ဗိုလ်အောင်ကျော်ဆိပ်ကမ်း ငှားရမ်းခအဖြစ် နှစ်စဉ် ဒေါ်လာသုံးသန်း ဦးပိုင် ရရှိ

တပ်မတော်ပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်လီမိတက် (MEHL) သည် ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဗိုလ်အောင်ကျော်ဆိပ်ကမ်းကို ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီတစ်ခုအား ငှားရမ်းလုပ်ကိုင်ခွင့် ပေးထားပြီး ငှားရမ်းခအဖြစ် တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုံးသန်း ရရှိသည်ဟု Myanmar Now က သိရသည်။

KT Services and Logistics (KTSL) ကုမ္ပဏီသည် ဗိုလ်အောင်ကျော်ဆိပ်ကမ်းကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ဦးပိုင်၏ စီးပွားရေးလက်ခွဲ တစ်ခုဖြစ်သည့် လန်းပြီပင်လယ်ရေကြောင်းကုမ္ပဏီထံမှ တည်ဆောက်-လုပ်ကိုင်-လွှဲပြောင်း (B.O.T) စနစ်ဖြင့် နှစ် ၅၀ လုပ်ကိုင်ခွင့် ရရှိခဲ့သည်။

လန်းပြီနှင့် KTSL တို့ကြား ချုပ်ဆိုထားသည့် စာချုပ်ပါ အချက်အလက်များနှင့် ဆိပ်ကမ်းငှားရမ်းခကို ငါးနှစ်တစ်ကြိမ် ပြန်လည်ဆန်းစစ်သည်ဟု ဦးပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုဌာန အထွေထွေမန်နေဂျာ ဦးလှမျိုးက ဆိုသော်လည်း ငါးနှစ်ပြည့်သည့် ယခု ၂၀၂၁ တွင် ပြောင်းလဲမှုမရှိကြောင်း KTSL ၏ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာ အရာရှိချုပ် (COO) ဦးဗညားအောင်က Myanmar Now ကို ပြောသည်။  

ဆိပ်ကမ်းကို ငှားရမ်းလုပ်ကိုင်ရန် လန်းပြီက အဆိုပြုတင်ဒါ ခေါ်ဆိုခဲ့ချိန်တွင် အနည်းဆုံး ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ကုမ္ပဏီလေးခုက အဆိုပြုချက် တင်ခဲ့ပြီး ယင်းတို့အနက် ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီ KTSL ကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်ဟုလည်း ဦးလှမျိုးက Myanmar Now ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

“အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ ကုမ္ပဏီကျတော့ အရေးအကြောင်း တစ်ခုခုဖြစ်တယ်ဆိုရင် … ကျွန်တော်တို့အပေါ်မှာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ပိတ်ဆို့တာမျိုးတွေ ဘာတွေ ဖြစ်သွားလို့ (အရေးတကြီး) ပြန်သွားတဲ့အခါကျရင် အလုပ်အကိုင် ပျက်မှာစိုးလို့ဆိုပြီး ကျွန်တော်တို့ (ပြည်တွင်း) ကုမ္ပဏီပဲ ရွေးလိုက်တာ” ဟု ဦးလှမျိုးက ဆိုသည်။

စစ်အစိုးရမှ အရပ်သားအစိုးရသို့ အသွင်ကူးပြောင်းသည့် ၂၀၀၉-၂၀၁၂ ဝန်းကျင်ကာလအတွင်း နိုင်ငံပိုင်မြေနေရာနှင့် အဆောက်အအုံ၊ လုပ်ငန်းအများအပြားကို ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပြုခဲ့ရာ ဦးပိုင်က ဝယ်ယူခဲ့သည့် လုပ်ငန်းအများအပြားအနက် ဗိုလ်အောင်ကျော်ဆိပ်ကမ်းနှင့် မြန်မာ့ကြယ်ငါးပွင့်သင်္ဘောလုပ်ငန်းတို့လည်း ပါဝင်သည်။

ဗိုလ်အောင်ကျော်ဆိပ်ကမ်းသည် မြေနေရာ ၂၄ ဧက ရှိပြီး ကုန်တင်သင်္ဘောကပ်နိုင်သည့် ဆိပ်ခံတံတား ၃ ခုရှိကာ စုစုပေါင်း ၄၅၇ မီတာ ရှည်လျားသည်။

ယခင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင် လက်အောက်ရှိ ဗိုလ်အောင်ကျော်ဆိပ်ကမ်းကို လန်းပြီက ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ဇူလိုင်လတွင် ဝယ်ယူခဲ့ပြီး ဆိပ်ကမ်း၏ တန်ဖိုးကို ပုဂ္ဂလိကပိုင် ပြုလုပ်ရေး ကော်မရှင်က ကျပ် ၃၇, ၉၁၇ ဒသမ ၂၂၅ သန်း သတ်မှတ်ခဲ့သည်ဟု Myanmar Now က ဖတ်ရှုခဲ့ရသည့်  ဦးပိုင်၏ ၂၀၁၁-၁၂ ခုနှစ် ဒါရိုက်တာအဖွဲ့အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဆိပ်ကမ်းတန်ဖိုးပေးချေပြီး ၂၀၁၃ တွင် ဦးပိုင်က ဆိပ်ကမ်းကို လွှဲပြောင်းရယူခဲ့သည်။

KTSL သည် ဗိုလ်အောင်ကျော်ဆိပ်ကမ်းကို လန်းပြီထံမှ နှစ်ရှည် ငှားရမ်းပြီးနောက် ဆိပ်ကမ်းဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ရန် ဗြိတိန်အခြေစိုက် ဆိပ်ကမ်းစီမံမှု အတိုင်ပင်ခံလုပ်ငန်း Portia Management Services ကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာတွင် ၅ နှစ် စာချုပ်ဖြင့် စတင်ငှားရမ်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် နိုဝင်ဘာလတွင် ဆိပ်ကမ်းကို TMT Ports ဟု အမည်ပြောင်းလိုက်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအချက်အလက်ရှာဖွေရေးအဖွဲ့ (FFM) က ၂၀၁၉ တွင် “တပ်မတော်၏ စီးပွားရေးအကျိုးစီးပွားများ” အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းများက တပ်မတော်ပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် အချိတ်အဆက်ရှိသူ ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုမ္ပဏီများကို တပ်မတော်နှင့် စီးပွားရေးအဆက်အဆံဖြတ်ရန် ဖိအားပေးမှုများ ဆက်တိုက်ရှိလာခဲ့သည်။

တပ်မတော်နှင့် စီးပွားရေးအဆက်အဆံ ပြုလုပ်ခြင်းသည် တပ်မတော်ကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးရာရောက်ပြီး တပ်မတော်၏ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို ထောက်ပံ့သူ သို့မဟုတ် ပြစ်မှုနှင့် ဆက်နွှယ်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရနိုင်ကြောင်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ဆိုသည်။

ထိုကဲ့သို့ ဖိအားပေးခံရသည့် ကုမ္ပဏီများအနက် တပ်မတော်လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီထံမှ ဆိပ်ကမ်းလုပ်ကိုင်ခွင့်ရထားသော KTSL နှင့် ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်နေသည့် Portia Management Services လည်း ပါဝင်သည်။ ဖိအားပေးမှုများကြောင့် KTSL နှင့် ချုပ်ဆိုထားသောစာချုပ်ကို ၂၀၂၁ တွင် ဆက်လက်သက်တမ်းတိုးမည် မဟုတ်ကြောင်း Portia က ၂၀၂၀ ဇူလိုင်နှောင်းပိုင်းတွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

Portia နှင့် စာချုပ်သက်တမ်း ကုန်လွန်သွားပြီးနောက် KTSL သည် TMT ဆိပ်ကမ်းဝန်ဆောင်မှုများအတွက် မည်သည့်ပြင်ပကုမ္ပဏီကိုမျှ ငှားရမ်းတော့မည်မဟုတ်ကြောင်း လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာအရာရှိချုပ် ဦးဗညားအောင်က Myanmar Now ကို ဇန်နဝါရီ ၂၆ တွင် အီးမေးမှတဆင့် ပြောကြားသည်။

“Portia နဲ့ စီးပွားရေးဆက်ဆံရေးက ၂၀၂၀ မှာ ပြီးဆုံးသွားပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဆိပ်ကမ်းလုပ်ငန်းတွေကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြန်မာဝန်ထမ်းအင်အားနဲ့ပဲ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ တခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုကို ငှားဖို့လည်း အစီအစဉ် မရှိပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

KTSL ၏ မိခင်ကုမ္ပဏီ KT Group သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာလ ၁ နှင့် ၂၁ ရက်တို့တွင် ရခိုင်ပြည်နယ် ပြန်လည် ထူထောင်ရေးအတွက်ဟု ဆိုကာ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်အား အမေရိကန်ဒေါ် လာ လေးသောင်းကျော် သို့မဟုတ် ကျပ် သန်း ၆၀ ကို လှူဒါန်းခဲ့ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၏ တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုက် ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။

၂၀၁၇ ရခိုင်ပဋိပက္ခအချိန်အတွင်း တပ်မတော်၏ အလှူခံမှုများတွင် ငွေကြေးထည့်ဝင်ခဲ့သည့်အတွက် စုံစမ်းစစ်ဆေးသင့်သော  ကုမ္ပဏီများစာရင်းတွင် အချက်အလက်ရှာဖွေရေးအဖွဲ့က ၎င်း၏ ၂၀၁၉ အစီရင်ခံစာတွင် KT Group ကိုလည်း ထည့်သွင်းခဲ့သည်။  

ယင်းအလှူငွေများသည် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတွင် လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများအတွက်သာ ရည်ရွယ်သည်ဟု KTSL ၏ အုပ်ချုပ်မှုပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက ၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာလအတွင်း Myanmar Now ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

FFM ၏ အစီရင်ခံစာထွက်ပြီး တစ်လခန့်အကြာ စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် KTSL သည် ကုမ္ပဏီ၏ ငွေကြေးလှူဒါန်းမှုများ (corporate donations) ကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး ငွေလှူဒါန်းမှု မူဝါဒအသစ်ကို ပြုလုပ်ရန် ပြင်ပအကြံပေးများနှင့် တိုင်ပင်နေသည်ဟု အဆိုပါ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ဆိုသည်။ ယနေ့အချိန်အထိ ကုမ္ပဏီ၏ ငွေကြေးလှူဒါန်းမှုများကို ရပ်ဆိုင်းထားဆဲ ဖြစ်ကြောင်း KTSL မှ ဦးဗညားအောင်၏ အဆိုအရ သိရသည်။

KTSL ၏ မိခင်ကုမ္ပဏီ KT Group သည် ရန်ကုန်မြို့၊ စကားဝါလမ်းနှင့် ပြည်လမ်းထောင့်ရှိ နှစ်ပေါင်း ၁၄၀ နီးပါး သက်တမ်းရှိသော ပဲခူးကလပ် (Pegu Club) အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်မွမ်းမံလုပ်ပိုင်ခွင့် ရထားသည့် ကုမ္ပဏီလည်း ဖြစ်သည်။

KT Group သည် KT Care ဖောင်ဒေးရှင်း အပြင် ပြည်တွင်းလေကြောင်းလိုင်းများအတွက် လေယာဉ်နှင့် ဆက်စပ်သည့် ဝန်ဆောင်မှုများပေးခြင်း၊ စွမ်းအင်လုပ်ငန်း၊ ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ဆိပ်ကမ်းဝန်ဆောင်မှုနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်း၊ ပဲခူးကလပ် အပါအဝင် အခြားအဆောက်အအုံစီမံကိန်းများကိုလည်း လုပ်ကိုင်နေသည်ဟု ကုမ္ပဏီ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

KT Group ၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် (CEO) ဦးဂျော်နသန် မျိုးကျော်သောင်းက ၎င်းသည် ဦးပိုင်နှင့် ဆိပ်ကမ်းလုပ်ငန်း မလုပ်ကိုင်ခင်က အဆက်အဆံ မရှိခဲ့ကြောင်း၊ TMT ဆိပ်ကမ်း၏ စီးပွားရေးတွင် ဦးပိုင်သည် မည်သည့် လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာတွင်မှ မပါဝင်ဘဲ ဦးပိုင်၏ ဆိပ်ကမ်းမြေနေရာကိုသာ KTSL က ငှားရမ်းလုပ်ကိုင်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း ပဲခူးကလပ်၌ Myanmar Now နှင့် တွေ့ဆုံစဥ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“Landlord (မြေပိုင်ရှင်) ဖြစ်နေတာက လွဲရင် ဘာမှ မရှိဘူး” ဟု ဦးဂျော်နသန် မျိုးကျော်သောင်းက ဆိုသည်။

တပ်မတော်က ၁၉၉၀ တွင်ထူထောင်ခဲ့သော ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ စီးပွားရေးဦးပိုင်လီမိတက်သည် သွင်းကုန်ပို့ကုန်လုပ်ငန်းများ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ကျောက်မျက်ရတနာ၊ သတ္တုရှာဖွေရေး လုပ်ငန်းများအပြင် အရက်ဘီယာနှင့် စီးကရက်ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်းနယ်ပယ်အများအပြား လုပ်ကိုင်နေပြီး ရှယ်ယာများကို အငြိမ်းစားနှင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲ တပ်မတော်အရာရှိကြီးများ၊ အရာရှိများ၊ တပ်မတော်သားများက ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရပြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း သမ္မတဦးသိန်းစိန်အစိုးရထံမှ အာဏာလွှဲပြောင်းယူသည့် ၂၀၁၆ ဧပြီကာလတွင် တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များက ကုမ္ပဏီနာမည်တွင် “ပြည်ထောင်စု” စာသားကိုဖြုတ်ကာ ‘မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်လီမိတက် အများပိုင်ကုမ္ပဏီ’ ဟု ပြောင်းလဲထူထောင်ခဲ့သည်။ 

ယခင်က ဦးပိုင်လီမိတက်တွင် ရှယ်ယာနှစ်မျိုးရှိခဲ့သည့်အနက် ‘က’ ရှယ်ယာကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပိုင်ဆိုင်ပြီး ‘ခ’ ရှယ်ယာများကို တပ်မတော်အရာရှိများ၊ တပ်မတော် တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် အငြိမ်းစားတပ်မတော်သားများ၊ ရဲဘော်ဟောင်းအဖွဲ့အစည်းများက ပိုင်ဆိုင်သည်။ သို့သော် အများပိုင်ကုမ္ပဏီအဖြစ်မပြောင်းမီ ‘က’ ရှယ်ယာများကို ‘ခ’ ရှယ်ယာအဖြစ် လွှဲပြောင်းသွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ လွှဲပြောင်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ဦးပိုင်၏ အကျိုးအမြတ်အားလုံးသည် အခွန်ဆောင်ရသည်မှလွဲလျှင် နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်ဝင်ရန် တာဝန်မရှိတော့ပေ။