ဟားမတ်(စ်) ကို အစ္စရေး လက်တုံ့ပြန်၊ သေဆုံးသူ ၁၁၀၀ ကျော်လာ

အစ္စလာမ်မစ်အဖွဲ့ ဟားမတ်(စ်)က အစ္စရေးကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အစ္စရေး ၇၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသဖြင့် အစ္စရေးက လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသ ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေကို အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်နေ့က အပြင်းအထန် တိုက်ခိုက်ရာ လူပေါင်း ရာနှင့်ချီ၍ သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ဟားမတ်(စ်)များက အစ္စရေးမြို့များကို အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့က တိုက်ခိုက်မှုသည် လွန်ခဲ့သော နှစ် ၅၀ က ယမ်ကစ်ပူဝါ (Yom Kippur) စစ်ပွဲတွင် အီဂျစ်နှင့် ဆီးရီးယားတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုများ နောက်ပိုင်းကာလတွင် အသေအပျောက်အများဆုံး တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပြီး၊ ကာလရှည်ကြာပဋိပက္ခတွင် နောက်ထပ် ကြီးမားသော စစ်မီးတောက်လောင်လာမည့် အန္တရာယ်ရှိနေသည်။

လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် အစ္စရေးက ဂါဇာရှိ အဆောက်အအုံများ၊ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများ၊ ဗလီတစ်ခုနှင့် ဟားမတ်(စ်)အရာရှိတို့၏ နေအိမ်များကို လေကြောင်းမှ တိုက်ခိုက်ရာ ကလေးငယ် ၂၀ အပါအဝင် လူပေါင်း ၄၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ထိုကဲ့သို့ တိုက်ခိုက်ခြင်း မပြုမီတွင် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟုက “အပြင်းအထန် လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်” မည်ဖြစ်ကြောင်း ကတိပြုခဲ့သေးသည်။

Ofakim မြို့ရောက် အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Yoav Gallant ကလည်း “ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသက ပြန်ပေးဆပ်ရမယ့် အဖိုးအခက အရမ်းကြီးပြီး ဒါဟာ မျိုးဆက်တွေအတွက် အရှိတရားကို ပြောင်းလဲသွားစေမှာပါ” ဟု ပြောလိုက်သည်။ ထိုမြို့သည် အသေအပျောက် များပြား၊ ဓားစာခံများ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည့်မြို့ဖြစ်သည်။

တိုက်ခိုက်မှုများမှာ ကန့်သတ်ပိတ်ဆို့ထားသော ဂါဇာနယ်မြေတွင်သာ ရှိသည် မဟုတ်ပေ၊ အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့များသည် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ၏ အီရန်ကျောထောက်နောက်ခံပြု ဟစ်(ဇ်)ဘိုလာ ပြည်သူ့စစ်များနှင့် အမြောက်များ၊ ဒုံးကျည်များဖြင့် အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြသည်။ အီဂျစ်တွင်လည်း အစ္စရေးခရီးသွားနှစ်ဦးမှာ ဧည့်လမ်းညွှန်တစ်ဦးနှင့်အတူ ပစ်သတ်ခံခဲ့ရသည်။

ဤအရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း လုပ်ဆောင်ကြရန် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက တောင်းဆိုခဲ့ကြသော်လည်း၊ အနောက်နိုင်ငံများက အစ္စရေးဘက်မှ ရပ်တည်ပေးကြသလို၊ အီရန်၊ ဟစ်(ဇ်)ဘိုလာနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံအသီးသီးရှိ ဆန္ဒပြသူများက ဟားမတ်(စ်)တို့ဘက်မှ ရပ်တည်ပေးကြသည်။

အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင်မူ ဟားမတ်(စ်)သေနတ်သမားများက အစ္စရေးတောင်ပိုင်းရှိ အစ္စရေးလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် ၂၄ နာရီကျော်ကြာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ ဟားမတ်(စ်)တို့က ရုတ်တရက် စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြရာတွင် ဒုံးကျည်တိုက်ခိုက်မှုများ ပါဝင်သလို၊ သေနတ်သမားများကလည်း အစ္စရေးစစ်စခန်းများကို သိမ်းပိုက်ကာ နယ်စပ်မြို့များကိုလည်း ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

“ကျွန်တော့်ရဲ့ သမီးလေးနှစ်ယောက် ပါသွားတယ်။ သူတို့က ကလေးလေးတွေပဲ ရှိသေးတာ။ သူတို့အသက်က ငါးနှစ်နဲ့ သုံးနှစ်တောင် မပြည့်သေးပါဘူး” ဟု ၎င်း၏ ဇနီးနှင့် သမီးငယ်နှစ်ဦးကို ပါလက်စတိုင်းသေနတ်သမားများက ဖမ်းဆီးသွားခဲ့သော ဗီဒီယိုကို ကြည့်ရှုခဲ့ရသည့် Yoni Asher က ပြန်လည်ပြောပြခဲ့သည်။ သူ၏ ဇနီးဖြစ်သူမှာ ကလေးငယ်နှစ်ဦးနှင့်အတူ မိခင်ထံ သွားရောက်လည်ပတ်စဉ် ထိုကဲ့သို့ ဖမ်းဆီးခံရခြင်း ဖြစ်သည်။

သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် Uri David ဆိုသူက တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားနေစဉ်တွင် Tair နှင့် Odaya သမီးနှစ်ယောက်တို့ကို မိနစ် ၃၀ ခန့် ဖုန်းပြောခဲ့သော်လည်း နောက်ဆုံးတွင် သမီးနှစ်ဦးမှာ သူ့ကို ပြန်လည်တုံ့ပြန်ပြောဆိုနိုင်ခြင်း မရှိတော့ဘဲ အဆက်အသွယ်ပြတ်သွားသဖြင့် သူတို့၏ ကံကြမ္မာကို မသိရကြောင်း ပြောပြသည်။

“သေနတ်သံတွေ ကြားခဲ့ရတယ်။ အာရပ်လို အော်နေတာလည်း ကြားရတယ်။ မြေပြင်ပေါ်မှာ လှဲပြီး လက်ချင်းတွဲထားကြဖို့ သူတို့ကို ကျွန်တော်ပြောခဲ့တယ်” ဟု Uri David က မျက်ရည်စများဖြင့် ပြောခဲ့သည်။

ဖမ်းဆီးခံရသူများ

တိုက်ခိုက်လာမှုကို ဟန့်တားခြင်းမပြုနိုင်ခဲ့သည့်အတွက် ဝေဖန်မေးခွန်းထုတ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော အစ္စရေးစစ်တပ်က လုံခြုံရေးအတားအဆီးများတစ်လျှောက် ဟားမတ်(စ်)တို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည့် နေရာအများစုကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်၊ ရာနှင့်ချီသော ဟားမတ်(စ်)များကို သတ်ဖြတ်ကာ ဒါဇင်နှင့်ချီကာ ဖမ်းဆီးထားသည်ဟု ဆိုသည်။

ပါလက်စတိုင်း ၂.၃ သန်း နေထိုင်ရာ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတစ်ဝိုက်တွင် သောင်းနှင့်ချီသော စစ်သားများကို တပ်ဖြန့်ချထားကြောင်း အစ္စရေးစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့ပြီး နယ်စပ်တစ်ဝိုက်မှ အစ္စရေးများကို ကယ်ထုတ်ရွှေ့ပြောင်းပေးရေး လုပ်ငန်းစတင်နေပြီဟုလည်း ပြောခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် ဘီးတပ်ကုလားထိုင်သုံးနေရသူ ပါလက်စတိုင်းလူမျိုး Qassab al-Attar ကိုမူ သူ၏ ညီအစ်ကိုများက ဒုက္ခသည်စခန်းသို့ သယ်ဆောင်သွားပေးခဲ့ရသည်။ သူက “ဒါ ကျွန်တော့်အတွက် ငါးကြိမ်မြောက် ကြုံရတဲ့ စစ်ပွဲပါ။ စစ်က ရပ်သင့်ပါပြီ။ ဒါမျိုးတွေ ကျွန်တော် ဆက်မခံစားချင်တော့ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

တရားဝင်သေဆုံးသူစာရင်းကို အစ္စရေးအစိုးရက ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ၇၀၀ အနည်းဆုံး သေဆုံးခဲ့ရပြီး ၎င်းတို့ထဲတွင် ကလေးငယ်များ ပါဝင်ကြောင်း အစ္စရေးမီဒီယာများက ရေးသားခဲ့ကြသည်။ စစ်ဘက်ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Daniel Hagari ကမူ “အစ္စရေးနိုင်ငံသမိုင်းမှာ အပြစ်မဲ့ အရပ်သားတွေ အဆိုးဝါးဆုံး အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု” ဟု ပြောခဲ့သည်။

ဟားမတ်(စ်) တိုက်ခိုက်ရေးသမားများကြောင့် အမေရိကန်အများအပြား သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အိမ်ဖြူတော် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက အတည်ပြုပြီး အခြေအနေကို အမေရိကန်နိုင်ငံက အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေမည်ဟု ပြောသည်။

အစ္စရေးနှင့် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားကြား ဆက်ဆံရေးကို ပုံမှန်ဖြစ်စေရန် အမေရိကန် ကမကထပြု ကြိုးပမ်းမှုမှာလည်း တုန်လှုပ်ချောက်ချားဖွယ် ယခုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ထိခိုက်သွားနိုင်သည်။ အမေရိကန်အကူအညီဖြင့် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသော ထိုကြိုးပမ်းချက်မှာ ပါလက်စတိုင်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် မျှော်လင့်ချက်ကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်ကာ၊ ဟားမတ်(စ်)တို့၏ အဓိကကျောထောက်နောက်ခံဖြစ်သော အီရန်အတွက်လည်း အကျပ်ရိုက်စေနိုင်သော ကြိုးပမ်းမှု ဖြစ်သည်။

တီဟီရန်၏ အခြားဒေသတွင်း အဓိကမဟာမိတ်ဖြစ်သည့် လက်ဘနွန်၏ ဟစ်(ဇ်)ဘိုလာအဖွဲ့က ၎င်းတို့၏ “သေနတ်များနှင့် ဒုံးကျည်များ” သည် ဟားမတ်(စ်)တို့ဘက်မှ ရပ်တည်နေကြောင်း ပြောသည်။ ထိုအဖွဲ့သည် ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အစ္စရေးနှင့် စစ်ဆင်နွှဲခဲ့ဖူးသည်။

အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်နေ့က တောင်ပိုင်းမြို့များနှင့် နယ်စပ်ဒေသတွင် တိုက်ခိုက်မှုများမှ အပျက်အစီးများ ပြန့်ကျဲနေကာ၊ အစ္စရေးတို့သည် လမ်းများ၊ ကားများနှင့် ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များထဲတွင် သွေးစွန်းရုပ်အလောင်းများကို မြင်တွေ့ရသဖြင့် တုန်လှုပ်ချောက်ချားနေကြသည်။

သေနတ်သမားတို့၏ တိုက်ခိုက်ခြင်း ခံခဲ့ရသော ကပွဲပါတီတစ်ခုမှ ပျောက်ဆုံးနေသည့် အစ္စရေး ၃၀ ခန့်မှာ အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် ပုန်းအောင်းရာမှ ထွက်လာနိုင်ခဲ့ကြကြောင်း အစ္စရေးမီဒီယာတစ်ခုက ရေးသား ဖော်ပြထားသည်။ ထိုကပွဲပါတီမှ အသေအပျောက်စာရင်းမှာ ၂၆၀ ခန့် ရှိကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားသည်။

ပါလက်စတိုင်း တိုက်ခိုက်ရေးသမားတို့က ကလေးများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ အရပ်သားများ၊ အစ္စရေးစစ်သားများ အပါအဝင် ဒါဇင်ပေါင်းများစွာသော ဓားစာခံတို့ကို ဂါဇာသို့ ခေါ်ဆောင်သွားကြသည်။ အခြား ပါလက်စတိုင်းစစ်သွေးကြွအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည့် အစ္စလာမ်မစ် ဂျီဟတ်ကမူ သုံ့ပန်း ၃၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးထားကြောင်း ပြောခဲ့သည်။

တချို့ကို အစ္စရေးလုံခြုံရေးဂိတ်နေရာများကို ဖြတ်သန်း၍ ဖမ်းဆီးသွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်၊ မော်တော်ယာဉ်များဖြင့် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခံရသူများထဲတွင် ဒဏ်ရာရသူများလည်း ပါဝင်သည်။ အတိတ်က ပါလက်စတိုင်းအကျဉ်းသားများစွာကို အစ္စရေးဓားစာခံများစွာနှင့် လဲလှယ်ပေးခဲ့သည့် သာဓကရှိခဲ့ရာ ယခုကဲ့သို့ အစ္စရေးအများအပြား ဖမ်းဆီးခံရခြင်းမှာ ဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုအတွက် နောက်ထပ် အရှုပ်အထွေးတစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။

ဓားစာခံများထဲတွင် မက္ကဆီကန် အမျိုးသားတစ်ဦးနှင့် အမျိုးသမီးတစ်ဦး ပါဝင်ကြောင်းလည်း ယူဆကြသည်။

“ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ အရှိတရားကတော့ အစ္စရေးက လက်တုံ့ပြန်လာမယ့် လုပ်ရပ်ကို အရှိန်လျှော့နိုင်မယ့် အာမခံပေါ်လစီတစ်ခုအနေနဲ့ ဓားစာခံတွေကို (ဟားမတ်(စ်)တွေက) ဖမ်းထားတာ။ အထူးသဖြင့် မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ပါလက်စတိုင်းအကျဉ်းသားတွေနဲ့ လဲလှယ်ရေးအတွက်ပေါ့” ဟု Carnegie Endowment for International Peace လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ အကြီးတန်းအရာရှိ Aaron David Miller က ပြောသည်။

အဆက်မပြတ် အကြမ်းဖက်မှု

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က နေတန်ယာဟုကို အစ္စရေးအရေးနှင့် ပတ်သက်၍ နှစ်ရက်ဆက်တိုက် စကားပြောဆိုခဲ့ကာ “ဟားမတ်(စ်) အကြမ်းဖက်သမားတွေရဲ့ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ ရုတ်တရက်တိုက်ခိုက်လာမှုမှာ အစ္စရေးပြည်သူတွေဘက်က ကျွန်တော် အပြည့်အဝ ထောက်ခံပါတယ်” ဟု လူမှုမီဒီယာစာမျက်နှာ X တွင် ရေးလိုက်သည်။

အစ္စရေးကို ထောက်ခံကြောင်းပြသသည့်အနေဖြင့် အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Lloyd Austin က လေယာဉ်တင်သင်္ဘော USS Gerald R. Ford ကို မြေထဲပင်လယ်အရှေ့ဘက်သို့ စေလွှတ်လိုက်သလို ဝါရှင်တန်၏ အရင်းနှီးဆုံး အရှေ့အလယ်ပိုင်းမဟာမိတ် အစ္စရေးကို လက်နက်အသစ်များ စတင်ပေးအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောလိုက်သည်။

အမေရိကန်၏ ကြေညာချက်နှင့် ပတ်သက်၍ ဂါဇာမှ ဟားမတ်(စ်) ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Hazem Qassem က “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ်၊ ရန်လိုမှုမှာ (အမေရိကန်က) အမှန်တကယ် ပါဝင်လာတာပဲ” ဟု ရှုတ်ချခဲ့ပြီး ကြောက်ရွံ့မည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ပြောခဲ့သည်။

နိုင်ငံတကာလေကြောင်းလိုင်းများဖြစ်ကြသည့် United Airlines (UAL.O)၊ Delta Air Lines (DAL.N)၊ American Airlines (AAL.O) နှင့် Air France (AIRF.PA) တို့က တဲလ်အဗစ်သို့ ပြေးဆွဲနေသော လေကြောင်းခရီးစဉ်များကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြပြီး အခြေအနေ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာမည့် အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်းလျက်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ကြသည်။ 

ဟားမတ်(စ်)အဖွဲ့က တနင်္ဂနွေနေ့တွင်လည်း အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဒုံးကျည်များ ထပ်မံပစ်ခတ်ခဲ့သည်။

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသရှိ ဟားမတ်(စ်)အဖွဲ့ ရုံးခန်းများနှင့် လေ့ကျင့်ရေးစခန်းများကိုသာမက အိမ်များနှင့် အခြားအဆောက်အအုံများကိုလည်း အစ္စရေးက လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများဖြင့် ဖျက်ဆီးတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ စနေနေ့မှစ၍ ရေတွက်လျှင် ကလေးငယ် ၇၈ ဦး အပါအဝင် ပါလက်စတိုင်း ၄၁၃ ဦး သေဆုံးပြီး ၂,၃၀၀ ခန့် ဒဏ်ရာရကြောင်း ပါလက်စတိုင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

“ကျူးကျော် သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ ပါဝါနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ အစ္စရေးဟာ ဂါဇာ ဒါမှမဟုတ် ပါလက်စတိုင်းရဲ့ တခြားနေရာတွေမှာ အကာအကွယ်မဲ့ အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ဖို့ အခွင့်အရေးမရှိပါဘူး” ဟု ပါလက်စတိုင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး “သေခြင်းတရားနဲ့ ဖျက်ဆီးမှုကို ဆောင်ကြဉ်းလာတဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ လုပ်ဆောင်မှု” ဟု ရှုတ်ချပြောဆိုခဲ့သည်။

ဂါဇာမှ ပါလက်စတိုင်းလူမျိုး အနည်းဆုံး ၇၀,၀၀၀ မှာ ကုလသမဂ္ဂက ဖွင့်လှစ်ထားသော စာသင်ကျောင်းများတွင် ခိုလှုံနေကြရသည်ဟု ကုလသမဂ္ဂက စာရင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဂါဇာသို့ စားနပ်ရိက္ခာများ ပို့ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု လမ်းကြောင်းများ ဖန်တီးပေးကြရန်လည်း ကုလသမဂ္ဂက တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဂါဇာတောင်ပိုင်းရှိ Khan Younis တွင်မူ ဗလီတစ်ခုထဲတွင် တနင်္ဂနွေနေ့အစောပိုင်းက အလောင်းများ ပြန်လည်ကောက်ယူခဲ့ကြရသည်။

“ညဘက် ဝတ်ပြုဆုတောင်းပွဲ ပြီးချိန်မှာ ဗလီဟာ ရုတ်တရက် ဗုံးကြဲခံခဲ့ရပါတယ်။ ကလေးတွေ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေအပေါ် သူတို့ အကြမ်းဖက်ခဲ့တာပါ” ဟု ဒေသခံ Ramez Hneideq က ပြောသည်။ 

အစ္စရေးက သိမ်းပိုက်ထားသော အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသတွင် အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းများကြား အကြမ်းဖက်မှုများ တစ်ဟုန်ထိုး မြင့်တက်လာကာ၊ ထိုဒေသမှာ ပါလက်စတိုင်းအာဏာပိုင်များအနေဖြင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို အကန့်အသတ်ဖြင့် ရရှိထားသော ဒေသဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် အစ္စရေးကို ချေမှုန်းလိုသော ဟားမတ်(စ်) အဖွဲ့ကမူ ထိုပါလက်စတိုင်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ကို ဆန့်ကျင်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်နေတန်ယာဟု၏ လက်ယာအစိုးရလက်ထက်တွင် အနောက်ဘက်ကမ်းရှိ အခြေအနေများ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ပြီး၊ ပါလက်စတိုင်းကျေးရွာများတွင် အစ္စရေးအစိုးရက ဂျူး ရွှေ့ပြောင်းထိုင်သူများကို ပိုမို ကျူးကျော် အခြေချနေထိုင်စေသဖြင့် အာရပ်အဖွဲ့ချုပ် အရေးပေါ်အစည်းအဝေးပြုလုပ်ရန် ပါလက်စတိုင်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ရပ်တန့်နေခဲ့သလို၊ အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း အစ္စရေးတရားစီရင်ရေးကဏ္ဍကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် နေတန်ယာဟုက ကြိုးပမ်းနေမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ယခုနှစ်တွင် အစ္စရေး၏ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးမှာလည်း ရှုပ်ထွေးလျက်ရှိသည်။

ဟားမတ်(စ်)တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုသည် အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသနှင့် ဂျေရုဆလင်သို့ ပျံ့နှံ့သွားလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဟားမတ်(စ်)ခေါင်းဆောင် Ismail Haniyeh က ပြောကြားခဲ့သည်။ ဂါဇာဒေသကို ဟားမတ်(စ်)များက ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် (ပါလက်စတိုင်း Fatah အဖွဲ့ထံမှ) သိမ်းယူလိုက်ချိန်မှစ၍ ဒေသခံတချို့သည် အစ္စရေး ဦးဆောင်သော အကန့်အသတ်များအောက်ရှိ (အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသတွင်) ၁၆ နှစ်ခန့် နေနေကြရသည်။ 

“ပါလက်စတိုင်းပြည်သူတွေဟာ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ၇၅ နှစ်ကြာ နေထိုင်နေကြရတယ်ဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ကို ကျွန်တော်တို့ ဘယ်နှကြိမ်တောင် သတိပေးခဲ့ပြီးပြီလဲ။ ဒါတောင်မှ ကျွန်တော်တို့ ပြည်သူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို အသိအမှတ်မပြုကြဘူး” ဟု ဟားမတ်(စ်)ခေါင်းဆောင် Haniyeh က ပြောသည်။

ဟားမတ်(စ်)တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုအပေါ် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ရှုတ်ချမှုကို အမေရိကန်က ဦးဆောင်နေသည်။

“ဒီတိုက်ခိုက်မှုတွေကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး အစ္စရေးကို ရန်လိုရမယ့် အခိုက်အတန့် မဟုတ်ပါဘူး” ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်က အီရန်နှင့် နိုင်ငံတချို့ကို သတိပေးခဲ့သည်။

အီရန်သမ္မတ Ebrahim Raisi ကမူ “အောင်ပွဲ” အတွက်ဟု ဆိုကာ ဂုဏ်ပြုစကားကို ဟားမတ်(စ်) ခေါင်းဆောင်ကို ဖုန်းဆက်၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်သွေးကြွများ စိမ့်ဝင်မှုအပေါ် စောင့်ကြည့်နိုင်သော ခေတ်မီလျှို့ဝှက်စနစ်ရှိကြောင်း ဝင့်ကြွားခဲ့သည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွက် ဟားမတ်(စ်) တိုက်ခိုက်မှုများမှာ တုန်လှုပ်ချောက်ချားဖွယ်ရာ ထောက်လှမ်းရေးဟာကွက်ဖြစ်ပုံရသည်။

ပင်မ တဲလ်အဗစ် စတော့အိတ်ချိန်း အညွှန်းကိန်းများမှာ အောက်တိုဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် ၆ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး၊ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများ၏ နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်အဖြစ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအနေဖြင့် ရွှေနှင့် အခြားလုံခြုံသောကဏ္ဍများတွင် ရွှေ့ပြောင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖွယ်ရှိကြောင်း မျှော်လင့်ရပေသည်။

(Reuters သတင်းဌာန၏ သတင်း Israel retaliates after Hamas attacks, deaths pass 1,100 ကို ဘာသာပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။)

(လွတ်လပ်သည့် မီဒီယာအဖြစ် ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်ရေး သင်တို့အကူအညီ လိုအပ်နေပါသည်။ ဤနေရာတွင် https://www.userroll.com/site/register/m1f6pen နှိပ်၍ လှူဒါန်းနိုင်ပါသည်)