ဇီးပင်ကြီးနဲ့ ဖောင်ကြီးမှာ လေထန်နေဆဲ ဝါဒမှိုင်းစစ်ဆင်ရေးများ

၂ဝ၁၈ နိုဝင်ဘာလ၏ တနင်္လာညနေခင်းတစ်ခုတွင် ဗဟိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ် (အထက်မြန်မာပြည်)၏ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပါမောက္ခ ဒေါက်တာထွန်းမင်းသည် ဟန်ပန်အမူအရာမျိုးစုံဖြင့် ၎င်း၏ “ပထဝီနိုင်ငံရေး” သင်တန်းကို ပို့ချနေသည်။

အစိုးရဌာနပေါင်းစုံမှ ဝန်ထမ်းများဖြစ်သော ရာနှင့်ချီသည့် သင်တန်းသားများကို ထိုနေ့က ခေတ်မီပရိုဂျက်တာသုံး၍ ပို့ချသော သူ၏ ပို့ချချက်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အရေးနှင့် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးအကြောင်း ပါဝင်သည်။ ထိုအကြောင်းအရာအား ရှင်းပြရာတွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် ဥရောပသမဂ္ဂမှ နုတ်ထွက်ရန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလျံ ၆ဝ ခန့် ပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ပေးချေရန်အတွက် ဗြိတိန်သည် ဆော်ဒီအာရေဗျထံမှ အကူအညီများ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ယူရသည့်အတွက်  မြန်မာဘက်မှ ရပ်တည်မည်မဟုတ်ကြောင်း ဒေါက်တာထွန်းမင်းက ပြောဆိုနေသည်။

“ဆော်ဒီဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ဘက်မှာ ရှိမလား၊ ARSA (ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့) ဘက်မှာ ရှိမလား ခင်ဗျားတို့ စဉ်းစားကြည့်။ ဒါဆိုရင် ယူကေ (အင်္ဂလိပ်) မီဒီယာတွေက ဒီကိစ္စ (ရခိုင်ကိစ္စ) ကို ဘယ်လိုဘယ်ပုံ လုပ်ပေးပါဆိုတာကော ရှိမလာနိုင်ဘူးလား။ …ဒါ သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေးဘောဂဗေဒအခြေအနေကြောင့်ပဲ” ဟု သူက ဆက်လက်ရှင်းပြသည်။

ဝန်ထမ်းများကို ဒေါက်တာထွန်းမင်းရှင်းပြသော ဗြိတိန်က ဥရောပသမဂ္ဂမှ ထွက်ခွာရာတွင် ပေးဆပ်ရန် ဆော်ဒီအာရေးဗျထံမှ ငွေတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းရယူသည်ဆိုသော အချက်မှာ မည်သည့်ကမ္ဘာ့သတင်းမီဒီယာတွင်မှ မပါဝင်သော အကြောင်းအရာဖြစ်သည်။

၎င်းသင်တန်းပြီးသည့်ချိန်တွင် ထိုပို့ချချက်အကြောင်း Myanmar Now က မေးလိုက်သည့်အခါ ၎င်းက ထိုအချက်ကို မည်သည့်နေရာမှ ကိုးကားရယူသည်ဆိုသည်ကို တိတိကျကျမပြောနိုင်ဘဲ ပြည်တွင်းထုတ် သတင်းဂျာနယ်များ၊ ဘာသာပြန် နိုင်ငံတကာသတင်းများ ပါရှိသည့် အစိုးရထုတ် “နိုင်ငံတကာသတင်းဂျာနယ်” များ ဖတ်ရှုပြီး ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးပို့ချနေကြောင်း ရှင်းပြသည်။

ထိုနေ့က သင်တန်း၏ အဆုံးပိုင်းရောက်ခါနီးတွင် “မြန်မာ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓသာသနာ ထာဝရအဓွန့်ရှည်ရမည်” ဆိုသော စာသားပါရှိသည့် သာသနာ့အလံပါ ဓာတ်ပုံ၊ “ရုရှားက လူနည်းစုများကို မလိုအပ်ပါဘူး။ လူနည်းစုများကသာ ရုရှားကို လိုအပ်တာပါ” ဟူသော စာသားများပါရှိသော ရုရှားသမ္မတပူတင်၏ ဓာတ်ပုံ၊ ၂ဝ၁၅ ခုနှစ်က သန်လျင်မြို့နယ်တွင် တရားခံပြေး လူမိုက်တစ်ဦး၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သွေးအိုင်ထဲ လဲကျသေဆုံးနေသော ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်နှစ်ဦးတို့၏ ဓာတ်ပုံနှင့် အခြားဓာတ်ပုံအချို့အား ပေါင်းစပ်ပြီးပြုလုပ်ထားသောပုံကို သင်တန်းသားများအား ပရိုဂျက်တာဖြင့် ထိုးပြခဲ့ပြီး သင်တန်းနိဂုံးချုပ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဖြတ်ညှပ်ကပ်ပုံအကြောင်း မေးသည့်အခါ “ပြည်သူများ လုံခြုံရေးသတိရှိရမယ်၊ နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားတယ်”လို့ ဆိုလိုချင်တာပါဟု သူက ပြန်လည်ဖြေကြားသည်။

ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီအစိုးရကို အာဏာသိမ်းတက်လာသော ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းခေတ် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ် သဘောတရားများ၊ ၁၉၈၈ ဒီမိုကရေစီအရေးတော်ပုံအား နှိမ်နင်းပြီး အာဏာလွှဲပြောင်းယူလိုက်သော စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ၏ ဝါဒသဘောတရားများကို အထက်မြန်မာပြည် (ဇီးပင်ကြီး) နှင့် အောက်မြန်မာပြည် (ဖောင်ကြီး) ဗဟိုဝန်ထမ်းလေ့ကျင့်ရေးတက္ကသိုလ်များတွင် သင်ကြားပို့ချခဲ့သည်။

၂ဝ၁၅ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီ အစိုးရတာဝန်များလွှဲပြောင်းယူသည့်နောက်တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်နေပါပြီဟု ထိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်တို့၏ ထိပ်တန်းအာဏာပိုင်များက ပြောကြားသော်လည်း ၎င်းတို့၏ သင်တန်းများတွင် ခေတ်စနစ်နှင့် မကိုက်ညီသော နိုင်ငံရေးဝါဒမှိုင်းလေများ တသုန်သုန် ဆက်လက်တိုက်ခိုက်နေသည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကာလ ထိုတက္ကသိုလ်များတွင် ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါး၊ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းမှုသမိုင်း၊ အနောက်နိုင်ငံနှင့် မီဒီယာများက မြန်မာပြည်ကို သပ်လျှိုသွေးခွဲနေပုံနှင့် တပ်မတော်၏သမိုင်းကြောင်း စသည်များကို သင်ကြားပို့ချခဲ့ပြီး ယခုအချိန်တွင်တော့ နိုင်ငံတကာနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အရေး၊ အနောက်နိုင်ငံများက “သတင်းမီဒီယာများကတစ်ဆင့်” တိုင်းပြည်ကို နှောင့်ယှက်နေပုံနှင့် ရွေးကောက်ပွဲမှတက်လာသည့် NLD ပါတီကို ပါးနပ်စွာ တိုက်ခိုက်ဝေဖန်သည့် ဝါဒမှိုင်းများကို အစိုးရအရာရှိများအား ပို့ချနေသည်။

ပုန်ကန်သူဆရာဝန်များ

မန္တလေး-ပြင်ဦးလွင်ကားလမ်းအတိုင်း တက်သွားလျှင် မိုင်တိုင် ၂၄ ခန့်အရောက် ကြီးမားသည့် ကွန်ကရစ်မုခ်ဦးကြီးပေါ်တွင် အပြာရောင်နောက်ခံဖြင့် ရေးသားထားသော “ဗဟိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ် (အထက်မြန်မာပြည်)” ဆိုသော ဂိတ်ပေါက်ဝကို တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ် ဇီးပင်ကြီးကျေးရွာအနီးတွင် တည်ရှိသောကြောင့် ဇီးပင်ကြီးဟု အလွယ်ခေါ်ဆိုသော အထက်မြန်မာပြည်ဗဟိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်ကို ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။

အကျယ်အဝန်း မြေ ဧက ၉ဝဝ ပေါ်တွင် တစ်ထပ်တိုက် သွပ်မိုးအုတ်ခံ အဆောက်အအုံများ ဆောက်လုပ်ထားသော ထိုတက္ကသိုလ်အတွင်း နိုင်ငံအနှံ့အပြားမှ ထောင်နှင့်ချီသော ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများကို သင်တန်းများ လစဉ်ပို့ချနေသည်။

ဂိတ်ပေါက်မှ ကွန်ကရစ်လမ်းမအတိုင်း အထဲသို့ ကားဖြင့် ဝင်သွားပြီး မိနစ်အနည်းငယ်အတွင်း “ဝန်ထမ်းကောင်းမှ နိုင်ငံကောင်းမည်” ဆိုသည့် စာသားရေးထားသည့် အပြာရောင်ဆိုင်းဘုတ်ကြီးတစ်ခုကို စိမ်းမြမြကျွန်းပင်များ နောက်ခံထားလျက် အနေအထားဖြင့် တွေ့မြင်ရသည်။

ထိုဆိုင်းဘုတ်ပါသဘောတရားကို ၂ဝ၁၇  ဒီဇင်ဘာတွင် ဇီးပင်ကြီးသင်တန်းသားတစ်ဦးအဖြစ် ရောက်ရှိလာသော အရပ် ၅ ပေ၊ ၈ လက်မခန့်ရှိ စူးရှထက်မြက်သည့် လူငယ်ဆရာဝန် ဒေါက်တာစိုးသူရဇော် နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် လက်ခံသည်။

ဝန်ထမ်းသည် နိုင်ငံ၏ ကျောရိုးဖြစ်သည်၊ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍအတွက် အစိုးရယန္တရားထဲ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်လျှင် တိုင်းပြည်ကို ပိုမိုအကျိုးပြုနိုင်မည်ဟု ယူဆသောကြောင့် ၂ဝ၁၆ခုနှစ်တွင် ဆေးတက္ကသိုလ်မှ ဘွဲ့ရပြီး တစ်နှစ်အကြာ ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန ဦးစီးအရာရှိ လစ်လပ်ရာထူးတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့သို့ လျှောက်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ လျှောက်ထားမှုအောင်မြင်သဖြင့် ဇီးပင်ကြီးရှိ ရက်သတ္တရှစ်ပတ်ကြာ အရာထမ်းလောင်းအခြေခံ (အထူး)သင်တန်းသို့ ရောက်ခဲ့ရသည်။

သူနှင့်အတူ ဆရာဝန် ၆ဝဝ ခန့် တက်ရောက်သော ထိုသင်တန်းတွင် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဘာသာရပ်များအပြင် နိုင်ငံရေး၊ လူမှုသိပ္ပံ၊ ပြည်သူ့နီတိ၊ ဌာနဆိုင်ရာငွေစာရင်းအင်း ထားသိုနည်းတို့ကို အစိုးရဌာနများမှ ဘာသာရပ်အလိုက် လာရောက်ပို့ချသူများ၊ ဝန်ထမ်းလေ့ကျင့်ရေးတက္ကသိုလ်မှ ဆရာ၊ ဆရာမများက သင်ကြားပို့ချကြသည်။

ကျန်သည့်ဘာသာရပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ သူ အထွေအထူးမခံစားရ။ သို့သော် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပို့ချသည့် ဆရာတစ်ဦးက “တပ်မတော်သာအမိ၊ တပ်မတော်သာအဖ” ဟု ကြွေးကြော်သကဲ့သို့ ၊ နောက်ထပ် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပါမောက္ခဆရာတစ်ဦးက NLD ပါတီဖွဲ့ထားသော လက်ရှိအစိုးရက စေတနာချို့တဲ့သဖြင့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ မအောင်မြင်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသည်ကိုလည်းကောင်း၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအား လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းသူများဟု ပြောဆိုသည်ကိုလည်းကောင်း တွေ့မြင်ရသောအခါ လွန်စွာအံ့အားသင့်ခဲ့သည်ဟု ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်က ဆိုသည်။

ထိုကဲ့သို့ ကြားရသည့်အခါတွင် သူက သင်တန်းသားများရှေ့တွင် ရပ်ကာ ပို့ချနေသည့် ဆရာကို မေးခွန်း တရစပ်ထုတ်လိုက်သည်။

“NLD အစိုးရက သူ့ရဲ့ကြွေးကြော်သံ သုံးရပ်နဲ့ တက်လာတယ်။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေး၊ နောက်တစ်ခုက တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကို နံပါတ်(၁) နေရာမှာ ထားပြီးတော့မှ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ကိုယ်တိုင် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ထမ်းဆောင်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စကို တစိုက်မတ်မတ်လုပ်ဆောင်နေတဲ့အချိန်မှာ လက်ရှိ NLD အစိုးရက စေတနာမရှိဘူးဆိုတဲ့ စကားဟာ လက်ရှိအစိုးရသွားနေတဲ့ ပေါ်လစီနဲ့ရော ကိုက်ညီတယ်လို့ ထင်ပါသလား။ နှစ်အချက် (ဆရာရဲ့ ပြောဆိုချက်တွေဟာ) ဘယ်အချက်ကို အခြေခံပြီးပြောသလဲ၊ လက်ရှိအစိုးရပေါ်လစီနဲ့ ကိုက်ညီတယ်လို့ ထင်ပါရဲ့လား” ဟု သူက မေးလိုက်သည်။

ထို့ပြင် အစိုးရက မည်မျှပင် တိုက်တွန်းနှိုးဆော်နေစေကာမူ လက်နက်ကိုင်ထားသူ ကာယကံရှင်များက ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် စိတ်ကောင်းစေတနာမရှိလျှင် ငြိမ်းချမ်းရေးက ဝေးနေဦးမည်ဟု သူ၏ အယူအဆကိုပါ ပြောလိုက်သည်။

ဆရာက သူ့အား မည်သို့မျှ မတုံ့ပြန်ဘဲ ထိုနေ့က ပထဝီနိုင်ငံရေးပို့ချချက်မှာ အချိန်တိုအတွင်း ပြီးဆုံးသွားခဲ့သည်။

“တပ်မတော်ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားတယ်ဆိုတာ (သူ့ရဲ့) လက်မောင်းသွေးကို ဖောက်ပြီးတော့မှ သစ္စာဆိုရဲပါတယ်ဆိုပြီး ပြောပြီးတော့မှ သင်တန်းကို တန်းဖြုတ်လိုက်တယ်” ဟု ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်က ပြောပြသည်။

ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်က ထိုအဖြစ်အပျက်ကို သင်တန်းပြီးပြီးချင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမည်ဟု ကြံရွယ်ခဲ့သော်လည်း ထုတ်ဖော်မပြောဖြစ်ခဲ့။ ၂ဝ၁၈ နိုဝင်ဘာလဆန်းတွင်မှ ၎င်းကဲ့သို့ ထိုတက္ကသိုလ်တွင် သင်ကြားနေပုံများကို မနှစ်မြို့သည့် သင်တန်းသားတစ်ဦးက လူမှုကွန်ရက်ဖေ့စ်ဘွတ်တွင် ဝေဖန်နေသည်ကို တွေ့မြင်ပြီးနောက် သူ၏ ဇီးပင်ကြီးအတွေ့အကြုံများကို အပိုင်းသုံးပိုင်းခွဲကာ ဖေ့စ်ဘွတ်တွင် ရေးတင်ခဲ့သည်။

ထိုရေးသားချက်များတွင် ဘာသာခြားများနှင့် လက်မထပ်ရန်၊ ဘာသာခြားဈေးဆိုင်များတွင် ဈေးမဝယ်ရန် သင်ကြားပို့ချသည်များလည်း ကြားနာခဲ့ရကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပို့ချချက်သည် “မဘသတရားပွဲကဲ့သို့” ဖြစ်နေကြောင်းလည်း ၎င်းက ဝေဖန်ထောက်ပြထားသည်။

ထိုကဲ့သို့ရေးသားချက်များသည် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ကျော်လွန်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟူသော  စွပ်စွဲချက်ဖြင့် ၎င်းကို သက်ဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနများမှ တာဝန်ရှိသူများက လွန်ခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းအတွင်းက မန္တလေးမြို့တွင် ဌာနတွင်း စစ်ဆေးမေးမြန်းခဲ့သည်။

“ကျွန်တော်ရေးခဲ့တာတွေဟာ လီဆယ်ပြီးရေးခဲ့တာ မဟုတ်ဘူး။ တကယ့်အဖြစ်အပျက်အမှန်ကို ရေးခဲ့တာပဲ ဖြစ်တယ်။ မြေပြင်မှာ တကယ်ဖြစ်ပျက်နေတာတွေကို သိစေချင်လို့ ရေးခဲ့တာ။ ဒီသင်တန်းတွေဟာ နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာတွေကို ဖြုန်းနေတာသက်သက်ပဲ” ဟု မိုးကုတ်မြို့နယ်ပြည်သူ့ဆေးရုံတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော သွားနှင့်ခံတွင်း ကျန်းမာရေးဦးစီးအရာရှိဖြစ်သူ ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်က ဆိုသည်။

နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပါမောက္ခ၏ ဝန်ခံချက်

NLD ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းများ ကြန့်ကြာသည်ဟု ပြောခဲ့သောဆရာသည် မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ဟု ဒေါက်တာစိုးရသူဇော်က ထုတ်ဖော်ရေးသားခြင်း မရှိသော်လည်း ၎င်းသည် ဇီးပင်ကြီးနိုင်ငံရေးသိပ္ပံဌာန၏ အဆင့်အမြင့်ဆုံးဌာနမှူး ဒေါက်တာထွန်းမင်းဖြစ်ကြောင်း Myanmar Now က စုံစမ်းသိရှိရသည်။

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ လွန်ခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလက ဇီးပင်ကြီးသို့ သွားရောက်ပြီး ဒေါက်တာထွန်းမင်းကို တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့ရာ ၎င်းက သင်တန်းပို့ချချိန်များတွင် NLD ပါတီနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အပုပ်ချတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်များ မပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် သမိုင်းအချက်အလက်အနေဖြင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် အာဏာမရခင်က တစ်နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်ကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ ချင့်ချိန်စဉ်းစားပြီးမှ လက်မှတ်ထိုးရန် ပြောဆိုသည့် အချက်ကိုမူ ထည့်သွင်းသင်ကြားခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံသည်။

“တစ်ချိန်တုန်းကတော့ ဘာပဲပြောပြော အလျင်စလို လုပ်လိုက်လို့ရှိရင် အဆင်မပြေစရာတွေ ရှိနိုင်တယ်။ ပြဿနာတွေရှိလာနိုင်လို့ အလျင်စလို လက်မှတ်မထိုးကြဖို့၊ ဒါ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ကိုယ်တိုင် ပြောဖူးတယ်ဆိုတာကိုပဲ ပြောတာပါ” ဟု ဒေါက်တာထွန်းမင်းက ဆိုသည်။

ထိုသို့ရှင်းပြသော်လည်း ဒေါက်တာထွန်းမင်း၏ နိုင်ငံရေးအရောင်အသွေးမှာမူ ၎င်းသုံးစွဲသော ဖေ့စ်ဘွတ်စာမျက်နှာတွင်တော့ သိသာထင်ရှားလှသည်။

၎င်းအသုံးပြုသော Tun Min ဖေ့စ်ဘွတ်အကောင့်ပေါ်တွင် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့က မြန်မာနိုင်ငံကို ဖျက်ဆီးနေသည့် သဘောသက်ရောက်သည့် ကာတွန်းတစ်ခုကို တင်ထားရာ အစိုးရခန့်အပ်ထားသည့် ပါမောက္ခဖြစ်ပါလျက် အဘယ်ကြောင့် ထိုကာတွန်းကို ဖေ့စ်ဘွတ်တွင် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ကြောင်း မေးသည့်အခါ ဒေါက်တာထွန်းမင်းက ပြန်လည်ဖြေကြားရှင်း မရှိပေ။

၎င်း၏ ဖေ့စ်ဘွတ်တွင်ပင် “တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များနှင့် တိုင်ပင်ပြီး ပြည်ပစစ်ကို ပြင်နေပြီ၊ လောက်ကောင် သစ္စာဖောက်ကောင်များ ဘယ်ပေါင်ပြေးကပ်မလဲ စောင့်ကြည့်နေကြပါ” ဟု စက်တင်ဘာ ၂၆ က ရေးသားခဲ့ဖူးသည်။

ဒေါက်တာထွန်းမင်းက သူသည် မကွေးတက္ကသိုလ်တွင် ပထဝီဘာသာရပ်ဖြင့် ဘွဲ့ရပြီး တက္ကသိုလ်ပထဝီဆရာဖြစ်လာကာ နောင်တွင် မန္တလေးတက္ကသိုလ်မှ ရေအရင်းအမြစ်ဘာသာရပ်ဖြင့် ပထဝီပါရဂူဘွဲ့ရခဲ့ကြောင်း၊ ဇီးပင်ကြီးသို့ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပါမောက္ခအဖြစ် မရောက်ရှိမီ တောင်ကြီးတက္ကသိုလ်တွင် ပထဝီတွဲဖက်ပါမောက္ခဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ပြောပြသည်။

ဇီးပင်ကြီးတက္ကသိုလ်၏ ပါမောက္ခချုပ် ဦးညီညီစံကလည်း ဒေါက်တာထွန်းမင်းသည် ပညာရှင်ရှုထောင့်မှ သင်ကြားပို့ချခဲ့ခြင်း သက်သက်ဖြစ်ပြီး မည်သည့်ဝါဒမှိုင်းမှ တိုက်ခဲ့ခြင်းမဟုတ်ကြောင်း ကာကွယ်ပြောဆိုသည်။

“ခံယူတဲ့အမြင်က အရေးကြီးတယ်။ ကျွန်တော့်မှာ ဖြူစင်တဲ့အမြင်လေးနဲ့ မြင်မှသာလျှင် ပကတိအရောင်ကို မြင်ရမှာ။ ဒီဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်သည် ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ သိသင့်သိထိုက်တဲ့ ပညာရပ်ကို သင်ပေးတာ။ ကျွန်တော်တို့ဘာမှိုင်းမှလည်း မရှိဘူး။ ဘာအရောင်မှလည်း သွတ်သွင်းလို့မရဘူး” ဟု  အငြိမ်းစား ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးတစ်ဦးလည်းဖြစ်သော ဦးညီညီစံက ဆိုသည်။

ဒေါက်တာစိုးသူရဇော် ဇီးပင်ကြီးသင်တန်းအကြောင်း ရေးသားမှုကြောင့် ဌာနတွင်း အစစ်အဆေးခံရသည့်သတင်း ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် ဇီးပင်ကြီးတွင် တက်ရောက်ခဲ့သော ကျန်းမာရေးဆရာဝန်များစွာတို့က ၎င်းတို့သည်လည်း ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်ကဲ့သို့ပင် အခြေအမြစ်မရှိသော အကြောင်းအရာများကို သင်ကြားခဲ့ရကြောင်း အင်တာနက်လူမှုကွန်ရက်တွင် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုနေကြသည်။

ထိုကဲ့သို့ထုတ်ဖော်သူများထဲတွင် မုံရွာပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးတွင် မေ့ဆေးဆရာဝန်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူ အသက် ၄၂ နှစ် အရွယ် ဒေါက်တာနိုင်ထူးအောင်လည်း ပါဝင်သည်။ ၂ဝ၁၅ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ဇီးပင်ကြီးတွင် သုံးလသင်တန်း တက်ရောက်ခဲ့ရာ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံသင်တန်းတွင် ထိုအချိန်က အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုလည်း သင်တန်းဆရာမက ပုဂ္ဂိုလ်ရေး မသိမသာတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ပြန်ပြောင်းပြောပြသည်။

“ပရိုဂျက်တာနဲ့ ‘ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ်’ ဆိုတာ ရေးထားရာမှာ ‘စု’ ဆိုတဲ့စကားလုံးကို အရောင်မှိန်ထားတယ်။ နောက်ဝါကျတစ်ခုမှာ ရေးထားတဲ့ ‘အမျိုးသားအချင်းချင်း ချစ်ကြည်ရင်းနှီးရေး’ ဆိုတဲ့ စာသားမှာ ‘ကြည်’ စကားလုံးကို အရောင် တမင်မှိန်ထားတယ်။  အဲဒီလိုတွေချည်းပဲဗျ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ယင်းကဲ့သို့ သင်ကြားပို့ချနေမှုများသည် ဗဟိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ် မူဝါဒလား၊ ဆရာမ၏ ပုဂ္ဂလိကပြောဆိုချက်များလားဟု မတ်တတ်ရပ်၍ ဒေါက်တာနိုင်ထူးအောင်ကလည်း မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။ 

“စိုးသူရဇော်ရေးတဲ့ဟာတွေဖတ်ပြီး ကျွန်တော် တော်တော်အံ့ဩသွားတာ။ NLD အစိုးရလက်ထက် ခေတ်ပြောင်းပေမယ့် သင်ကြားပို့ချတာတွေက တလွဲတွေ သင်တုန်းလားလို့။ ကောင်းတာတစ်ခုကတော့ အပေါင်းအသင်း ကျယ်ပြန့်လာတယ်၊ နောက် လူတွေနဲ့ ပေါင်းတတ်သင်းတတ်လာတယ်၊ ဒါတစ်ခုပဲ ကောင်းတာပါဗျာ။ နောက်ဟာတွေက ဘာမှ အကျိုးမရှိလိုက်ဘူး” ဟု ဒေါက်တာနိုင်ထူးအောင်က ဆိုသည်။

ပါမောက္ခချုပ်ဦးညီညီစံကမူ ၎င်း၏ သင်တန်းသားများထဲတွင် ဆရာဝန်အများစုသည် စည်းကမ်းပိုင်းတွင် ထိန်းသိမ်းရ အင်မတန်ခက်ခဲသူများဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

နိုင်ငံတော်တွင် ကျန်းမာရေးဆရာဝန်များလိုအပ်နေသည့်အတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းရွေးချယ်ရေးအဖွဲ့က စာမေးပွဲမအောင်မြင်သူများကိုပင် လက်ခံနေရပြီး ဝန်ထမ်းလေ့ကျင့်ရေးတက္ကသိုလ်များသို့ ပေးပို့နေခြင်းသည်လည်း ထိန်းသိမ်းရခက်ခဲခြင်း၏ အကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

“စိုးရသူဇော်က ဝန်ထမ်းရွေးချယ်ရေးစာမေးပွဲ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအမေးအဖြေ (psycho test) မှာ ကျရှုံးတဲ့ စာရင်းထဲမှာ ပါတယ်” ဟု စိုးသူရဇော်အမည်ပါ စာရွက်တစ်ရွက်ကို ပြပြီး ဦးညီညီစံက Myanmar Now ကို ဇီးပင်ကြီးဧည့်ခန်းမထဲရှိ ကျွန်းသား ဆိုဖာထိုင်ခုံပေါ်တွင် ထိုင်လျက်ပြောပြသည်။

ဖောင်ကြီးမှ ခေတ်သစ်ဝါဒမှိုင်း

မြန်မာပြည်တွင် ဗဟိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ် နှစ်ခုရှိရာ ရန်ကုန်တိုင်း၊ လှည်းကူးမြို့နယ် ပဲခူးရိုးမ ဖောင်ကြီးကျေးရွာအနီးရှိ ဗဟိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်မှာမူ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီအစိုးရကို အာဏာသိမ်းတက်လာသော ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းခေတ်တွင် ထူထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြေဧက ၃ဝဝဝ ခန့်ပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဖောင်ကြီးအား စတင်ဖွင့်လှစ်သည့် ၁၉၆၅ ခုနှစ် ကာလများတွင် လက်နက်ကိုင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ပဲခူးရိုးမတွင် လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

နှစ်စဉ် ဝန်ထမ်းထောင်ချီ၍ ဖောင်ကြီးသို့ သွားရောက်သင်တန်းတက်ရပြီး ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ် နိုင်ငံရေးသဘောတရားများနှင့် စစ်ပညာအခြေခံသင်တန်းများကို အပြာရောင်ယူနီဖောင်းဝတ်ကာ သင်ကြားရသည်။

ထိုသင်တန်းများသို့ တက်ရောက်ခဲ့ရသူတစ်ဦးမှာ ယခု အသက် ၇၃ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်သည့် တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေကြီး ဦးကြီးမြင့်ဖြစ်သည်။ သင်တန်းတက်သည့် ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် သူသည် မြို့နယ်သမဝါယမဦးစီးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူဖြစ်သည်။

“သူတို့ လက်ခံစေချင်တာကတော့ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ဟာ မကောင်းဘူးပေါ့ဗျာ။ ဒါကြောင့် တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းရတယ်။ နိုင်ငံတော်အပေါ်မှာ သစ္စာရှိရမယ်။ ပြည်ပကျူးကျော်လာရင် ခံတိုက်ရမယ်။ အဲဒါမျိုးတွေပေါ့ဗျာ။  အဓိကတော့ စစ်ဝါဒတွေကို ဝန်ထမ်းတွေ ရိုက်သွင်းတဲ့နေရာပဲ။ တိုင်းပြည်အတွက် ဘာမှအကျိုးမရှိတဲ့ သင်တန်းတွေပဲ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းစစ်အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေစစ်အုပ်ချုပ်ရေးမှ ယနေ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်သည့် NLD အစိုးရဖွဲ့နိုင်သည့် ခေတ်ပြောင်းစနစ်ပြောင်း အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်နေသော်လည်း ခေတ်အဆက်ဆက် ဝါဒမှိုင်းများသာမက ဝါဒသစ်များပါ ဖောင်ကြီး၏ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံသင်ကြားချက်များတွင် ဆက်လက် ပဲ့တင်ထပ်နေသည်။

ထိုအချက်မှာ နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့က ဖောင်ကြီးတက္ကသိုလ်၏ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံဌာန တွဲဖက်ပါမောက္ခ ဒေါ်ယဉ်ယဉ်နွဲ့၏ သင်ကြားပို့ချချက်များတွင် အထင်အရှားပေါ်လွင်နေသည်။

အသက် ၂၅ နှင့် ၃၅ နှစ်ကြား ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ တရားရေးဝန်ထမ်းများနှင့် အခြားသော ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများ ၁၀၀ နီးပါးသည် ၎င်း၏ သင်တန်းသားများဖြစ်သည်။ နားကြပ်ကိုချိတ်၊ ကြိုးမဲ့မိုက်ကရိုဖုန်းကို လက်တွင်ကိုင်ပြီး ပရိုဂျက်တာအသုံးပြု၍ သင်ကြားနေသော သင်တန်းနည်းပြဆရာမက မြန်မာနိုင်ငံ အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီကျွန်ပြုခံခဲ့ရပုံ၊ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူများအကြောင်းကို ပြောဆိုရင်း တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များက ၁၉၆၂ မှ ၂ဝ၁ဝ တွင် နိုင်ငံတော်အာဏာကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ရပုံများကို ပြောဆိုသည်။ ထို့နောက် နိုင်ငံတော်၏ လမ်းပြမြေပုံ ခုနစ်ချက်ကို ကြေညာကာ ၂ဝဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို လူထု၏ထောက်ခံမှုဖြင့် အတည်ပြုပြီး ဒီမိုကရေစီလမ်းစဉ်ကို ပြောင်းလဲခဲ့ပုံကိုလည်း ဟန်ပန်အမူအရာအပြည့်ဖြင့် ရှင်းပြနေသည်။

အထက်ပါအကြောင်းအရာများသည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးခတ် ကျောင်းသုံးစာအုပ်များနှင့် နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများတွင် အဖန်တလဲလဲ ပါဝင်သော အကြောင်းအရာများဖြစ်သည်။

အနောက်နိုင်ငံတို့က မဖွံ့ဖြိုးသေးသည့် နိုင်ငံများကို ဆင်းရဲမွဲတေစေရန် ကနဦးလုပ်ဆောင်ကြောင်း၊ ဆင်းရဲမှုကြောင့် တိုင်းပြည်တွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုများ၊ လူ့အခွင့်အရေးဆုံးရှုံးမှုများဖြစ်ပေါ်လာပြီး ထိုအခြေအနေတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံများက တိုင်းပြည်ကို ၎င်းတို့လိုသလို ထိန်းချုပ်ကြောင်း၊ ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း မရှိပါက စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ကာ ခေတ်သစ်နယ်ချဲ့ဝါဒကို ကျင့်သုံးကြောင်း ဒေါ်ယဉ်ယဉ်နွဲ့က ပို့ချသည်ကို Myanmar Now ၏ ခရီးစဉ်အတွင်း မြင်ခဲ့ရသည်။

“မီဒီယာတွေသုံးလာပြီးတော့မှ အားနည်းတဲ့နိုင်ငံ၊ သူတို့ မျက်စိကျတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ပြည်တွင်းရေး ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ဖို့ ကြိုးစားတယ်။ ကြိုးစားပြီးတော့မှ  မဟုတ်မမှန်သတင်းတွေနဲ့ မီဒီယာတွေကတစ်ဆင့် ဖြန့်ပြီးတော့မှ သူများတွေ နိုင်ငံရေးကိစ္စတွေမှာ ဝင်ပြီးတော့မှ လာတာ။ ဒါ ကျွန်မတို့ ခေတ်သစ်ကိုလိုနီနယ်ချဲ့ဝါဒတွေပါ” ဟု အသက် ၄ဝ အရွယ် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပါမောက္ခက ပို့ချသည်။

သင်တန်းပြီးဆုံးပြီးနောက် ထိုဆရာမကို Myanmar Now က “ဒီအချက်တွေကို ဘယ်သူသင်ခိုင်းတာလဲ။ ဆရာမသဘောနဲ့ ဆရာမသင်တာလား” ဟု မေးမြန်းသည့်အခါ ၎င်းက အထက်အရာရှိများ၏ လမ်းညွှန်ချက်များ ခံယူပြီး သင်ကြားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြန်လည်ပြောဆိုသည်။

ဝန်ထမ်းလေ့ကျင့်ရေးသင်တန်းတွင် ထူးခြားချက်များအနက် တစ်ခုမှာ အခမ်းအနားပြီးဆုံးသည့်အခါ လက်ခုပ် အချက် ၂ဝ တီးရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်က ပြောသည်။

“စိတ်ထဲကနေ အချက် ၂၀ ရေပြီး တီးရပါမယ်တဲ့။ ဒီတက္ကသိုလ်ကနေဆင်းပြီး လုပ်ငန်းခွင်ကို ရောက်သွားတဲ့အခါရော သူတို့ ဘာတွေပဲလုပ်ကြလဲ။ for show တွေပဲ (အပြကောင်းတာတွေပဲ) လုပ်ကြတယ်၊ ဥပမာ လူကြီးခရီးစဉ်ရှိရင် ဓာတ်တိုင်တွေ ထုံးသုတ်တယ်။ သစ်ပင်တွေ ထုံးသုတ်တယ်၊ ပလက်ဖောင်းတွေ ဆေးသုတ်တယ်”ဟု သူက ဆက်ပြောသည်။

စစ်အရာရှိ ပါချုပ်များ 

ဖောင်ကြီးနှင့် ဇီးပင်ကြီး တက္ကသိုလ်နှစ်ခုလုံးသည် နိုင်ငံတော်သမ္မတက ခန့်အပ်သည့် ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌလက်အောက်တွင် လည်ပတ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ ရာထူးဝန်အဖွဲ့အောက်တွင် ဝန်ထမ်းရွေးချယ်လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန၊ ဝန်ထမ်းရေးရာဦးစီးဌာနအပြင် အောက်မြန်မာပြည် (ဖောင်ကြီး) နှင့် အထက်မြန်မာပြည် (ဇီးပင်ကြီး) ဗဟိုဝန်ထမ်းလေ့ကျင့်ရေးတက္ကသိုလ်များ ရှိသည်။

ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့၏ လက်ရှိဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ ဦးဝင်းသိမ်းမှာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးထင်ကျော်လက်ထက် ၂ဝ၁၆ ခုနှစ်တွင် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသူဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် တပ်မတော် အငြိမ်းစားအရာရှိတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းလက်အောက်ရှိ ဇီးပင်ကြီးနှင့် ဖောင်ကြီးတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်များမှာလည်း အငြိမ်းစား တပ်မတော်အဆင့်မြင့်အရာရှိများဖြစ်သည်။

ဇီးပင်ကြီးပါမောက္ခချုပ် ဦးညီညီစံနှင့် ဖောင်ကြီးပါမောက္ခချုပ် ဦးအောင်တင်စိုးတို့ နှစ်ဦးစလုံးက ၎င်းတို့သည် တပ်မတော်အငြိမ်းစားအရာရှိကြီးများဖြစ်ကြသော်လည်း လက်ရှိအစိုးရ၏ မူဝါဒများအတိုင်း သင်တန်းများကို စီမံခန့်ခွဲနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဆိုသည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေးမှ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်းဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သော အရပ်သားအစိုးရသို့ အသွင်ကူးပြောင်းချိန်တွင် ကြီးမားသောပြောင်းလဲမှုများ ဗဟိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်များတွင် မရှိခဲ့သော်လည်း ၂ဝ၁၆ ခုနှစ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော NLD ပါတီ အစိုးရဖွဲ့စည်းပြီးချိန်မှစ၍ ကြီးမားသော ပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သူတို့နှစ်ဦးက ဆိုသည်။

သင်တန်းများကို ယခင်က စစ်ပညာအခြေခံ သဘောတရားများဖြင့် သင်ကြားခဲ့သော်လည်း ယခု NLD အစိုးရလက်ထက်တွင် စစ်ပညာသင်တန်းများကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ကြောင်း၊ တူညီဝတ်စုံများကို ယခင်က ဝတ်ဆင်ရသော်လည်း ဝန်ထမ်းများကို သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာများအလိုက် ဝတ်ဆင်ရသည့် အဝတ်အစားများကို ဝတ်ဆင်ခွင့်ပြုထားပြီဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့က ရှင်းပြသည်။

တက္ကသိုလ်နှစ်ခုလုံးတွင် စီမံခန့်ခွဲမှု၊ စီးပွားရေးသိပ္ပံ၊ လူမှုရေးသိပ္ပံ၊ ဥပဒေ၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံနှင့် စစ်ပညာသင်တန်းများနေရာတွင် အစားထိုးလိုက်သည့် သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာ ဘာသာရပ်တို့ကို  ပို့ချနေခြင်းဖြစ်သည်။ တက္ကသိုလ်တစ်ခုအတွက် နှစ်စဉ် ဘတ်ဂျက်အသုံးစရိတ်မှာ ကျပ်သန်းပေါင်း ၃ဝဝဝ ခန့်ရှိပြီး၊ တစ်နှစ်လျှင် သင်တန်းသား ပျမ်းမျှ တစ်သောင်း လက်ခံလေ့ကျင့်ပေးနေသည်ဟု သိရှိရသည်။

သင်ကြားရေးရည်ရွယ်ချက်များသည် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေး၊ ဝန်ထမ်းစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို နားလည်သိရှိ လိုက်နာနိုင်ရေးနှင့် ဝန်ထမ်းများ ရိုးသားခြင်း၊ ဖြောင့်မတ်သမာဓိရှိခြင်း၊ ဘက်မလိုက်ခြင်းစသည့် စံတန်ဖိုးများ ပိုမိုခံယူကျင့်သုံးနိုင်စေရေးဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာတွင် ရေးသားထားသည်။

“လတ်တလော ပြောင်းလဲလာတဲ့အချိန်မှာ ဖွဲ့စည်းပုံအရတော့ အဟောင်းပဲ၊ အဟောင်းကို အသစ်အသွင် ပြောင်းတယ်။ ပြောင်းတဲ့အချိန်မှာ ပြောင်းတဲ့ဆရာဆရာမတွေက အသစ်ဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်မယ်။ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနကို ခွင့်တောင်းတယ်။ တတ်နိုင်တဲ့သူတွေလာပါ၊ ရာထူးတိုးပေးမယ်ဆိုပြီး ခေါ်တာတွေရှိတယ်။ ဒီဘက်ခေတ်က လူတွေလည်း လဲရတာရှိတယ်” ဟု ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းသိမ်းပြီးလျှင် ရာထူးဝန်အဖွဲ့တွင် အဆင့်မြင့်ဆုံးအရာရှိဖြစ်သော အငြိမ်းစားတပ်မတော်အရာရှိ ဦးဝင်းမော်က ပြောဆိုသည်။ 

ဇီးပင်ကြီးတွင် အငြင်းပွားဖွယ် သင်ကြားပို့ချချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းသည့်အခါ ၎င်းက ဒေါက်တာထွန်းမင်းသည် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် သတင်းအကြောင်းအရာများကို သင်တန်းသားများကို သိစေလိုသောကြောင့် သတင်းဂျာနယ်များနှင့် အင်တာနက်တို့မှ အချက်အလက်များရယူကာ ဝေမျှခဲ့ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။

ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးရေးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်လှထွန်းကမူ ၎င်းကိုယ်တိုင် ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ပြန်ကြားရေးဌာန သတင်းအယ်ဒီတာတစ်ဦးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေချိန် ဖောင်ကြီးသင်တန်းတက်ခဲ့ရာတွင် အပေါင်းအသင်းများ များစွာရရှိခဲ့ခြင်း၊ ငွေစာရင်းအင်းထိန်းသိမ်းခြင်းအတတ်ပညာများ သင်ကြားခဲ့ရခြင်းတို့ကြောင့် အကျိုးကျေးဇူးများရရှိခဲ့သကဲ့သို့ မကောင်းသည့် အကြောင်းအရာများစွာလည်း ကြုံခဲ့ရကြောင်း၊ “brainwash”လုပ် (ဝါဒမှိုင်းတိုက်) သည်ကိုလည်း ကြုံခဲ့ရကြောင်း ပြောပြသည်။

“ဒီတက္ကသိုလ်တွေကိုတော့ မဖျက်လိုက်စေချင်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းတွေ ဘာတွေတော့ အများကြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့လိုမယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်ကလည်း ဖောင်ကြီးနှင့် ဇီးပင်ကြီးကို မဖျက်သိမ်းသင့်ဘဲ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လုပ်ရမည်ဆိုသည့်အချက်ကို လက်ခံသဘောတူသည်။

“ကျွန်တော်တို့က မလိုအပ်ဘူး မဟုတ်ဘူး၊ လိုအပ်တယ်။ ခုနပြောသလိုမျိုး မူဝါဒတွေနဲ့ လွဲချော်ပြီးတော့မှ စိတ်ခံစားချက်တွေနဲ့ ထည့်သွင်းပြောကြားတဲ့ ဆရာတွေ ရှိကောင်းရှိမယ်။ လက်ချာတွေ ရှိကောင်းရှိမယ်။ ဒါတွေကို သေသေချာချာ စိစစ်ပြီးတော့မှ အရေးယူသင့်တယ်။ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းတွေ၊ ပြောင်းလဲသင့်တဲ့အရာတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ပြောင်းလဲပြီးတဲ့အခါမှာ ဝန်ထမ်းတွေအတွက် တကယ်ကို အသုံးဝင်တဲ့ တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်အောင် လုပ်ဖို့ ဖြစ်စေချင်တဲ့ စေတနာနဲ့ ကျွန်တော်တို့က ဝေဖန်ထောက်ပြခြင်း ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောဆိုသည်။

ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်ဘက်မှ ဆရာဝန်ပေါင်းများစွာ လက်မှတ်ထိုးထောက်ခံမှုများ မြင့်တက်လာချိန်တွင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ထွေးက ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်သည် အလုပ်ကို ကြိုးစားပြီး ထူးချွန်ထက်မြက်သူဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းကို ဌာနတွင်း စုံစမ်းမှုများပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း အရေးယူရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်နေ့တွင် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲလုပ်ပြီး ပြောဆိုလိုက်သည်။