ကချင်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့မှ မြန်မာအမျိုးသမီးများ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တရုတ်အမျိုးသားများနှင့် လက်ထပ်ရန် ရောင်းစားခံရသည် ဆိုသည့် သတင်းတိုင်းသည် ရင်နင့်စရာ၊ ခါးသီးစရာ သတင်းဆိုးများဖြစ်သော်လည်း မြန်မာဘာသာဖြင့် ထုတ်ဝေသည့် သတင်းစာတစ်စောင်ကမူ တရုတ်နိုင်ငံတွင် အိမ်ထောင်ကျသည့် အမျိုးသမီးများ၏ အတွေ့အကြုံကို “ကြည်နူးဖွယ်” သတင်းတစ်ပုဒ်အဖြစ် တင်ဆက်ခဲ့ဖူးသည်။
ဩဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့က “ပေါက်ဖော်” သတင်းစာ၏ Facebook စာမျက်နှာတွင် တင်ထားသော ဆောင်းပါးတွင် “ပေါက်ဖော်တို့ အတူလျှောက်လမ်းကြသည့် ပျော်ရွှင်ကြည်နူးဖွယ်လမ်း” ဟူသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ တက်ဟုန်းပြည်နယ်ခွဲရှိ “နေအိမ်တစ်အိမ်၌” အိမ်ထောင်ကျခဲ့သည့် အသက် ၃၄ နှစ်အရွယ် ကချင်အမျိုးသမီး မထုစန်၏ အကြောင်းကို ဖော်ပြထားသည်။
“တရုတ်နိုင်ငံ၌ အိမ်ထောင်ကျခဲ့သည့် ငါးနှစ်တာကာလအတွင်း ကျွန်မသည် နေအိမ်အသစ်တွင် နေထိုင်နိုင်ခဲ့သည့်အပြင် သန့်ရှင်းရေးလုပ်သားအလုပ်ကိုလည်း ရရှိခဲ့ပါသည်။ နေထိုင်မှုဘဝအတွက် အာမခံချက်ရရှိသွားခဲ့သောကြောင့် ကျွန်မသည် အလွန်ကျေနပ်ပြီး အလွန်ကျေးဇူးတင်မိခဲ့ပါသည်” ဟု အစချီကာ မထုစန်၏ ဘဝဇာတ်လမ်းကို ဖတ်နေကျသတင်းများနှင့် မတူအောင် ရေးသားထားသည်။
ထို “ပေါက်ဖော်” သတင်းစာသည် မြန်မာနှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ်နေသော တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်ခြမ်း တက်ဟုန်းပြည်နယ်ခွဲ အစိုးရပိုင် ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးနှင့် ပြန်ကြားရေးဌာနလက်အောက်ခံ တက်ဟုန်းမီဒီယာအုပ်စုက မြန်မာဘာသာဖြင့် ထုတ်ဝေနေသည့် သတင်းစာဖြစ်သည်။ “ပေါက်ဖော်” သတင်းစာ၏ Facebook လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက လွှင့်တင်ခဲ့ပြီး “တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်၊ စီးပွားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများ၊ သတင်းများကို တင်ဆက်ပေးနေသည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။
ပေါက်ဖော်သတင်းစာသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရုတ်က သူ့အပေါ် မြန်မာတို့ကမြင်စေချင်သောပုံစံကို ရအောင် တည်ဆောက်ဖန်တီးနေသည့် ယန္တရားများ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုသာဖြစ်သည်။ မြန်မာမှာရော ကျန်နိုင်ငံများမှာပါ တရုတ်သည် မီဒီယာ၏စွမ်းပကားကို အသုံးချပြီး ၎င်း၏ပုံရိပ်ကို တင့်တင့်တယ်တယ်ဖြစ်အောင် ဖန်တီးအားထုတ်မှုများအနက် သာဓကတစ်ခုဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အကောင်အထည်ဖော်နေသည့် စွမ်းအင်နှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံစီမံကိန်းများမှတစ်ဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ဩဇာကို တိုးချဲ့ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိရာ ၎င်း၏စီမံကိန်းများသည် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိခြင်း၊ စီမံကိန်းအကောင်အထည်မဖော်မီ ဒေသခံများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းတိုင်ပင်ခြင်းမလုပ်ဘဲ မြန်မာအုပ်ချုပ်သူအာဏာပိုင်များနှင့်သာ သဘောတူညီချက်များရယူ၍ ပြုလုပ်မှုများကြောင့် မြန်မာပြည်သူတို့၏ အမုန်းတရားကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရင်ဆိုင်နေရသည်။
အထူးသဖြင့် မြန်မာတစ်ပြည်လုံး ဆန့်ကျင်ကြသည့်အတွက် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရသည့် ဧရာဝတီမြစ်ဆုံဆည်စီမံကိန်းကိစ္စနောက်ပိုင်းတွင် တရုတ်သည် ၎င်း၏ပုံရိပ်ကို ပြန်အဖတ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားသည့်အနေဖြင့် ယခင်က ဂရုမစိုက်ခဲ့သော ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးနည်းဗျူဟာများကို အသုံးချလာခဲ့သည်။ တရုတ်နှင့် စီးပွားရေးဆက်ဆံရေးသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် မည်မျှအကျိုးများကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံသားများယုံကြည်လက်ခံလာအောင် ကြိုးပမ်းလာခဲ့သည်။
ထိုသို့ကြိုးပမ်းရာတွင် တရုတ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီဒီယာလောကအစိတ်အပိုင်းများစွာကို တိတ်တဆိတ် ထိုးဖောက်ကာ ဩဇာဖြန့်ကြက်လာခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းမီဒီယာများကို ချဉ်းကပ်၍ ငွေကြေးပေးကာ တရုတ်ကောင်းကြောင်း ဆောင်းပါးများကို ဖော်ပြစေခြင်းသည် နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။
ထိုသို့ သက်ဆိုင်ရာမီဒီယာများအပေါ် တရုတ်က လွှမ်းမိုးဖို့ကြိုးပမ်းသည်မှာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံတည်းမဟုတ်ပါ။ ကမ္ဘာတွင် ၎င်း၏ မီဒီယာဖြန့်ကြက်နိုင်မှုအတွက် တရုတ်သည် ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၆ ဘီလျံအထိ သုံးစွဲမည့်အစီအစဉ်ရှိသည်ဟု ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် ကြေညာပြီးနောက် ၎င်း၏နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများတွင် အလုပ်လုပ်ပေးမည့် နိုင်ငံခြားသားများကို ရှာဖွေခန့်ထားခြင်း၊ ကမ္ဘာ့နေရာအများအပြားတွင် သတင်းရုံးခွဲများဖွင့်လှစ်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။
၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့သော China Radio International ၏အကြီးအကဲ ဝမ်ကန်းနျန် (Wang Gengnian) ၏ “ပင်လယ်ကို လှေငှားသွားမည်” ဟုပြောခဲ့သည့်စကားသည် ပေကျင်း၏ မူဝါဒကို ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်။ သက်ဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် အခြေကျနေပြီးဖြစ်သော သတင်းမီဒီယာများကို ငွေဖြင့်ပေးပြီး ၎င်း၏မူဝါဒများကို သွတ်သွင်းမည်ဟု ဆိုလိုရင်းဖြစ်သည်။
Myanmar Now ၏ လေ့လာစုံစမ်းချက်အရ မြန်မာဘာသာဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော Facebook လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများနှင့် မြန်မာပြည်တွင်းရှိ သတင်းမီဒီယာဌာနကြီးပေါင်း ၁၀ ခုကျော်သည် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် အကောင်းမြင်စေနိုင်မည့် သတင်းနှင့် အစီအစဉ်များကို ရေးသားထုတ်လွှင့်ခြင်း သို့မဟုတ် တရုတ်နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများ ပေးပို့သည့် သတင်းဆောင်းပါးများကို ထပ်မံထုတ်လွှင့်ခြင်း တို့ကို ဆောင်ရွက်နေကြသည်။
တစ်ဖက်သတ်မီဒီယာများ
“ပေါက်ဖော်” စာစောင်ကို ထုတ်ဝေသည့် (Dehong) တက်ဟုန်းမီဒီယာအုပ်စုသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနားမြို့အခြေစိုက် မြစ်ကြီးနားသတင်းဂျာနယ်နှင့်လည်း “သတင်းမီဒီယာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု” သဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုထားကြောင်း Myanmar Now က စုံစမ်းသိရှိရသည်။ ထိုပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်သည့် စာချုပ်တွင် မည်ကဲ့သို့သော နှစ်ဖက်အပေးယူအများ ပါဝင်ကြောင်း အသေးစိတ် မသိရှိရပေ။
ယင်းစာချုပ်ကို ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီး “သတင်းဖလှယ်” ရန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသာဖြစ်ကြောင်း မြစ်ကြီးနားသတင်းဂျာနယ်ကို ပူးတွဲတည်ထောင်သူနှင့် အယ်ဒီတာချုပ် ဆိုင်းမိုင်မရန်က Myanmar Now ကို ပြောသည်။
ထိုကဲ့သို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရခြင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံမှ လာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပတ်သက်ပြီး သတင်းရင်းမြစ် ပိုမိုရယူနိုင်ရန် ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
“ကျနော်တို့ဆီမှာ တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေအများကြီးရှိတယ်။ တရုတ်ကုမ္ပဏီအများစုက… ကျနော်တို့ဆီမှာ (ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ) မရှိဘူး။ သူတို့က လာပဲလာပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတယ်။ သူတို့က ဘာမှ သတင်းထောက်တွေကို မပြောဘူး။ မီဒီယာတွေကို သူတို့ဘာမှ မပြောဘူး။ ကျနော်တို့ သူတို့ကို ပူးပေါင်းလိုက်ခြင်းအားဖြင့် သူတို့ဆီက (သတင်းရင်းမြစ်) ရနိုင်မလားဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်တစ်ခုနဲ့ ကျနော် ပူးပေါင်းတာ ဖြစ်တယ်” ဟု ဆိုင်းမိုင်မရန်က ပြောသည်။
“ကျနော်တို့မှာ စစ်သတင်းတွေ၊ ပြီးရင် အရမ်းကို နိုင်ငံရေးသတင်းတွေများတဲ့အတွက် သူတို့ မသုံးတာ များတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးသတင်းတွေဆို သူတို့ မသုံးဘူး” ဟု ကချင်တိုင်းရင်းသူဖြစ်သည့် ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
ပေါက်ဖော်သတင်းစာ၏ မေတ္တာရပ်ခံချက်အရ စောင်ရေ “အနည်းငယ်ကို” ၎င်းတို့က အခမဲ့ ဖြန့်ချိပေးနေကြောင်းလည်း ဆိုင်းမိုင်မရန်က ပြောသည်။
ပေါက်ဖော်သတင်းစာသည် အငြင်းပွားဖွယ် နိုင်ငံရေးအကြောင်းအရာများ ရေးသားဖော်ပြခြင်း မရှိဘဲ လှပသည့် ယူနန်ပြည်နယ်အကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအကြောင်း၊ ဖျော်ဖြေရေးနှင့် သာမန်စီးပွားရေးသတင်းများသာ ဖြစ်သည့်အတွက် ဖြန့်ချိပေးရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
မြစ်ကြီးနားသတင်းဂျာနယ်အပါအဝင် မြန်မာသတင်းဌာနကိုယ်စားလှယ်များကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ လေ့လာရေးဖိတ်ခေါ်သည့် အစီအစဉ်များတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ တိုးတက်သည့် ဒီဂျစ်တယ်မီဒီယာနည်းပညာများဖြင့် မြန်မာသတင်းထောက်များကို ဆွဲဆောင်ပြီး၊ ထို့ပြင် အနောက်နိုင်ငံများက မြန်မာမီဒီယာများကို မည်သို့ ထောက်ပံ့ပေးထားကြောင်းကို မေးမြန်းသည်ဟုလည်း ဆိုင်းမိုင်မရန်က Myanmar Now ကို ပြောသည်။
ပေါက်ဖော်သတင်းစာနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခွင့်ရရန် Myanmar Now က ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း မရခဲ့ပါ။
တရုတ်သည် ‘မြစ်ကြီးနားသတင်း’ ကဲ့သို့သော နယ်အခြေစိုက်သတင်းဌာနများကိုသာ လွှမ်းမိုးရန် ကြိုးစားလာခြင်း မဟုတ်ဘဲ 7Day သတင်းစာကဲ့သို့ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး ဖြန့်ကြက်နေနိုင်သည့် ဌာနမျိုးများကိုလည်း တရုတ်နိုင်ငံပိုင်သတင်းဌာနများ၏ သတင်းဆောင်းပါးများကို ထည့်သွင်းပေးရန် ကြိုးစားချဉ်းကပ်ခဲ့သည်။ 7Day သတင်းစာသည် Facebook လူမှုကွန်ရက်တွင် ပရိသတ် ၂၃ သန်းကျော် ရှိသည်။
7Day သည် နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်း ခေတ်သစ်ပိုးလမ်းမစီမံကိန်းနှင့် ပတ်သက်သည့် အစည်းအဝေးတက်ရန် တရုတ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်သည့်နေ့တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ယင်းစီမံကိန်းကို ချီးကျူးဖော်ညွှန်းသည့် ဆောင်းပါးသုံးပုဒ်ကို ၎င်း၏ဂျာနယ်တွင် သုံးမျက်နှာအပြည့် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုဆောင်းပါးများကို အခပေးဆောင်းပါးများ သို့မဟုတ် ကြော်ငြာအာဘော်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် “Advertorial” ဟု အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ညွှန်းဆိုခဲ့သည်။
တရုတ်သတင်းအေဂျင်စီ ဆင်ဟွာက 7Day ၏ အရောင်းမြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့ကို တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်ကာ သတင်းဆောင်းပါးများကို အခပေးထည့်သွင်းစေခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်သံရုံးနှင့် တရုတ်အစိုးရပိုင် Guangming Daily တို့မှ ပုဂ္ဂိုလ်များက တရုတ်နိုင်ငံဘက်ယိမ်းသော ဆောင်းပါးများကို ဖော်ပြပေးရန် ချဉ်းကပ်ခဲ့သည်ဟု 7Day သတင်းစာ အယ်ဒီတာချုပ် ကိုအားမာန်က Myanmar Now ကို ပြောသည်။
ဖော်ပြပေးရန် 7 Day ကို ပေးခဲ့သည့် ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်မှာ တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုခေါင်းစဉ်ဖြင့် ချေးငွေများပေးကာ “အကြွေးထောင်ချောက်” ဆင်နေသည်ဟူသည့် အတွေးအခေါ်ကို တန်ပြန်ရေးသားထားသည့် ဆောင်းပါးဖြစ်သည်။ ယင်းဆောင်းပါးတွင် ကြွေးမြီထောင်ချောက်သည် “နိုင်ငံရေးစားဖား” များနှင့် မီဒီယာများ၏ တစ်ဖက်သတ်ဝေဖန်မှုသာ ဖြစ်သည်ဟု ရေးသားထားသည်။
နောက်ထပ်ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်မှာ ဟောင်ကောင်တွင် လတ်တလောဖြစ်နေသည့် ဆန္ဒပြမှုများသည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ပယောဂကြောင့်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း အလားတူသာဖြစ်သည်ဟု ရေးသားထားသော “ဟောင်ကောင်- ရန်ကုန်၏ကြေးမုံ” ဟူသည့် ဆောင်းပါးဖြစ်သည်။ ထိုဆောင်းပါးတွင် ၂၀၀၇ ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေးသည်လည်း အနောက်အုပ်စုများက ကြိုးကိုင်ခဲ့သည်သာဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာပြည်သူတို့အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံအား ကျော်လွန်ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံရေးပိုမိုရင်းနှီးလာမည်ဟု ဘယ်သောအခါမျှ စိတ်ကူးမယဉ်သင့်ကြောင်း အထက်စီးဆန်သည့် အသုံးအနှုန်းများဖြင့် ရေးသားထားသည်။
Guangming Daily က 7 Day ကို ဦးစွာဆက်သွယ်ပြီး တရုတ်သံရုံးဝန်ထမ်းတစ်ဦးက ယင်းဆောင်းပါးများကို သတင်းဌာန၏ ရုံးသို့ လာရောက်ပေးခဲ့သည်ဟု ကိုအားမာန်က ပြောသည်။
သတင်းဌာန၏ မူဝါဒနှင့် မကိုက်ညီသည့်အတွက် ယင်းဆောင်းပါးနှစ်ပုဒ်ကို ဖော်ပြရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
သို့သော်လည်း အခြားသတင်းဌာနအချို့က ကြွေးမြီထောင်ချောက်ဆောင်းပါးကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၎င်းတို့မှာ မဇ္ဈိမ (မြန်မာပိုင်း)၊ ကချင်ပြည်နယ်အခြေစိုက် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးသတင်းကွန်ရက်နှင့် Myanma Platform သတင်းဌာနတို့ ဖြစ်သည်။
ယင်းဆောင်းပါးကို ဖော်ပြရာတွင် ရေးသားသူအမည်ကိုမူ မဖော်ပြထားကြပါ။ မဇ္ဈိမ (မြန်မာပိုင်း) က အခပေးဆောင်းပါး (Advertorial) ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။
“ဟောင်ကောင်- ရန်ကုန်၏ကြေးမုံ” ဆောင်းပါးကို Myanma Platform နှင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးသတင်းကွန်ရက်၊ First Weekly ဂျာနယ်၊ ပြည်မြန်မာဂျာနယ်၊ Weekly Headline News ဂျာနယ်နှင့် The Speaker ဂျာနယ်တို့က ပုံနှိပ်စာစောင်များနှင့် ၎င်းတို့၏ Facebook သတင်းစာမျက်နှာတို့တွင် ဩဂုတ်လက ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။
ထိပ်တန်းသတင်းစာတစ်စောင်ဖြစ်သည့် The Voice Daily သတင်းစာကလည်း ယင်းဆောင်းပါးကို လွန်ခဲ့သည့် ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ထုတ်သတင်းစာတွင် နှစ်မျက်နှာအပြည့် ဖော်ပြပေးခဲ့ပြီး၊ စာမျက်နှာများ၏ ထိပ်တွင် “Advertorial” ဟု အင်္ဂလိပ်လိုဖော်ပြထားသည်။ The Voice အပါအဝင် ထိုဝါဒဖြန့်ချိရေးဆောင်းပါးကို ဖော်ပြခဲ့သည့် မည်သည့်မြန်မာသတင်းစာ၊ ဂျာနယ်ကမှ ထိုဆောင်းပါးသည် တရုတ်အစိုးရကဖြန့်ချိသော ဆောင်းပါးဖြစ်ကြောင်း စာဖတ်သူများကို အသိပေးဖော်ပြမှုမရှိခဲ့ကြပေ။ The Voice သတင်းစာက ထိုဆောင်းပါးအတွက် ကျပ် ၁၀ သိန်း ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရပြီး ဆောင်းပါး၏ ကလောင်ရှင်နာမည်အား “Thunder” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ အခြားသောမြန်မာသတင်းစာများကမူ ထိုဆောင်းပါး၏ ဆောင်းပါးရှင်မှာ “ဆင်ဖြူရှင်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။
မဇ္ဈိမသတင်းဌာနသည် တရုတ်အစိုးရပိုင် သတင်းဌာနဖြစ်သည့် Global Times ၏ အတွေးအမြင်ဆောင်းပါးများကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက ပြန်လည်ဖော်ပြနေခဲ့သည်။ Global Times နှင့် မဇ္ဈိမကြားတွင် သတင်းဖလှယ်သည့် သဘောတူညီချက်အရ ဖြစ်ပြီး ငွေကြေးတစ်စုံတစ်ရာ ပါဝင်ပတ်သက်မှု မရှိကြောင်း မဇ္ဈိမ၏ အယ်ဒီတာဟောင်း ကိုမျိုးသန့်က ပြောသည်။
လွန်ခဲ့သည့် လများအတွင်းက 7Day သို့မဟုတ် အခြားသတင်းဌာနများက ရှယ်ယာရောင်းလိုလျှင် စိတ်ဝင်စားသည်ဟု ဖွင့်ဟကမ်းလှမ်းသည့် တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်နှစ်ဦးနှင့် ကြုံခဲ့ဖူးသည်ဟု 7 Day အယ်ဒီတာချုပ် ကိုအားမာန်က ဆိုသည်။
မြန်မာ့ပလက်ဖောင်းလား၊ တရုတ်ပလက်ဖောင်းလား
၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာကမှ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း Facebook တွင် ပရိသတ်ပေါင်း နှစ်သန်းကျော်ရရှိထားကာ မြန်မာလူမှုကွန်ရက်အသုံးပြုသူများကြား ရေပန်းစားလာသည့် အွန်လိုင်းမီဒီယာတစ်ခုမှာ Myanma Platform (မြန်မာ့ပလက်ဖောင်း) ဖြစ်သည်။ နယ်သတင်းထောက်အပါအဝင် သတင်းထောက် ၁၆ ဦးရှိသည်ဟု ဆိုသည့် ရန်ကုန် တာမွေမြို့နယ် ဖိုးစိန်လမ်းအခြေစိုက် ထိုအွန်လိုင်းမီဒီယာသည် ယခုနှစ်အတွင်းမှာပင် တရုတ်ဘက်ယိမ်းသော သို့မဟုတ် ရေအားလျှပ်စစ်ဆည်များ ကောင်းကြောင်းကို ရေးထားသော ဆောင်းပါးပေါင်း အနည်းဆုံး ၂၅ ပုဒ် ဖော်ပြခဲ့သည်။
Myanmar Now က ဖတ်ရှုခဲ့ရသည့် မြန်မာ့ပလက်ဖောင်း၏ ရုံးမူဝါဒ ၁၁ ချက်တွင် “တရုတ်နိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်မှုမူဝါဒ၊ စီးပွားရေးစနစ်၊ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်တို့ကို အားနည်းချက်၊ အားသာချက်၊ မျှတစွာ ရေးသားထားသော ဆောင်းပါးများ ဖော်ပြနိုင်ရမည်” ဟူသော အချက်တစ်ချက် ပါရှိသည်။
“ကျနော်တို့ တစ်ခုခု ရေးတာမျိုးဆိုတာ အနည်းဆုံး ဗမာပြည်အတွက် အပြုသဘောနဲ့ ပါလာတဲ့ဟာ ရှိရမယ်။ မဟုတ်တဲ့ဟာ ကျနော်တို့ မရေးဘူး။ ပုတ်ခတ်တဲ့ဟာ ကျနော်တို့ မရေးဘူး။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ (စည်းကမ်း) ပါ” ဟု မန်နေဂျာ ဦးငြိမ်းက Myanmar Now ကို ဇွန်လအတွင်းတွေ့ဆုံစဉ် ပြောသည်။
မြန်မာ့ပလက်ဖောင်းတွင် တစ်နှစ်ခန့်စီ အလုပ်လုပ်ခဲ့ဖူးသော အမည်မဖော်လိုသူ ဝန်ထမ်းဟောင်းနှစ်ဦးက ၎င်းတို့လုပ်ကိုင်ခဲ့စဉ်အချိန်အတွင်း ရုံးသို့ နိုင်ငံခြားသား တရုတ်လူမျိုးများ အဝင်အထွက်ရှိခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။ ကုမ္ပဏီ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများတွင် တရုတ်နိုင်ငံသားများ ပါဝင်သည်ဟုလည်း ဝန်ထမ်းဟောင်းတစ်ဦးက စွပ်စွဲသည်။ ယင်းစွပ်စွဲချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းရာ ဦးငြိမ်းက ဒေါသထွက်သွားသည်။
“ကျနော် လေးလေးနက်နက် ပြောမယ်။ အရမ်းမှားတယ်။ အရမ်းလေးလေးနက်နက် ပြောမယ်။ အရမ်းအရမ်း မှားတယ်။ ဒီလို လျှောက်ပြောရင် ကျနော်တို့ တရားစွဲမယ်” ဟု ခပ်ပြတ်ပြတ်ပင် ပြန်ပြောသည်။
ကုမ္ပဏီကို ၎င်းအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံသားလုပ်ငန်းရှင် ငါးဦးက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေသည်ဟု ဦးငြိမ်းက Myanmar Now ကို ပြောသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ မြန်မာ့ပလက်ဖောင်းသည် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များမှာ တရုတ်နိုင်ငံသား ငါးဦးနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသား နှစ်ဦး ဖြစ်သည်ဟု တွေ့ရသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသားဒါရိုက်တာများမှာ Ju Ge Ping၊ Li Wei ၊ Wong Fan၊ Xu Nan နှင့် Zhou Kai တို့ဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသားလုပ်ငန်းရှင်နှစ်ဦးအနက် တစ်ဦးမှာ Beauty ခေါင်းလျှော်ရည်လုပ်ငန်းပိုင်ရှင် ဦးထွန်းဖြစ်ပြီး ကျန်တစ်ဦးမှာ ဦးကြည်စိန်အမည်ရှိ လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့စာရင်းတွင် ဦးငြိမ်းမပါဝင်ပါ။
ဦးငြိမ်းနှင့် ဦးထွန်းတို့သည် မြန်မာ-တရုတ်ချစ်ကြည်ရေးအသင်း (ဗဟို) ၏ အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်သည့်အတွက် အသင်းလူကြီးများက ပေးပို့လာသည့် တရုတ်ခရီးစဉ်အကြောင်း ဆောင်းပါးအချို့ကို ရုံးမူဝါဒနှင့် ကိုက်ညီပါက တင်ပေးလေ့ရှိသည်ဟု မြန်မာ့ပလက်ဖောင်း၏ အယ်ဒီတာချုပ် ဒေါ်ငွေစန္ဒီက Myanmar Now ကို ပြောသည်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် မြန်မာ့ပလက်ဖောင်း ရုံးဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် ဖွင့်ပွဲ ဖဲကြိုးဖြတ်သူအချို့သည် သတင်းမီဒီယာလောကသားများ မဟုတ်ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံ တရုတ်ကုန်သည်ကြီးများအသင်းမှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များဖြစ်နေသည့်အတွက် မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်နေခဲ့သည်ဟု ဖွင့်ပွဲတက်ရောက်ခဲ့သည့် မြန်မာနိုင်ငံသတင်းမီဒီယာကောင်စီ၏ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး (၁)ဦးမြင့်ကျော်က Myanmar Now ကို ပြောသည်။
“ရည်ရွယ်ချက်တို့ ဘာတို့တော့ အတိအကျတော့မသိဘူး။ သို့သော် ကြည့်ရတာတော့ ပရိသတ်ရဲ့ ကြားထဲမှာ အယူအဆတစ်ခု ဝါဒဖြန့်ချိမှုတစ်ခုကို အဲဒီလိုမျိုး ပေးချင်တဲ့အခါကျရင် ပေးဖို့အတွက် ပလက်ဖောင်းတစ်ခု တည်ဆောက်တယ်လို့ ကျနော်က အဲဒီလိုမြင်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ချစ်ကြည်ရေးခေါင်းစဉ်အောက်က မဂ္ဂဇင်း
ပြည်တွင်းမီဒီယာဌာနများတွင် ၎င်းတို့၏အာဘော်ကို ဖော်ပြပါရှိစေသည့်နည်းအပြင် တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာသတင်းမီဒီယာသမားများနှင့်လည်း ပုလဲပနံသင့်အောင် ကြိုးစားလျက်ရှိသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ပိုင်းအတွင်း တရုတ်အစိုးရ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းများ၏ အစီအစဉ်ဖြင့် တရုတ်သို့ အလည်အပတ်နှင့် လေ့လာရေးခရီးစဉ်များ စီစဉ်ခဲ့ရာ မြန်မာသတင်းသမားပေါင်း ရာနှင့်ချီ ရောက်ရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။
ယင်းကဲ့သို့သော ခရီးစဉ်များတွင် လိုက်ပါရန် မြန်မာသတင်းစာဆရာများနှင့် စာရေးဆရာများကို ရွေးချယ်ပေးဖူးသူတစ်ဦးမှာ မန္တလေးမြို့အခြေစိုက် Mandalay Today မဂ္ဂဇင်း၏ ဦးဆောင်နာယကလည်းဖြစ်၊ တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာမြန်မာသံအမတ်ကြီးဟောင်းလည်းဖြစ်သည့် ဦးစိန်ဝင်းအောင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မြန်မာ-တရုတ်ချစ်ကြည်ရေးအသင်း (ဗဟို) ၏ ဥက္ကဋ္ဌလည်းဖြစ်သည်။
“ပြန်လာရင် အမှန်အတိုင်း စာရေးမယ့်သူ (တွေကိုဖိတ်တယ်)။ တချို့ကျတော့လည်း တရုတ်ကို မုန်းနေတဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ စာရေးဆရာထဲမှာ။ … အဲဒီကောင်တွေ လွှတ်လိုက်ရင် မဟာတံတိုင်းပေါ်မှာတက်ပြီး လေညင်းခံတာတောင် မရေးပေးဘူး။ တရုတ်ဆိုရင် သူတို့က မုန်းတယ်။ အဲဒီလိုကောင်တွေကို သွားထည့်ပေးရင် အကျိုးမရှိဘူး။ ပိုက်ဆံကုန်တာပဲ အဖတ်တင်တယ်” ဟု ၎င်းက Myanmar Now ကို ပြောသည်။
ထို့အပြင် Mandalay Today မဂ္ဂဇင်းသည် တရုတ်ပြည်အကြောင်း များများရေးသည်ဟုလည်း ဦးစိန်ဝင်းအောင်က ဆိုပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၏ “ရပ်ဝန်းတစ်ခု၊ လမ်းကြောင်းတစ်ခု” (ခေတ်သစ်ပိုးလမ်းမများ) စီမံကိန်းအကြောင်း၊ တက်ဟုန်းပြည်နယ်အကြောင်း အစရှိသည့် ခရီးသွားဆောင်းပါးများကို မဂ္ဂဇင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။
“မြန်မာပြည် ဒီလောက်ဆင်းရဲဒုက္ခရောက်နေတာ ကိုယ့်ဟာကိုယ် ရပ်တည်လို့ ရချင်ရမယ်။ နှေးမယ်။ မြန်ဖို့အတွက်က (ပြင်ပအထောက်အပံ့) လိုတယ်။ အမြန်ဆုံးရနိုင်တာသည် တရုတ်ဆီက” ဟု ၎င်းက မြန်မာသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကူအညီကို လိုသည့်အတွက် နှစ်ဖက်ပူးပေါင်းရန်လိုအပ်သည်ဟု ပြောသည်။
ပိုက်လိုင်းတစ်လျှောက်က ရုပ်ရှင်ပွဲတော်
ပေကျင်း၏ ဝါဒဖြန့်ချိရေးယန္တရားတွင် နောက်ထပ်ပါဝင်သည့် ခွေးသွားစိပ်တစ်ခုမှာ မြန်မာဘာသာဖြင့် ထုတ်သည့် “China Today” အခမဲ့မဂ္ဂဇင်း ဖြစ်သည်။ ထိုမဂ္ဂဇင်းကို စီစဉ်သူမှာ China.com (Myanmar) ဖြစ်ပြီး ယင်းသည် တရုတ်အစိုးရပိုင် China Radio International (CRI) ၏ ဆက်စပ်အွန်လိုင်းပလက်ဖောင်းတစ်ခုလည်းဖြစ်ကာ တရားဝင်ထုတ်ဝေသူမှာမူ ရန်ကုန်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံသံရုံးဖြစ်သည်။
China.com သည် တရုတ်ဘာသာ၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ၊ မြန်မာဘာသာအပါအဝင် ဘာသာစကားပေါင်း ၂၅ မျိုးနှင့် သတင်းများ ထုတ်လုပ်တင်ဆက်နေပြီး ပုံမှန်ဖတ်ရှုသူပေါင်း ၁၀ သန်း ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။ China.com ၏ ရှယ်ယာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် Global Broadcasting Media Group ကို CRI က တည်ထောင်ထားသည်ဟု ၎င်းတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်များတွင် ရေးသားထားသည်။ CRI သည် ၎င်းက နိုင်ငံပေါင်း ၁၄ နိုင်ငံရှိ ရေဒီယိုလွှင့်ရုံပေါင်း ၃၃ ရုံ၏ ရှယ်ယာအများစု ပိုင်ဆိုင်ထားခြင်းကို ပွင့်လင်းစွာ ထုတ်ဖော်မပြထားဘဲ နောက်ကွယ်မှ လွှမ်းမိုးထားသည်ဟု ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် Reuters သတင်းဌာနက ဖော်ထုတ်ရေးသားခဲ့သည်။
China.com ၏ မြန်မာဘာသာဝက်ဘ်ဆိုက် ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ထိုအချိန်က ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီး ဦးရဲထွဋ်၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်နိုင်ငံသံအမတ်ကြီး ဟုန်လျန်နှင့် Global CAMG International Media Group ၏ ဥက္ကဋ္ဌ တွန်မီကျန်း (Tommy Jiang) တို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။
“China.com (Myanmar) ဟာ လူတွေ တရုတ်နိုင်ငံအကြောင်းသိအောင် တရုတ်နိုင်ငံအကြောင်း မြှင့်တင်ဖို့ပဲ မဟုတ်ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံအကြောင်း၊ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ မြန်မာလူမျိုးတွေအကြောင်း မြှင့်တင်ဖို့လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာမှာ မြန်မာနိုင်ငံအကြောင်း မြှင့်တင်ဖို့ တံတားတစ်စင်း၊ ပြတင်းပေါက်တစ်ပေါက်သဖွယ် ဖြစ်လိုပါတယ်” ဟု တွန်မီကျန်းက ယင်းအခမ်းအနားတွင် မီဒီယာများကို ပြောခဲ့သည်။
သို့ရာတွင် ထိုဝက်ဘ်ဆိုက်၏ မြန်မာဘာသာ Facebook စာမျက်နှာတွင်မူ နိုင်ငံတကာအရေးနှင့် သရုပ်ဖော်ကာတွန်းများ တင်လေ့ရှိပြီး ယင်းကာတွန်းများအနက် အချို့မှာ ရိုဟင်ဂျာအရေးကိစ္စနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာဆီနာကို ပြင်းထန်စွာဝေဖန်ထားသော ကာတွန်းများ ပါရှိသည်။ ရိုဟင်ဂျာအရေးကိစ္စနှင့် ပတ်သက်သည့် ကာတွန်းများသည် မြန်မာအများစု လက်ခံယုံကြည်ထားသည့် ရှုထောင့်မှ ဖော်ပြထားခြင်း ဖြစ်သည်။
China.com နှင့် CRI တို့ကို Myanmar Now က အကြိမ်ကြိမ်ဆက်သွယ်သော်လည်း အကြောင်းမပြန်ပါ။
China.com Myanmar ၏ Facebook စာမျက်နှာတွင် ဖော်ပြထားသည့် ဖုန်းနံပါတ်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားသော Monnect အမည်ရှိ ကုမ္ပဏီ၏ နံပါတ်နှင့် အတူတူဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။
Monnect Group ကုမ္ပဏီသည် Global CAMG (Australia) ၏ ကုမ္ပဏီခွဲ ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်ဟု ၎င်းကုမ္ပဏီ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ရေးသားထားသော်လည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ Monnect ၏ ဒါရိုက်တာများမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား လုပ်ငန်းရှင်နှစ်ဦးဖြစ်ပြီး ရုပ်ရှင်၊ ဗီဒီယိုနှင့် ရုပ်မြင်သံကြားအစီအစဉ်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ရုပ်သံလွှင့်လုပ်ငန်းများနှင့် သတင်းအချက်အလက်ဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်သည့် ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားသည်။
တရုတ်အစိုးရပိုင် ရေနံနှင့် ဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်း China National Petroleum Corp (CNPC) ကုမ္ပဏီအတွက် Monnect သည် မြန်မာ-တရုတ် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ပိုက်လိုင်းတစ်လျှောက်ရှိ ကျောက်ဖြူ၊ ရေနံချောင်း၊ တောင်သာ၊ မန္တလေး အစရှိသည့် မြို့များတွင် အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်မှစ၍ Open Air Cinema ခေါင်းစဉ်ဖြင့် တရုတ်ရုပ်ရှင်များပြသရန် စီစစဉ်ပေးနေသည်ဟု သိရသည်။
Monnect သည် Myanmar Youth Micro Film Contest အမည်ရှိ ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းတိုပြိုင်ပွဲကို စီစဉ်ထုတ်လုပ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသံရုံးက ထုတ်ဝေသည့် China Today မဂ္ဂဇင်းကိုလည်း ဖြန့်ချိပေးသည်ဟု သိရသည်။
၂၀၁၈ ဇူလိုင်လခရီးစဉ်အတွင်း တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ နိုင်ငံရေးဗျူရိုအဖွဲ့ဝင်နှင့် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ ပြန်ကြားရေးဌာနဝန်ကြီး ဟောင်ကွန်းမင် (Huang Kunming) သည် သံတမန်တွေ့ဆုံမှုများအပြင် SkyNet ရုပ်သံထုတ်လွှင့်သော ရွှေသံလွင်မီဒီယာနှင့် Myanmar International Radio (MI Radio) တို့၏ ရုံးခန်းများသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး လက်ရှိနှင့် နောင်အတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု မြန်မာအစိုးရပိုင် မီဒီယာ MITV က ဖော်ပြသွားသည်။ တရုတ်ဘက်ယိမ်းသည့် သတင်းအချို့ကို တင်ဆက်လေ့ရှိသော MI Radio ကို၂၀၁၈ ခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ရွှေသံလွင်နှင့် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်သည့် စီမံကိန်း တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။
တရုတ်ယိမ်း Facebook စာမျက်နှာများ
တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရသည် ၎င်း၏ နိုင်ငံအတွင်း Facebook အသုံးပြုမှုကို ပိတ်ဆို့ထားသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် လာရောက်ရုံးထိုင်ထားသော ၎င်း၏ သတင်းမီဒီယာဌာနများ၏ Facebook စာမျက်နှာများမှာ သန်းချီသော ပရိသတ်ရှိသည်။ နိုင်ငံလူဦးရေ ၅၃ သန်းကျော်နှင့် Facebook အသုံးပြုသူ သန်း ၂၀ ကျော်သာရှိသည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆင်ဟွာသတင်းဌာန၏ မြန်မာဘာသာစာမျက်နှာကို Like လုပ်ထားသူ ၆၆ သန်း ရှိနေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူကြိုက်အများဆုံး သတင်းမီဒီယာများအနက် တစ်ခုဖြစ်သည့် “7Day” ကမူ Facebook ပရိသတ် ၂၃ သန်းကျော်သာ ရှိသည်။
တရားဝင် သတင်းမီဒီယာစာမျက်နှာများ မဟုတ်ဘဲ လူမှုကွန်ရက်တွင်ပါ တရုတ်ဘက်ယိမ်းသည့် အကြောင်းအရာများနှင့် စွမ်းအင်နှင့် ရေကာတာဆည်များအကြောင်း မကြာခဏဖော်ပြနေသည့် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများလည်း ရှိသည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖန်တီးခဲ့သည့် “နည်းစနစ်ကျကျ အသိပညာ” စာမျက်နှာသည် အချိန်တစ်နှစ်ကျော်အတွင်း Facebook ပရိသတ် လေးသိန်းနီးပါး ရရှိခဲ့သည်။ ယင်းစာမျက်နှာသည် “နိုင်ငံရေးအတွေးမပါဘဲ နည်းပညာနှင့် အသိပညာပေးသီးသန့်” ဟု ဖော်ပြထားသော်လည်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်တွင် အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်သည့် စွမ်းအင်ကဏ္ဍနှင့် ရေကာတာဆည်များအကြောင်း အကောင်းမြင်သည့် ရှုထောင့်မှ ရေးသားထားသည့် အကြောင်းအရာများကို မကြာခဏ တင်ဆက်သည်။
“နည်းစနစ်ကျကျ အသိပညာ” စာမျက်နှာသည် ယခုနှစ် ဇူလိုင်လအတွင်း စာအပုဒ်ရေ ၂၀၀ ကျော်တင်ခဲ့သည့်အနက် ၂၂ ရာခိုင်နှုန်း သို့မဟုတ် ၄၅ ပုဒ်မှာ စွမ်းအင်စီမံကိန်းများအကြောင်းမြှင့်တင်ပြောဆိုသည့် အကြောင်းအရာများ သို့မဟုတ် တရုတ်ဘက်ယိမ်းသော အကြောင်းအရာများဖြစ်ကြောင်း Myanmar Now က တွေ့ရှိရသည်။
“နည်းစနစ်ကျကျ အသိပညာ” စာမျက်နှာက တင်သည့် အကြောင်းအရာများကို “နည်းစနစ်ကျကျ အတွေးအခေါ်” ဟူသည့် စာမျက်နှာက အစဉ်ပြန်တင်သည်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။ “နည်းစနစ်ကျကျ အတွေးအခေါ်” စာမျက်နှာကို ၂၀၁၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလကတည်းက စတင်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး Facebook ပရိသတ် လေးသန်းကျော် ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။
သတင်းမီဒီယာကောင်စီ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး (၁) ဦးမြင့်ကျော်က ထိုလူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများ၏ ယင်းကဲ့သို့သော လုပ်ရပ်သည် လူထုကို လှည့်စားရာရောက်သည်ဟု ဆိုသည်။
“ဝါဒဖြန့်ချိချင်ရင် ပေါ်ပေါ်တင်တင် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဝါဒဖြန့်တာ သဘာဝကျပါတယ်။ ဆင်ဟွာတို့လိုမျိုး ဒါ တရုတ်အစိုးရရဲ့ သတင်းဌာနလေ။ အဲဒီလိုမျိုး ဝါဒဖြန့်တာ ကျနော်တို့က ဘာမှ မပြောလိုဘူး။ ဒါပေမယ့် ပြည်တွင်းမီဒီယာပုံစံနဲ့ အသွင်ယူပြီး ပုံဖျက်ပြီးတော့ လုပ်တာမျိုးကတော့ ဒါလှည့်စားရာ ကျတာပေါ့” ဟု ၎င်းက Myanmar Now ကို ပြောသည်။
တရုတ်နိုင်ငံခရီးစဉ်များ
တရုတ်အစိုးရ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းများက ကမကထပြုပြီး ဖိတ်ခေါ်သည့် တရုတ်ပြည်ခရီးစဉ်များကို မကြာခဏ ပြုလုပ်လာခဲ့ရာ ယင်းကဲ့သို့သော ခရီးစဉ်များတွင် လိုက်ပါခဲ့သူ ဦးရေသည် ၁,၀၀၀ နှင့် ၂,၀၀၀ ကြား ရှိနိုင်သည်ဟု မြန်မာ့မဟာဗျူဟာနှင့် မူဝါဒလေ့လာရေးအင်စတီကျု၏ တရုတ်လေ့လာရေးဌာန တာဝန်ခံ ဒေါ်ခင်ခင်ကျော်ကြီးက ၎င်း၏ “တရုတ်၏ အလွှာစုံ ဆက်ဆံရေး မဟာဗျူဟာနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပကတိအခြေအနေ” စာတမ်းတွင် သုံးသပ်ထားသည်။
အပြန်အလှန်လည်ပတ်ခရီး၊ လေ့လာရေးခရီး၊ သင်တန်း၊ ချစ်ကြည်ရေး စသည့်ခေါင်းစဉ်အသီးသီးဖြင့် ထိုခရီးစဉ်များတွင် လိုက်ပါသွားခဲ့သူ မြန်မာစာနယ်ဇင်းသမားပေါင်း ရာနှင့်ချီရှိနိုင်သည်ဟုလည်း ထိုလေ့လာချက်က ဆိုသည်။
မြစ်ကြီးနားသတင်းဂျာနယ်၏ အယ်ဒီတာချုပ် ဆိုင်းမိုင်မရန်က ၎င်းတို့ဌာနသည် တရုတ်နိုင်ငံခရီးစဉ်ကို သုံးကြိမ် လိုက်ပါခဲ့ဖူးပြီး ၎င်းကိုယ်တိုင် လိုက်ပါခဲ့သည့် အခေါက်တွင် တရုတ်မီဒီယာကိုယ်စားလှယ်များသည် ခေတ်မီတိုးတက်သော ဒီဂျစ်တယ်မီဒီယာနည်းပညာနှင့် စက်ပစ္စည်းများဖြင့် မြန်မာသတင်းထောက်များကို ဆွဲဆောင်သည်ဟု Myanmar Now ကို ပြောသည်။
“သတင်းသမားတွေကို မျက်စိကျစေမယ့် ဒီဂျစ်တယ် ဘယ်လောက်မြင့်မားတယ် သူတို့ရဲ့ စက်ပစ္စည်းတွေ ဘယ်လောက်ကောင်းတဲ့အကြောင်း ဒီလိုလိုချင်ရင် သူတို့ကို ဆက်သွယ်လို့ရတဲ့အကြောင်း အချိန်မရွေး သူတို့ကို ပြောပါဆိုတဲ့အကြောင်း ကမ်းလှမ်းတာတွေရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
“သူတို့ရုံးခန်းတွေ လိုက်ပြတယ်။ ကျနော်တို့ကို အနောက်နိုင်ငံက ဘယ်လောက်အထိ support လုပ်ထားလဲ ဆိုတဲ့ဟာတွေ မေးတယ်။ ကျနော်ထင်တာက သူတို့ အနောက်နိုင်ငံက support လုပ်ထားတဲ့ ပုံစံမျိုး သူတို့ နောက်ပိုင်းဝင်ချင်တဲ့ ပုံစံမျိုးဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။
Myanmar Now အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ မီဒီယာဌာနအများအပြားကို အနောက်နိုင်ငံအဖွဲ့အစည်းများက ငွေရေးကြေးရေးထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိသည်။
သတင်းသမားများအား တရုတ်ပြည်သို့ လွှတ်သည့် ခရီးစဉ်များသည် တရုတ်နှင့် မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရအချင်းချင်း သို့မဟုတ် ဝန်ကြီးဌာနများ၊ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ အချင်းချင်းကြား စီမံဆောင်ရွက်သည့် ကိစ္စများဖြစ်ပြီး သံရုံးက စီစဉ်ပေးခြင်းမျိုး မဟုတ်သဖြင့် ထိုခရီးစဉ်ဖြင့် သွားရောက်သူအရေအတွက်စာရင်းကို မသိကြောင်း တရုတ်သံရုံး၏ သတင်းအချက်အလက်နှင့် ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးဌာန တာဝန်ခံ မစ္စတာလီဖူရှန်း (ခ) ဦးအောင်နိုင်ဆွေက Myanmar Now ကို ပြောသည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ် တရုတ်-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးစာအုပ်ထုတ်ဝေမှုထောက်ပံ့ရေးစီမံကိန်း ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် ရန်ကုန်ရှိ တရုတ်သံရုံးက ဘာသာပြန်စာအုပ် ၁၃ အုပ် ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံအကြောင်း ဘာသာပြန်စာအုပ် ရှစ်အုပ်ထက်မနည်း ရေးသားခဲ့သူ (ဦး)ဟိန်းလတ်အပါအဝင် စာရေးဆရာ ၁၄ ယောက်ကို ကန်ဒေါ်လာ ၃၈,၀၀၀ ထောက်ပံ့ရန် ဆုံးဖြတ်ကြောင်း ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
စာအုပ်များမှာ ‘တရုတ်-မြန်မာချစ်ကြည်ရေး ကဗျာပေါင်းချုပ်’၊ ‘တရုတ်-မြန်မာချစ်ကြည်ရင်းနှီးသော နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀’၊ ‘အာရှနဂါးကြီး တောင်ပံဖြန့်ချိန်’၊ ‘ကံတူအကျိုးပေး တရုတ်-မြန်မာချစ်ကြည်ရေး’၊ ‘ရှီကျင့်ဖိန်နှင့် သူ့ခေတ်’၊ ‘ရှီကျင့်ဖိန်၏ အစီရင်ခံစာ’ စသည်တို့ ဖြစ်သည်။
အငှားလှေဗျူဟာက မြန်မာမှာ အလုပ်ဖြစ်မလား
တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ မီဒီယာလမ်းကြောင်းပေါင်းစုံကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာခြင်းသည် ၎င်းတို့နိုင်ငံ၏ ပုံရိပ်တက်လာရန်နှင့် မြန်မာပြည်သူလူထု၏ တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် အမြင်ကို ပုံဖော်ရန် ကြိုးစားလာခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဒေါ်ခင်ခင်ကျော်ကြီးက Myanmar Now ကို ပြောသည်။
“ကျမတို့ တစ်ခုခုကို ဆုံးဖြတ်တယ်ဆိုတာ ရတဲ့ (သတင်းအချက်အလက်) ပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ကြိုက်တယ် မကြိုက်ဘူးဆိုတာ ဆုံးဖြတ်တာ။ ဒါပေမယ့် (သတင်းအချက်အလက်) ကို (ထိန်းချုပ်) လိုက်ပြီဆိုကတည်းက အတွေးအခေါ် အများကြီးပြောင်းလဲသွားတာ ရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
သို့သော်လည်း မြန်မာပြည်သူလူထုအများစုမှာ တရုတ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး လုံးဝလက်ခံယုံကြည်လိုက်မည့် အခြေအနေကို မရောက်သေးကြောင်း ဒေါ်ခင်ခင်ကျော်ကြီးက ဆိုသည်။
“တရုတ်ကို သတိကြီးကြီးထားပြီး ဆက်ဆံချင်ကြတယ်။ တရုတ်နဲ့ ပတ်သက်လာရင် ငါတို့တော့ သေချာ တရုတ်ကို ကိုင်တွယ်မှ ရမယ်ဆိုတဲ့ အမြင်တွေတော့ ရှိနေတုန်းပဲ။ သိပ်ပြီး မယုံသေးဘူးလို့ ပြောလို့ရတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။