ရန်ကုန်တစ်ဖက်ကမ်း ထန်းတစ်ပင်မြို့နယ် ရေတွင်းကုန်းကျေးရွာမှ ဦးလှဖေ*တစ်ယောက် သမီးငယ် ပညာရေးအတွက် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခု ချလိုက်ရသည်။ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ကို တစ်နှစ်ကျော် ဆန့်ကျင် လာခဲ့ပြီးမှ သမီးငယ်၏အနာဂတ်ကို ထည့်စဉ်းစားရင်း စိတ်ကူးပြောင်းလိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်။
၁၁ နှစ်အရွယ် သမီးငယ်ကို ကျောင်းအပ်လိုက်သည်။ စတုတ္ထတန်းတက်မည်ဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်နိုင်တင်း (Covid-19) ကပ်ရောဂါနှင့် အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ကို အာခံလိုသော ဖခင်ကြောင့် နှစ်နှစ်ဆက်တိုက် စာသင်ကျောင်းနှင့် ဝေးခဲ့သူ သမီးငယ်ကလည်း ကျောင်းပြန်တက်လိုကြောင်း ပူဆာသည်။
“အရင်ကတော့ ထားချင်စိတ်လည်း လုံးဝမရှိဘူး။ ဟိုမရှင်းဒီမရှင်းနဲ့ ဆိုတော့။ အခုတော့ သွားအပ်ထားတယ်” ဟု ဦးလှဖေက သမီးငယ်ကို ကျောင်းအပ်လိုက်သည့်အကြောင်း ပြောသည်။
ယနေ့ (ဇွန် ၂) တွင် စစ်ကောင်စီအစီအမံဖြင့် အခြေခံပညာကျောင်းများ ပြန်ဖွင့်သည်။ မေလ ၂၆ ရက်မှစ၍ ကျောင်းအပ်လက်ခံစေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်တစ်ဖက်ကမ်း ရေတွင်းကုန်းရွာတွင် သမီးနှင့် ရွယ်တူကလေး သုံးပုံနှစ်ပုံခန့် ကျောင်းအပ်ကြသည်ဟု ဦးလှဖေက ဆိုသည်။
စစ်ကောင်စီလက်အောက် တာဝန်မထမ်းလို၍ ကျောင်းဆရာ၊ဆရာမများစွာ နုတ်ထွက်ထားသည့် အခြေအနေတွင် အစိုးရစာသင်ကျောင်းက သိပ်အကျိုးမဖြစ်ထွန်းနိုင်မည်ကိုတော့ ကိုလှဖေနားလည်သည်။ အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (CDM) တွင် ပါဝင်သော သိန်းနှင့်ချီသော ဆရာဆရာမများနေရာတွင် အစားထိုးခန့်အပ်ထားသူများနှင့် ပညာသင်ရမည်ဖြစ်သည်။
အချို့သော မိဘများက အင်တာနက်မှတစ်ဆင့် သာသမီးများကို ပညာသင်ပေးနေသည်ဟု ကြားမိသော်လည်း အသက် ၆၀ အရွယ် ဦးလှဖေ ထိုအကြောင်းကို နားမလည်ပေ။
အင်းစိန်မြို့နယ်မှ ကျောင်းသားမိဘတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးအောင်မင်း*ကမူ သမီးဖြစ်သူ အိမ်တွင်ထား၍ ကိုယ့်အစီအစဉ်ဖြင့်ကိုယ် ပညာသင်ပေးရန် စိတ်ကူးသည်။ အသက် ၈ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သော သမီးငယ်မှာ ဒုတိယတန်းစာ သင်ရမည်ဖြစ်သည်။
ရပ်ကွက်ထဲရှိ ရွယ်တူကလေးအချို့ကို မိဘများက စစ်ကောင်စီဖွင့် ကျောင်းပို့ရန် ပြင်ဆင်နေသော်လည်း ဦးအောင်မင်းက စစ်တပ်အစီအမံကို ဆက်လက်သပိတ်မှောက်လိုသည်။ စစ်တပ်က စီစဉ်ဖွင့်လှစ်သော ကျောင်းမှာ လုံခြုံမှုမရှိသည့်အကြောင်းကိုပင် ရှင်းပြသည်ဟု ဆိုသည်။
“ဒီကောင် (စစ်သား) တွေက လူသားဒိုင်းအဖြစ် သုံးသွားမှာတွေ၊ ကျောင်းတွေမှာ တပ်စွဲထားတာတွေက ကိုယ့်သားသမီးအတွက် မလုံခြုံဘူးဆိုတာ ပြောပြတယ်” ဟု အင်းစိန်ဈေးတွင် ဝက်သားရောင်းသည့် ဦးအောင်မင်းက ဆိုသည်။
ကျောင်းတက်နေသော ကလေးသူငယ်များ ဘေးမကင်းသည့်ဖြစ်စဉ်အချို့လည်း ရှိသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက စစ်ကိုင်းတိုင်း ယင်းမာပင်မြို့နယ်တွင် စစ်တပ် ဝင်ရောက်စီးနင်းစဉ် မူကြိုကျောင်းမှ အသက်ငါးနှစ်အောက် ကလေးများပါ အဖမ်းခံရသည်။
ယင်းမာပင်မြို့နယ် ချင်းပုံးရွာမှ မူကြိုကျောင်းဖြစ်သည်။ ငါးနှစ်အောက် ကလေး ၈၀ ဦးအထိ အဖမ်းခံရသည်။ ၁၂ နှစ်အောက် ကလေးများနှင့် မိဘများလည်း ပါဝင်သည်။
အာဏာရှင်ဟောင်း ဦးသန်းရွှေ အုပ်စိုးစဉ် ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်ကျော်က ဆယ်တန်းအောင်မြင်ခဲ့သူ အသက် ၄၀ အရွယ် ဦးအောင်မင်းက သမီးငယ်ကို သူ့လို မကြုံစေလိုဟု ဆိုသည်။
“လွတ်လပ်ပြီးခေတ်မီတဲ့ ပညာရေးစနစ်ပဲ လိုချင်တာပေါ့နော်။ စစ်ကျွန်ပညာရေးအောက်မှာတော့ ကိုယ့်မျိုးဆက်ကို မထားချင်ဘူး၊ ကိုယ်ကိုတိုင်လည်း နေလာခဲ့တော့ ဆိုးကျိုးတွေသိတယ်”
သူကိုယ်တိုင်လည်း စစ်အစိုးရခေတ်တွင် တက္ကသိုလ်ပညာဆက်မသင်ခဲ့ဟု ဦးအောင်မင်းက ပြောသည်။ နှစ်နှစ်ဆက်တိုက် ကျောင်းမတက်ခဲ့ရသူ သမီးငယ်ကို နေအိမ်၌ပင် စာသင်စေသည်။
စစ်ကောင်စီကို အန်တုနေသည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၏ ကြားကာလအစီအစဉ်အားဖြင့် သမီးငယ်ကို ပညာသင်ကြားပေးနိုင်ရန်လည်း ဦးအောင်မင်း ပြင်ဆင်နေသည်။
“သူက ငယ်လည်းငယ်သေးတော့ ထားလို့ရလား စုံစမ်းကြည့်တော့၊ ထားလို့ရတယ်ဆိုတော့ NUG ကျောင်းကို ထားမလို့။ ဒီနေ့ (မေ၂၉) ဆို ဖောင်ဖြည့်မလို့” ဟု သူက ပြောသည်။
NUG ၏ ပညာသင်ကြားရေးအစီအစဉ်ကို လက်ခံသူများထဲတွင် ရန်ကုန်၊ တောင်ဒဂုံမြို့နယ်နေ အသက် ၃၀ ကျော်အရွယ် အဌားယာဉ်မောင်း ကိုမိုးသူ*လည်း ပါဝင်သည်။
ကိုဗစ်ကပ်ဘေးကြုံသည့် ၂၀၂၀ တွင် ကျောင်းမတက်ရသည့် သားဖြစ်သူကို NUG အစီအစဉ်ဖြင့် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် ပညာသင်စေသည်။ သတ္တမတန်းရောက်ပြီဖြစ်သော ၁၃ နှစ်အရွယ်သားကို ဂိမ်းဆော့လိုက် စားလိုက်သောက်လိုက်ချည်းပဲ မဖြစ်စေလိုဟု ဆိုသည်။
စစ်ကောင်စီ၏ ပညာရေးကို ဆက်သပိတ်မှောက်ရန် ဆုံးဖြတ်ထားသည့် ကိုမိုးသူက သားဖြစ်သူကို NUG အစီအစဉ်ဖြင့်သာ ပညာခရီးဆက်စေသည်။
“Perfect (ပြည်စုံမှု) တော့ မဖြစ်ဘူးပေါ့ဗျာ။ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုတက်နေရတာကိုပဲ ကျေးဇူးတင်ရမှာပဲ” ဟု ကိုမိုးသူက ပြောသည်။
အင်တာနက်သုံးစွဲခ ဈေးကြီးခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်မီး မကြာခဏပြတ်တောက်ခြင်းတို့ကြောင့် အွန်လိုင်းအခြေပြုပညာသင်ကြားရေးက စင်းလုံးချော အဆင်မပြေနိုင်သည်ကိုတော့ သူနားလည်ထားသည်။
“အခုတော့ Zoom က သင်တန်းတွေသင်တယ်။ ကိုယ်လည်း နိုင်သလောက်ပြန်သင်ပေးတယ် အာဏာသိမ်းကာလ ပြီးသွားရင်တော့ ဒီထပ်ပိုကောင်းတဲ့ဟာ မျှော်လင့်တာပေါ့လေ”
စင်ပြိုင်ဖြစ်နေသော ပညာရေးလမ်းကြောင်းနှစ်ခု
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနှင့် အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ကျောင်းနှင့် ဝေးကွာနေသော သားသမီးများအတွက် ကျောင်းသားမိဘများ ရတက်မအေးဖြစ်နေသည့်နည်းတူ စစ်ကောင်စီနှင့် NUG အတွက်လည်း မဖြစ်မနေ ပြိုင်ဆိုင်နေရသည်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်သူ နိုင်ငံဝန်ထမ်းများထဲတွင် ဆရာဆရာမများ ထိပ်ဆုံးမှ ပါဝင်သည်။ CDM ပါဝင်သည့် ဆရာဆရာမ နှစ်သိန်းခွဲခန့်ရှိသည်ဟု NUG ၏ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဆိုသည်။ ထို CDM ဆရာဆရာမများနှင့် ပူးပေါင်းကာ NUG က ကြားကာလပညာရေးအစီအမံ ဖော်ဆောင်နေသည်။
အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ကို တော်လှန်ရင်း ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသူများက အင်တာနက်မှတစ်ဆင့် ပညာသင်ကြားရေးအစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နေခြင်းဖြစ်သည်။
ယနေ့ ဇွန် ၂ ရက်တွင် အခြေခံပညာကျောင်းများ ပြန်ဖွင့်နိုင်ရေး စစ်ကောင်စီကလည်း အသည်းအသန်ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ မေလအလယ်ပိုင်းကတည်းက ကျောင်းအပ်လက်ခံကြောင်း ကြေညာသည်။ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းအလိုက် ကျောင်းအပ်နှံရေးအခမ်းအနားများ ကျင်းပကြောင်း နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာများမှတစ်ဆင့်လည်း ဝေဝေဆာဆာဖော်ပြသည်။
တာဝန်မှ ကင်းကွာနေသော ပညာရေးဝန်ထမ်းများ အလုပ်ပြန်ဝင်ရန်လည်း တရားဝင်ဖိတ်ခေါ်သည်။ CDM ဟု တရားဝင်ဖော်ပြပြောဆိုခြင်းတော့ မရှိပေ။ လုပ်ငန်းခွင်ပြန်ဝင်ရေး ဆက်သွယ်လာသည့် ဆရာဆရာမ ၂၄၈၂ ဦးရှိသည်ဟု စစ်ကောင်စီက ယမန်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်သည်။
သို့သော် CDM ဆရာဆရာမများ လုပ်ငန်းခွင့်ပြန်ဝင်ရေး နောက်ဆုံးထားသတင်းပို့ရမည့်ရက်ကို မူလက မေ ၃၁ ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သော်လည်း ဇွန် ၇ အထိ တိုးမြှင့်ကြောင်းလည်း တစ်ဆက်တည်းကြေညာသည်။
ယမန်နေ့က နေပြည်တော်၌ ပြုလုပ်သော သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် စစ်ကောင်စီတာဝန်ရှိသူများ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်အရ အလုပ်ပြန်ဝင်သည့် CDM ဆရာဆရာမ ၅၀ ကျော်ရှိသည်။
တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ကျောင်းအပ်နှံသူ ၅ သန်းကျော်ရှိသည်ဟုလည်း စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ယမန်နေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုသည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင်လည်း စာသင်ကျောင်းများဖွင့်နိုင်ရေး စစ်ကောင်စီက အပြင်းအထန်ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် အောင်မြင်မှု မရခဲ့ပေ။
ကျောင်းသားကျောင်းသူ ၁၀ သန်းနီးပါး ကျောင်းတက်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းသော်လည်း စာရင်ကောက်ယူချိန်တွင် လေးသန်းကျော် ပျက်ကွက်နေကြောင်း ယခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း အစည်းအဝေးတစ်ခုတွင် အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင်က ထုတ်ဖော်ပြောဆိုဖူးသည်။
အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း NUG က ကြားကာလပညာရေး အရှိန်မြှင့်တင်ရန် ပြင်ဆင်နေသည်။ Open University အမည်ရ ဝက်ဆိုက်တစ်ခု လွှင့်တင်ရန်ရှိပြီး ရပ်ရွာအခြေပြုအခြေခံပညာသင်ခန်းစာများ၊ တက္ကသိုလ်နှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ သင်ခန်းစာများကို ဖော်ပြထားမည်ဟု ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဒေါက်တာစိုင်းခိုင်မျိုးထွန်းက ပြောသည်။
“Register (စာရင်းသွင်း) လုပ်ပြီး လာတက်လို့ရပါတယ်။ တက်လို့ရှိရင် ဝင်ရောက်လေ့လာနိုင်မဲ့ Access (ဝင်ရောက်ခွင့်) တစ်ခုရလာပါလိမ့်မယ်။ ပြီးရင် သူ့စာရင်းက သက်ဆိုင်ရာ ကျောင်းကောင်စီကို ပြန်ရောက်သွားမှာပေါ့”
NUG ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် မြို့နယ်ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့ ၃၀၀ ကျော်၊ တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ်သိပ္ပံကျောင်းကောင်စီ ၂၄၁ ကျောင်းဖွဲ့ထားပြီး ဖက်ဒရယ်ပညာရေးပုံစံအတိုင်း လွတ်လပ်စွာ စီမံခန့်ခွဲရှိသည်ဟု ဒေါက်တာစိုင်းခိုင်မျိုးထွန်းက ဆိုသည်။
NUG လက်အောက်ခံ ရန်ကုန်အခြေစိုက် Yangon Federal School က ကျောင်းလျှောက်လွှာများ ဇွန် ၁ ရက်မှစ၍ စတင်လက်ခံခဲ့ရာ တစ်ရက်တည်းတွင် ကျောင်းအပ်သူ ၄၀၀၀ ကျော်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း တာဝန်ခံက ပြောသည်။
ထို့အတူ စစ်ကောင်စီကို ခုခံနေသည့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) များ အားကောင်းရာ ဒေသများတွင် စာသင်ကျောင်းများဖွင့်လှစ်ထားပြီး ယင်းမှာ NUG ပညာရေးအစီအမံ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းလည်းဖြစ်သည်။
စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း မြောင်မြို့နယ် တစ်ခုတည်း၌ပင် PDF များအစီအစဉ်ဖြင့် ကျောင်း ၇၂ ကျောင်းဖွင့် လှစ်ထားသည်ဟု မြောင်ပညာရေးကွန်ရက်ထံမှ သိရသည်။ ဆရာ၊ဆရာမ ၄၀၀ ကျော်ဖြင့် ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသား ၄၀၀၀ ကျော် သင်ကြားပေးနေသည်ဟု ထိုကွန်ရက်က ပြောသည်။
သို့သော် အွန်လိုင်းစနစ် ပညာသင်ကြားရေးဖြစ်ရာ ရန်ကုန်တစ်ဖက်ကမ်း ရေတွင်းကုန်းကျေးရွာမှ ဦးလှဖေကဲ့သို့ နည်းပညာနှင့် အကျွမ်းမဝင်သူများ အလှမ်းဝေးနေဦးမည်ဖြစ်သည်။ အုပ်ထိန်းသူက အချိန်ပေးကာ အနီးကပ် ထပ်ဆင့်သင်ပေးရဦးမည်ဖြစ်ရာ အခြေခံလူတန်းစား မိဘများအတွက် လွယ်ကူမည် မဟုတ်ပေ။
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ စီမံသော စာသင်ခန်းသို့လည်း မသွားစေလို NUG အစီအမံဖြင့်လည်း မတင်းတိမ်နိုင်သူ မိဘများကမူ ပုဂ္ဂလိကကျောင်းများကို ရွေးချယ်ကြမည်ဖြစ်သည်။ စီးပွားရေးပြေလည်သူများသာ ရွေးချယ်နိုင်မည့် လမ်းကြောင်းဖြစ်သည်။
အင်းစိန်မြို့နယ်တွင် စားသောက်ဆိုင်ဖွင့်ထားသည့် အသက် ၃၆ နှစ်အရွယ် မသူဇာ*က သားဖြစ်သူကို ပုဂ္ဂလိကကျောင်းပို့မည်ဖြစ်သည်။
“သူတို့(စစ်ကောင်စီ)ကို ထောက်ခံလို့တော့ မဟုတ်ဘူး” ဟု ၇ တန်းတက်ရမည့် သားဖြစ်သူကို ကိုယ်ပိုင်ကျောင်းပို့မည့် မသူဇာက ပြောသည်။
ပုဂ္ဂလိကစနစ်ကိုယ်ပိုင်ကျောင်းများသည်လည်း လွတ်လွတ်ကင်းကင်း ဘေးရန်ရှင်းသည်တော့ မဟုတ်ပေ။ နေပြည်တော်ရှိ ပုဂ္ဂလိကကျောင်းအများစုကို စစ်ကောင်စီက ပိတ်သိမ်းခဲ့သည်။ အကြောင်းပြချက်ကား နိုင်ငံရေးအရ မလွတ်မကင်း ဆောင်ရွက်ချက်များ ရှိသည်ဟူ၍ပင်။
(*လုံခြုံရေးအရ သတင်းရင်းမြစ်များ၏ အမည်များကို လွှဲထားပါသည်။)
(လွတ်လပ်သည့် မီဒီယာအဖြစ် ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်ရေး သင်တို့အကူအညီလိုအပ်နေပါသည်။ ဤနေရာတွင် https://www.userroll.com/site/register/m1f6pen နှိပ်၍ လှူဒါန်းနိုင်ပါသည်။)
