဲ့နည်းလမ်း၊ ဥပဒေအရ တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်တွေကို မိန်းကလေးက သွားနိုင်ပါလိမ့်မယ်လို့ ယူဆတယ်။ နည်းလမ်းနှစ်မျိုးစလုံးက ကွာလို့ရပြီဆိုမှ ဒီအိမ်ထောင် ပြိုကွဲတော့မယ်။

နောက်တစ်ခုကတော့ မိဘတိုင်း၊ သတို့သား၊ သတို့သမီးတိုင်းကလည်း ဘာသာရေးမှာ ရှိတဲ့ ကိုယ့်အခွင့်အရေးကို ကိုယ်တိုင် လေ့လာထားရမယ်။ လက်ထပ်မှုတစ်ခု၊ မိသားစုတစ်ခုကို တည်ထောင်တော့မယ်ဆိုရင် ဘယ်လို စိတ်နေ စိတ်ထားနဲ့ လုပ်မလဲဆိုတာကို ကုရ်အာန်ထဲမှာ အတိအကျပါတယ်။ အဲဒါကို သိအောင် ကြိုတင်ပြီးတော့ သွန်သင်၊ ပြောပြပေးရမယ်။ ဒါပေမယ့် ဘာသာတရားရဲ့အခြေခံအထိ သွားမလေ့လာနိုင်တဲ့သူတွေ လက်လှမ်း မမီသူတွေလည်းရှိတော့ တကယ့်ဘာသာတရား အစစ်အမှန်ကို လက်လှမ်းမီတဲ့သူတွေက ကူညီပြော ပြပေးရမယ်။

ဒါ့အပြင် နေကာရ်(လက်ထပ်ခြင်း)ကို တန်ဖိုးထားဖို့၊ လင်မယားကွဲတာရဲ့အကျိုးဆက်အပြစ်တွေကို ဘာသာရေးစာ သင်ကြားပေးနေတဲ့ ဆရာတွေ၊ ဗလီမှာ တရားဟောနေတဲ့ ဆရာတွေ၊ အကြီးအကဲ လုပ်နေသူတွေက ကျွန်မတို့ ဘာသာဝင်တွေ အများဆုံးစုစည်းတဲ့ သောကြာနေ့ဝတ်ပြုခြင်း၊ ဘာသာရေး ကျောင်းတွေနဲ့ ဘာသာရေးစာပေ၊ စာစောင်တွေကနေတစ်ဆင့် အသိပညာပေးရပါမယ်။ အပြင်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ သာယာတဲ့ မိသားစုတစ်ခုကို ထူထောင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေ ပေးရပါမယ်။ ဘာသာရေးမှာ ပေးထားတဲ့ နည်းလမ်းတွေ၊ နမူနာတွေ အခိုင်အမာရှိပါတယ်။ ဒါတွေကို ပြောပေးရပါမယ်။

ယောက်ျားလေးကလည်း လက်ထပ်ချင်တဲ့ မိန်းကလေးကို ရွေးချယ်တောင်းရမ်းခွင့်ရှိသလို၊ မိန်းကလေးဘက်ကလည်း လက်တွဲမယ့်သူကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဆုံးဖြတ်ခွင့်ပေးရမယ်။ သူတို့ နှစ်ဦးကို လက်မထပ်ခင် မှာ တွေ့ခွင့်ပေးရမယ်။ ညှိုနှိုင်းခွင့်၊ တွေ့ခွင့်၊ လေ့လာခွင့် ပေးကိုပေးရမယ်။

နောက်ဆုံးအရေးကြီးဆုံးတစ်ခုကတော့ အမျိုးသမီးဆိုတာ အသုံးချခံတစ်ခုမဟုတ်ဘူး၊ ချစ်စရာလည်းကောင်းသလို၊ တန်ဖိုးထားစရာလည်း ရှိတယ်ဆိုတာကို ယောက်ျားတွေ လေးစားတဲ့ ဆရာသခင်တွေက သင်ကြားပေးရမယ်။ ဒါမှ အမျိုးသမီးကို တန်ဖိုးထားတတ်လာမှ ကိုယ့်အမေ၊ အစ်မ၊ ညီမ၊ မိန်းမနဲ့ ကိုယ့်သမီး၊ ချွေးမတွေကိုလည်း တန်ဖိုးထားတတ်လာမယ်။
အလ္လာက၊ အစ္စလာမ်ဘာသာက ကျွန်မတို့ကို အခွင့်အရေး အပြည့်ပေးထားတယ်။ ဒါပေမယ့် အလ္လာနဲ့ ကျွန်မတို့အကြားမှာ အယူသီးမှုတွေနဲ့ စုစည်းနေတဲ့ ယောက်ျားတစ်လွှာ ခံနေတယ်။ ဒါကို ထိုးဖောက်ဖို့က ဒီအလွှာထဲက အယူမသီးတဲ့၊ ဘာသာတရားကို သေချာနားလည်တဲ့ အမျိုးသားတွေ အကူအညီ အမှန်တကယ် လိုအပ်ပါတယ်။ အစ္စလာမ်ဘာသာကို အစ္စလာမ်အတိုင်းပဲ ကျင့်ဝတ်တွေကို ချပြပါ။ မပြုမပြင်၊ မချဲ့ကားကြပါနဲ့။ လူဖြစ်လာရင် ယုံကြည်ရာဘာသာတရားဆိုတာ ရှိကြပါတယ်။ ဘာသာတရားကို ကိုယ်တိုင် လေ့လာဆန်းစစ်ပါ။ ဒါမှ ဘာသာတရားကို တလွဲအသုံးချနေတဲ့ လူတွေရဲ့မှိုင်းမမိမှာပါ။